Ouallam
| Lesdi | Niiser  |
|---|---|
| Lamorde | Ouallam Department |
| Nder laamoore | Ouallam Department |
| Hiiri-weeti pelle | UTC+01:00 |
| Jonde kwa'odineto | 14°19′8″N 2°5′13″E, 14°18′53″N 2°5′19″E |
Ouallam ko wuro hedde 90 km worgo Niamey to fuɗnaange-rewo Niiseer. Ko kañum woni laamorgo Departemaa Ouallam, gooto e departemaaji nay gonɗi e Diiwaan Tillabéri.
E hitaande 2013 ina waɗi 68 191 neɗɗo.[1]
Dina
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]
Taariindi mum woni ko e leyɗeele leñol Djerma, Ouallam ina jogii leƴƴi tokoosi teeŋtuɗi e nder laddeeji e nder gure Tuareg e Fula. Ko wuro mawngo e nder tooweeki Sahel kaaƴe ina wiyee Zarmaganda plateau, ina jeyaa e galleeji aadaaji leñol Djerma, ina jeyaa e nokkuuji ɗo ɓe kawri e leñol e nder teeminannde 15ɓiire e 16ɓiire. Nokku oo wonnoo ko e laawol njulaagu teeŋtungol feewde e koye Aïr, ngol Laamaandi Songhay huutortoo, caggal ɗuum ko konfederaasiyoŋ Tuareg en keewɗo njiimaandi.
Catal ndema
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]
Ouallam, e laawol mawngol feewde Niamey, woni ko e diiwaan ndema mo, hay so tawii noon ɓuri yoorde e nokkuuji ɓurɗi woɗɗude fuɗnaange e hirnaange, ko nokku jawdi (jawdi—jooɗiiɗo e semi-nomade, be’i), kam e ndema gawri ( millet e sorgo). Catal luumo, wuro ngo ina waɗi kadi nokku wiɗto ndema mo INRAN (Duɗal ngenndiwal wiɗtooji ndema to Niiseer—Duɗal ngenndiwal wiɗtooji ndema, Niiseer.)[2][3]
Fitinaaji hakkunde renndooji
E darorɗe hitaande 2008, wuro Siwili saraaji mum ko nokku ɗo fitinaaji hakkunde renndooji mbaɗi, tawi ina wiyee ko sabu tuumeede gujjugol daabaaji galleeji.[4]
Tuugnorgal
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]"Ouallam (Komun, Niiseer) - Limlebbi yimɓe, karte, kartal e nokku". www.yimɓe wuro.de. Heɓtinaama ñalnde 16/02/2024.
W.A. Payne. Tillage Shallow e Hoe Afrik hirnaange aadaaji ngam hisnude ndiyam leydi. Fedde ganndal leydi Amerik Jaaynde 63:972-976 (1999)
A. Steinb, J. Buruwerc e J. Boumab. Dinamiik mbayliigu nokkuuji mawnugol e njilluuji e nokkuuji tati e nder leydi Niiseer, Afrik hirnaange e batte mum e wiztooji ndema laaɓtuzi. Siistemaaji ndema, deftere 63, tonngoode 2, lewru feebariyee 2000, kelle 123-140
Maatiyu D. Turner, Timote O. Wiliyaam. Dinamiik luumo jawdi e ŋakkeende nokkuuji e nder Sahel. Ƴellitaare winndere, deftere 30, tonngoode 4, lewru abriil 2002, kelle 683-705
12 mbaraama e hareeji Niiseer[jokkondiral maayngal duumingal], News 24 (Afrik worgo) 30 suwee 2008