کاربر:Omid hendupur/چهاچوب مقاله قزوین
| قزوین | |
|---|---|
 | |
| کشور |  ایران |
| استان | قزوین |
| شهرستان | قزوین |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) پیشین | ارساس، ارسا سیا، راژیا،کشوین، قسوین، کاسپین ،شاد شاپور، باب الجنه[۱][۲] |
| مردم | |
| جمعیت | ۳۸۱،۵۹۸ نفر سال ۱۳۹۰ [۳] |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۶۴/۱۳۲ کیلومتر مربع [۴] |
| ارتفاع | ۱۲۷۸ متر |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۱۳ درجه سانتی‌گراد[۵] |
| میانگین بارش سالانه | ۳۰۲ میلی‌متر[۶] |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | مسعود نصرتی |
| ره‌آورد | پسته، فندوق، باقلوا، شیرینی، زغال‌اخته، گیلاس |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۲۸۱ |
| وبگاه | |
  قزوین روی نقشه ایران
۳۶°۱۰′شمالی ۵۰°۰۰′شرقی / ۳۶٫۱۶°شمالی ۵۰٫۰۰°شرقی | |
قزوین ()(به پارسی میانه: کاسپین) یکی از شهرهای بزرگ ایران و مرکز استان و شهرستان قزوین در غرب ایران است. این شهر در تابستان خنک و در زمستان سرد است. جمعیت این شهر در سال ۱۳۹۰ خورشیدی بالغ بر ۳۸۱،۵۹۸ نفر بوده‌است.[۹] قزوین در زمان حکومت صفوی پایتخت ایران بوده است و به همین دلیل دارای امکان و موزه های تاریخی بسیاری می باشد.[۱۰] قزوین پایتخت خوشنویسی ایران است و از جمله خوشنویسان معروف می توان به میرعماد قزوینی اشاره کرد که میدانی در داخل شهر قزوین به نام او نامگذاری شده است.[۱۱]
قزوین به علت دارا بودن ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار باغستان[۱۲] در اطراف شهر و وجود بوستان ۱۴۰۰ هکتاری باراجین در سال ۱۳۹۲ از سوی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور به عنوان شهر پاک ایران انتخاب شد .[۱۳]
قزوین به دلیل قرار گرفتن در گلوگاه ارتباطی استان‌های شمالی و غربی کشور، نزدیکی به تهران، دارابودن چندین شهر صنعتی و نیز برخورداری از چندین دانشگاه -از جمله دانشگاه‌های بین‌المللی امام خمینی، علوم پزشکی و آزاد اسلامی- و شماری دانشگاه غیردولتی از موقعیت خوبی برخوردار است.[۱۴]
فارسی زبان رایج در بین عموم اهالی قزوین است.[۱۵] البته برخی از ساکنان این شهر به زبان‌های تاتی، مراغی، کردی، لری، ترکی و رمانلویی نیز سخن می‌گویند.[۱۶] ره آورد شهر قزوین پسته ، باقلوا و شیرینی است.
نامگذاری
[ویرایش]
در این نقشه شهر قزوین به انگلیسی: Kaswin ذکر شده‌است.
نوشته های باستانی یونان قزوین را با نام "راژیا" معرفی می کند و پس از آن در نوشته های اروپایی این شهر با نام شهر باستانی "آرساس" و یا "آرساسیا" شناخته می شده است .[۱۷] اشکانیان قزوین را به نام موسس آن "اردپا" می خواندند. و ساسانیان نام این شهر را "کشوین" (یعنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد) نهاده بودند. در برخی متون نام این شهر "قسوین" (یعنی شهری که مردمی پر صلابت و استوار دارد) ذکر شده است . به هر روی مورخان و باستان شناسان عصر حاضر قزوین را عربی شده "کاسپین" می دانند. و بر این باورند که قوم کاسپی‌ها که در سواحل دریای خزر می زیستند به مرور کوچ کردند و شهر قزوین را بنا نهادند. [۱۸] و به همین دلیل است که در متون کهن عثمانی و عربی نام دریای خزر "بحرالقزوین" ذکر شده است.
تاریخ
[ویرایش]شکل گیری شهر
[ویرایش]پیش از اسلام
[ویرایش]پس از اسلام
[ویرایش]دوران صفوی
[ویرایش]دوران مشروطه
[ویرایش]جغرافیا
[ویرایش]تقسیمات کشوری
[ویرایش]مکان نگاری
[ویرایش]قزوین در مدار °۵۰٫۰۰ شرقی و °۳۶٫۱۶شمالی قرار دارد. قزوین از سمت شمال به لاهیجان، از شمال شرق به رازمیان، از شرق به بیدستان و محمدیه، از جنوب شرق به الوند، از جنوب به شهر صنعتی لیا، از جنوب غرب به اقبالیه، از غرب به محمود آباد نمونه و از شمال غرب به منجیل راه پیدا می‌کند.
