کولیوند
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. (ژوئیه ۲۰۱۹) |
قُلیوند (کُلیوند،قولیوند،کولیوند،کالیوند،کالوند) نام یکی از ایلات قوم لک از شعب کلان ایل سلسله می باشد و اکثریت در لرستان ساکن هستند.[۱][۲] عمده این ایل در استان‌های لرستان و خوزستان و همدان ساکن هستند. کولیوندهای لرستان عمدتاً در شهرستان سلسله همراه ایلات یوسفوند، ترکاشوند و حسنوند سکنی گزیده‌اند.این ایل از نظر جمعیتی نهمین ایل بزرگ ایران است که در سال ۱۴۰۰ با ۴۷۰هزار نفر نهمین ایل بزرگ ایران شناخته شده است.[۳][۴][۵]
تقسیمات ایلی
[ویرایش]طوایف ایل کولیوند[منسوب به شخص قُلی یا قولی فرزند سلسله] با توجه به دست نوشته‌های جناب ملامنوچهر خان کولیوند عبارتند از: فرخشاهی، کرمشاهی، اصلانشاهی، بمارشاهی، ایمانشاهی، ایرانشاهی، عبدالشاهی، کرمعلی، مالمیر و فلک الدین. طوایف کولیوند طبق نظر پژوهشگر ایل کولیوند، آقای مسعود یوسفی کرمعلی در کتاب ایل کولیوند عبارتند از: کرمعلی، فلک الدین و کولیوند دوم؛ که کولیوند دوم شامل طوایف: کرم‌شاه، فرخ‌شاه، بمارشاه، اصلان‌شاه، عبدالشاه، ایرانشاه و ایمارشاه می‌باشد. در قدیم مناطق مختلف حرف ق را ک تلفظ می‌کردند فرض مثال خلق را خلک یا قتل را کوتل یا قائد را کائد و اکنون نیز در مناطق مختلف کاربرد دارد ، در نتیجه نام ایل قُلیوند یا قولیوند را کُلیوند یا کولیوند نیز نامیده‌اند. جمعیت زیادی از ایل بزرگ کولیوند ساکن در کرمانشاه،استان ایلام هست��د و یا در ایل خزل هم قولیوندها بسیارند[۶]
سکونتگاه
[ویرایش]مردم ایل کولیوند از اقوام کوچ نشین ساکن غرب کشور می‌باشند که در استان‌های لرستان و خوزستان و همدان و ایلام و کرمانشاه تخته قاپو شدند. جمعیت کثیری از ایل کولیوند نیز ساکن شهرستان‌های دره شهر و آبدانان در استان ایلام هستند که عموماً از طایفه کرمشاهی می‌باشند.حدود ده روستا در دینور شهرستان صحنه کرمانشاه از کولیوند های تبعیدی هستند با نام خانوادگی کولیوند و کرمعلی و کرمی و....
منابع
[ویرایش]- ↑ عبدالله شهبازی، مقدمه‌ای بر شناخت ایلات و عشایر، تهران:1369، ص134.
- ↑ رستم رحیمی. بومیان دره مهرگان. کرمانشاه:۱۳۷۸ ص. ۱۴۶.
- ↑ «home». موسسه تحقیقات جمعیت کشور. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۱-۲۶.
- ↑ حمید ابوطالب. «جمعیت ایل کولیوند».
- ↑ حمید صابری. «اسکان گاه و جمعیت ایل کلیوند».
- ↑ تاریخ کرمانشاهص ۸۶ جلد ۱.
- واژه کولیوند در لغتنامه دهخدا
- تُرکاشْوَند در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
- فرهنگ جغرافیایی شهرستان‌های کشور، شهرستان همدان، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران، ۱۳۸۰ش؛
- فیروزان، ت. «دربارهٔ ترکیب و سازمان ایلات و عشایر ایران»، ایلات و عشایر، تهران، ۱۳۶۲ش؛
- افشار سیستانی، ایرج، نگاهی به ایلام، تهران: نشر هنر، بهار ۱۳۶۶
- کتاب ایل کولیوند پدیدآورندگان: نویسنده: مسعود یوسفی
موضوع: کولیوند، ایلات و عشایر - ایران - لرستان ناشر: افلاک، بهار ۱۳۸۲
پیوند به بیرون
[ویرایش]قیاسوندنام یک ایل لک زبان می باشد.قیاس ،حسن،یوسف،قلی و ترکاش فرزندان سلسل می باشند .ایل قیاسوند به اتفاق ایل های حسنوند،یوسفوند،کولیوند وترکاشوند به ایلات سلسله مشهورند.شهرستان سلسله به مرکزیت الشتر در استان لرستان خاستگاه اولیه این ایل بوده ، ولی بعدا در روستا های استان ایلام از جمله شیخ مکان سکونت یافته و به استان های دیگر ازجمله خوزستان وکرمانشاه وهمدان پراکنده واستقرار یافته اند وهمچنین بخش اعظمی از ایل قیاسوند به استان قزوین و شهرستان های شمالی کشور مهاجرت وکوچانده شده اند