گردش واکر
گردش واکر (انگلیسی: Walker circulation) که چرخه واکر و سلول واکر (Walker cell) نیز نامیده می‌شود، مدلی مفهومی برای توضیح گردش هوا در مناطق حاره‌ای در لایه‌های زیرین جو زمین (تروپوسفر) است. بر پایه این مدل، بخش‌هایی از هوا، یک گردش بسته را در جهت‌های عمودی و ناحیه‌ای دنبال می‌کنند. این گردش که تقریباً با مشاهدات مطابقت دارد، به دلیل تفاوت در توزیع گرما بین اقیانوس و خشکی ایجاد می‌شود. اتمسفر حاره‌ای، علاوه بر حرکات در جهت‌های ناحیه‌ای و عمودی، در راستای نصف‌النهاری نیز به عنوان بخشی از سلول هادلی حرکت قابل توجهی دارد.
این چرخه نخستین بار توسط گیلبرت واکر فیزیک‌دان انگلیسی، کشف شده‌است. اصطلاح گردش واکر نیز در سال ۱۹۶۹ توسط هواشناس نروژی-آمریکایی یاکوب بیرکنز ابداع شد.
نوسان جنوبی ال‌نینو
[ویرایش]گردش واکر بر اثر نیروی شیو فشار ناشی از وجود یک مرکز پرفشار بر روی بخش شرقی اقیانوس آرام و یک مرکز کم‌فشار بر روی اندونزی پدید می‌آید. گردش واکر حوضه‌های حاره‌ای اقیانوس‌ها هند، آرام و اطلس منجر به بادهای سطحی غربی در تابستان نیمکره شمالی در حوضه هند و بادهای شرقی در حوضه آرام و اطلس می‌شود. در نتیجه، ساختار دمایی سه اقیانوس عدم تقارن چشمگیری را نشان می‌دهد. بخش حاره‌ای اقیانوس آرام و اقیانوس اطلس هر دو دارای دمای سطح سرد در تابستان شمالی در شرق هستند، در حالی که دمای سطح سردتر فقط در غرب اقیانوس هند حاکم است.[۱] این تغییرات در دمای سطح، منعکس کننده تغییرات در عمق پرده حرارتی است.[۲]
تغییرات در گردش واکر با گذشت زمان همراه با تغییرات دمای سطح آب رخ می‌دهد. برخی از این تغییرات به صورت اجباری و ناشی از عوامل بیرونی هستند، مانند جابه‌جایی فصلی خورشید به نیمکره شمالی در تابستان. به نظر می‌رسد تغییرات دیگر نتیجه بازخورد میان دو عامل جو و اقیانوس است که در آن، به عنوان مثال، بادهای شرقی باعث کاهش دمای سطح دریا در شرق، افزایش تضاد حرارتی ناحیه‌ای و در نتیجه تشدید بادهای شرقی در سراسر حوضه می‌شود. این بادهای شرقی غیرعادی باعث خیزش بیشتر آب‌های استوایی شده و با بالارفتن پرده حرارتی در شرق، خنک‌شدن بخش جنوبی را تقویت می‌کند.
در طول سال‌های ال نینو، با وزش بادهای بسامان شرقی، چرخه واکر در سطح دیده می‌شود که آب و هوای گرم‌شده توسط خورشید را به سمت غرب منتقل می‌کند. این وضعیت همچنین باعث بالا آمدن اقیانوس در سواحل پرو و اکوادور شده و آب سرد غنی از مواد مغذی را به سطح می‌آورد و ذخایر ماهیگیری را افزایش می‌دهد. قسمت غربی اقیانوس آرام حاره‌ای با هوای گرم، مرطوب و کم فشار مشخص می‌شود و رطوبت جمع‌شده به صورت تیفون و توفان تندری تخلیه می‌شود. در نتیجه این حرکت، سطح اقیانوس در غرب اقیانوس آرام حدود ۶۰ سانتی‌متر بالاتر است.[۳][۴][۵][۶]
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ Bureau of Meteorology. "The Walker Circulation". Commonwealth of Australia. Retrieved 2014-07-01.
- ↑ Zelle, Hein, Gerrian Appledoorn, Gerritt Burgers, and Geert Jan Van Oldenborgh (2004). "Relationship Between Sea Surface Temperature and Thermocline Depth in the Eastern Equatorial Pacific". Journal of Physical Oceanography. 34 (3): 643–655. Bibcode:2004JPO....34..643Z. CiteSeerX 10.1.1.12.3536. doi:10.1175/2523.1. S2CID 16785385.
{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ Pidwirny, Michael (2006-02-02). "Chapter 7: Introduction to the Atmosphere". Fundamentals of Physical Geography. physicalgeography.net. Retrieved 2006-12-30.
- ↑ "Envisat watches for La Niña". BNSC via the Internet Wayback Machine. 2011-01-09. Archived from the original on 2008-04-24. Retrieved 2007-07-26.
- ↑ "The Tropical Atmosphere Ocean Array: Gathering Data to Predict El Niño". Celebrating 200 Years. NOAA. 2007-01-08. Retrieved 2007-07-26.
- ↑ "Ocean Surface Topography". Oceanography 101. JPL. 2006-07-05. Archived from the original on 2009-04-14. Retrieved 2007-07-26."Annual Sea Level Data Summary Report July 2005 – June 2006" (PDF). The Australian Baseline Sea Level Monitoring Project. Bureau of Meteorology. Archived from the original (PDF) on 2007-08-07. Retrieved 2007-07-26.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Walker circulation». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲ اوت ۲۰۲۲.