|
رازمیان | لاهیجان | منجیل |
|
| محمدیه و بیدستان | 
|
محمود آباد نمونه | ||
 قزوین 
| ||||
| ||||
| الوند | شهر صنعتی لیا | اقبالیه |
وضعیت آب و هوایی
[ویرایش]وضعیت آب و خاک
[ویرایش]رودخانه ها
[ویرایش]- رودخانه ارنزک
- رودخانه دیزج
- رودخانه دلی چای
- رودخانه زویار
- رودخانه وشته (بازار)
کوه ها
[ویرایش]- قله مردمی
- قله میلدار
- قله شجاع الدین
- قله سلطان ویس
دیگر عوارض طبیعی
[ویرایش]محیط زیست
[ویرایش]باغ های تاریخی و بوستان ها
[ویرایش]
به گواهی عبدی بیگ شیرازی و همچنین واعظ قزوینی ، شهر قزوین از باغستان های سرسبزی تشکیل شده بود که گرداگرد شهر را فرا می گرفت ؛ درختان انگور ، پسته و بادام که صفا و طراوتشان شهر را پر کرده و سایه سار دلکششان موجب آسودگی مردم شده بود.
ولی متاسفانه با توسعه ناموزون شهری لطمه جبران ناپذیری به فضای سبز تاریخی قزوین زده شد؛ با این وجود باز هم می توان آثار خرمی و سرسبزی را در باغستان های ۱۴۰۰ ساله پیرامون شهر مشاهده کرد. از جمله باغستان های سنتی قزوین که امروزه تبدیل به پارک و بوستان شده است . باغ تاریخی حکم آباد ( پارک ملت ) است. سبزیکار آقا جمالی و یا حکم آباد از تفرجگاه های سنتی مردم قزوین است. از دیگر باغستان های برجای مانده می توان به باغ تاریخی مصلای قزوین اشاره کرد که در بیرون شهر بوده و هر ساله در مراسم سنتی پنجاه بدر میزبان اهالی قزوین است. بوستان دهخدا نیز در باغستان سنتی " ماریان " ساخته شده است .[۱۹]ضمنا سرانه فضای سبز در قزوین ۱۱٫۱۴ متر به ازای هر نفر است.
باغستان های سنتی
[ویرایش]جمعیتشناسی
[ویرایش]ترکیب جمعیتی
[ویرایش]مهاجرت
[ویرایش]زبان
[ویرایش]زبان رایج مردم شهر قزوین فارسی با لهجه خاص قزوینی می‌باشد.[۷][۸].[۲۰] در سفرنامه ادوارد براون به نام "یک سال در میان ایرانیان"(۱۸۸۷-۱۸۸۸) زبان غالب مردم قزوین نیز فارسی ذکر شده‌است.[۲۱]
مردم قدیمی قزوین در گفتگوهای محاوره با لهجه و گویش ویژه قزوینی سخن می‌گویند که مبنی بر گشایشه گرایی در انتهای الفاظ است و دربسیاری ازواژگان، گفتار بمانند نوشتار روی می‌گیرد. در واقع گویش مردم این شهر گونه‌ای از پارسی اصیل و باستانی ایران است و معمولاً بدون شکستن الفاظ. گویش اصلی مردم شهر قزوین فارسی با لهجه مخصوص قزوینی است اما گویش اصیل روستاهای قزوین (تاتی) و (الموتی) و به خاطر اقوام مهاجر ساکن روستاها، زبان ترکی و کردی نیز شنیده می‌شود.
دین و مذهب
[ویرایش]مشاهیر
[ویرایش]فرهنگ
[ویرایش]آداب و رسوم
[ویرایش]اماکن فرهنگی
[ویرایش]سینما
[ویرایش]کتابخانه و فرهنگسرا
[ویرایش]رویداد های فرهنگی
[ویرایش]روز قزوین
[ویرایش]جشنواره ملی بازی و اسباب بازی
[ویرایش]هنر
[ویرایش]موسیقی
[ویرایش]- عارف قزوینی
- اقبال آذر
- قمرالملوک وزیری
نگارگری
[ویرایش]خوشنویسی
[ویرایش]قزوین پایتخت خوشنویسی ایران
[ویرایش]قزوین از زبان بزرگان
[ویرایش]آموزش
[ویرایش]آموزش و پرورش
[ویرایش]آموزش عالی
[ویرایش]سطح سواد
[ویرایش]بهداشت و درمان
[ویرایش]ورزش
[ویرایش]اماکن ورزشی
[ویرایش]ورزشگاه سردار آزادگان قزوین در زمینی به وسعت ۷۰ هکتار ساخته شده و قرار است در مرحله دوم، یک سالن ورزشی به ظرفیت هزار نفر، یک سالن سرپوشیده و پیست دو و میدانی هم به آن اضافه شود. همچنین ساخت استخر، سالن چند منظوره، زمینهای تنیس، زمین سوارکاری، زمین اسکیت و دریاچه قایقرانی در مراحل بعدی ساخت این مجموعه ورزشی پیش بینی شده است.[۲۲]
تیم های ورزشی
[ویرایش]رسانه ها
[ویرایش]صدا
[ویرایش]سیما
[ویرایش]نشریات
[ویرایش]اقتصاد
[ویرایش]کشاورزی
[ویرایش]- باغستان های سنتی
صنعت
[ویرایش]اولین شهر صنعتی ایران در اطراف شهر قزوین احداث شد.
