پرش به محتوا

کاربر:Shangineer/ناسیونالیسم اسلامی-ایرانی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

ناسیونالیسم اسلامی ایرانی نوعی ناسیونالیسم مذهبی است که ملی‌گرایی ایرانی را با اسلام‌گرایی ترکیب می‌کند.

تاریخچه

[ویرایش]

ناسیونالیسم اسلامی-ایرانی هر دو عنصر ایرانی و اسلامی را در هم می‌آمیزد. در دهه ۱۹۶۰، جلال آل احمد، نویسنده، فعال و روشنفکر عمومی، شروع به ترویج این باور کرد که اسلام شیعه به عنوان بخشی ضروری از هویت ایرانی است. مقاله غرب‌زدگی که او در سال ۱۹۶۲ نوشت، در نقد غرب‌گرایی در ایران بود. در بخشی از آن آمده است که «طلسم غرب» یک «بیماری واگیردار» است که ممکن است به زودی ایرانیان را از فرهنگ و مذهبشان جدا کند. سفر حج در سال ۱۹۶۴ او را از یک کمونیست به بنیادگرای شیعه‌ای تبدیل کرد که خواهان دگرگونی مذهبی در سیاست ایران بود و روحانیت شیعه را نگهبان سنت‌های بومی در برابر پروپاگاندای غرب‌گرایی پهلوی می‌دانست. در دهه ۱۹۷۰، علی شریعتی، جامعه‌شناس و روشنفکر ایرانی، به عنوان یک فرد کلیدی در جنبش ناسیونالیسم اسلامی-ایرانی ظهور پیدا کرد. او در زمان اقامت خود در فرانسه در دهه ۱۹۶۰ از جبهه آزادیبخش ملی الجزایر الهام گرفت و همچنین بعضی از آثار فرانتس فانون را به فارسی ترجمه کرد. شریعتی برخلاف فانون معتقد بود که در مبارزه برای آزادی دین عنصری ضروری است. شریعتی اسلام شیعه را پیوندی میان جامعۀ گذشته، حال و آینده ایرانی می‌دانست. شریعتی نیز مانند آل احمد به شدت مخالف شیفتگی مردم ایران به غرب بود و از آنها می‌خواست «به خود بازگردند». شریعتی از هوادارانش خواست که فقط منتظر رجعت اماممهدی نباشند، بلکه برای تسریع در بازگشت او برای عدالت مبارزه کنند.

بعد از انقلاب ایران

[ویرایش]

ناسیونالیسم اسلامی-ایرانی بخشی از ایدئولوژی انقلاب ایران در نتیجه فعالیت فعالان اسلام‌گرا در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ بود. تاسیس حکومت دینی شیعه و تقابل با غرب‌زدگی بخشی از ناسیونالیسم خمینی بود. او نسبت به «نفوذ فرهنگ مسموم غربی به ملت‌های مسلمان» هشدار داد و می‌خواست ایرانی بسازد که اسلام شیعه را به عنوان هستۀ هویت ملی خود بداند. خمینی بارها با عربستان سعودی که مورد حمایت غرب بود وارد مناقشه شد و می خواست ایران را به پایتخت جهان اسلام تبدیل کند.

سیاست

[ویرایش]

ناسیونالیسم اسلامی ایرانی عمدتاً توسط جناح معروف به ملی‌مذهبی نمایندگی می‌شوند. اگرچه همه ناسیونالیست‌های اسلامی-ایرانی با جناح ملی‌مذهبی موافق نیستند. [۱] [۲]

همچنین ببینید

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]

[[رده:اسلام‌گرایی]] [[رده:ملی‌گرایی اسلامی]] [[رده:انقلاب ۱۳۵۷]] [[رده:ملی‌گرایی ایرانی]]