پرش به محتوا

Iuppiter

از ویکی‌واژه

لاتین

[ویرایش]

اشکال دیگر املایی:

[ویرایش]
تندیس ژوپیتر/ Jupiter Tonans

ریشه‌شناسی:

[ویرایش]

شکل فاعلی Iuppiter برای Iūpiter (با قاعده‌ی حرف (littera) تغییر طول واکه به همخوان ) از واژه‌ی pater برگرفته شده که روی هم به معنای «پدر ژو/ یو» ("father Jove") است که از پیش-ایتالیایی: djous patēr* از djous* (روز، آسمان) + patēr* (پدر) از پیش-هندو-اروپایی: dyḗws* (لغتا: چیز درخشان) از واج‌ریشه‌ی -dyew* (درخشیدن، آسمانِ روز) می‌باشد. از این ریشه‌ی پیش-ایتالیایی، می‌توان به واژه‌ی 𐌉𐌖𐌐𐌀𐌕𐌄𐌓 (iupater) در اُمْبریایی اشاره نمود. همچنین در دیگر شاخه‌های خانواده‌ی هندو-اروپایی با همین معنا و نگرش به دیسه‌های द्यौष्पितृ (dyauṣ-pitṛ) در سنسکریت و در Ζεῦ πατήρ (Zeû patḗr) یونانی باستان نمایان می‌شوند.

جزء آغازین واژه، -Iov یا Iovis با واج‌ریشه‌ی dyḗws* درارتباط است که دربردارنده‌ی واژگانی همچون در لاتین diēs (حالت رایی واژه) و یونانی باستان Ζεύς می‌باشد.

آوایش:

[ویرایش]
  • کلاسیک:/ˈjup.pi.ter/, [ˈjʊp.pɪ.tɛr]
  • کلاسیک:
  • کلیسایی: /ˈjup.pi.ter/

اسم:

[ویرایش]
  • Iuppiter مذکر (ملکی: Iovis)
  1. ژوپیتر (خدای خدایان رومی)
  2. آسمان (شاعرانه)[۱]
  3. سیاره‌ی زاوش، برجیس

گواه‌ها:

  • سال 1584 : یوهانس فیردونگ هاسفورتی (Johann Virdung of Hassfurt)، در De Cognoscendis, et Medendis Morbis ex Corporum Coelestium Positione
  1. Ex Peripneumonia, Apoplexia, Pleuriſis cardiaca, Angina, [...] oriuntur.
  2. HABENT Namque Planetæ ſpeciales influentias ſuper humani corporis membra ob exiſtentiam eorum in ſignis, vt in Ariete, Saturnus habet pectus. Iupiter ventrem. Mars caput.

صرف کلمه:

[ویرایش]

سوم شخص

حالت تکی گروهی
فاعلی Iuppiter Iovēs
ملکی vis Iovum
برایی Iovī Iovibus
رایی Iovem Iovēs
ازی Iove Iovibus
ندایی Iuppiter Iovēs

مترادف‌

[ویرایش]

اصطلاحات اشتقاقی:

[ویرایش]

زادگان

[ویرایش]

همچنین بنگرید به

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  • Iuppiter in Charlton T. Lewis (1891) , New York: Harper & Brothers
  1. ملاحظه شود: اوستایی: 𐬛𐬫𐬀𐬊𐬱 (dyaoš) به معنای «آسمانی»