تامین انرژی
[ویرایش]بورس
[ویرایش]بازار
[ویرایش]مدت ها قزوین به عنوان بار انداز ملی مطرح بود.
مراکز خرید
[ویرایش]ساختار شهری
[ویرایش]شهرداری
[ویرایش]شورای شهر
[ویرایش]شهر در گذشته و حال
[ویرایش]گستره شهر
[ویرایش]معابر شهری
[ویرایش]نمایشگاه بین المللی
[ویرایش]مراکز تفریحی
[ویرایش]ترابری
[ویرایش]سامانه حمل و نقل درون شهری
[ویرایش]اتوبوسرانی
[ویرایش]تاکسیرانی
[ویرایش]سامانه حمل و نقل برون شهری
[ویرایش]راه های ارتباطی
[ویرایش]- فاصله شهر قزوین با برخی از مناطق پر رفت‌وآمد
ترمینال
[ویرایش]راه آهن
[ویرایش]فرودگاه
[ویرایش]میراث و صنایع دستی
[ویرایش]جاذبه های تاریخی
[ویرایش]جاذبه های طبیعی
[ویرایش]جاذبه های مذهبی
[ویرایش]موزه ها
[ویرایش]هتل ها و مراکز اقامتی
[ویرایش]قزوین در سال ۱۳۹۱ دارای ۵ هتل [۲۳] به نام های هتل مرمر [۲۴] ، هتل البرز [۲۵]، هتل ایران ، هتل ورزش [۲۶] و هتل میرعماد [۲۷] بوده است . علاوه بر آن این شهر دارای ۱۱ مهمانپذیر [۲۸] درجه یک نیز می باشد.
صنایع دستی
[ویرایش]قالی
[ویرایش]سوغات قزوین
[ویرایش]غذا های سنتی
[ویرایش]- قیمه نثار
- دیماج
- شیرین پلو
- کوکوی شیرین
- ماش پیازو
- یتیمچه
- آش دندانه کشه
- کاله جوش
شیرینی های سنتی
[ویرایش]- باقلوا لوزی
- باقلوا پیچ
- نان نخودی
- نان برنجی
- نان چرخی
- نان قندی
- نان چایی
- پادرازی
- نان نازک
- اتابکی
- نان گردویی
نان های سنتی
[ویرایش]- لواش سنتی
- قاق
- نان زنجبیلی
- شیرمال
لبنیات
[ویرایش]- دوغ قزوین
- پنیر کهنه
شهرهای خواهرخوانده
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]- ↑ تاریخچه قزوین
- ↑ وجه تسمیه استان قزوین
- ↑ «نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰». معاونت برنامه ریزی استانداری خراسان جنوبی (به نقل از مرکز آمار ایران). ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲.
- ↑ «نقشهٔ بافت‌های فرسودهٔ مصوب شهرها: قزوین». وبگاه شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۰۲ آوریل ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۴ ژانویهٔ ۲۰۱۳. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=،|تاریخ بایگانی=را بررسی کنید (کمک) - ↑ جغرافیای شهر قزوین، آب و هوا - وب پایگاه اطلاع رسانی استان قزوین
- ↑ جغرافیای شهر قزوین، آب و هوا - وب پایگاه اطلاع رسانی استان قزوین
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ «زبان و دین مردم قزوین». صدا و سیمای مرکز قزوین. بایگانی‌شده از اصلی در ۰۲ آوریل ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۶ مارس ۲۰۱۰. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بایگانی=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ «جغرافیای انسانی». شبکهٔ اطلاع‌رسانی استان قزوین. بایگانی‌شده از اصلی در ۰۲ آوریل ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۶ آوریل ۲۰۱۰. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=،|تاریخ بایگانی=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «جمعیت شهرستانها و خانوار سال ۱۳۹۰». مرکز آمار ایران. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۰۲ آوریل ۲۰۱۳. دریافت‌شده در 1/9/۱۳۹۱. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=،|تاریخ بایگانی=را بررسی کنید (کمک) - ↑ http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%AE%D8%AA+%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86&SSOReturnPage=Check&Rand=0
- ↑ http://www.irna.ir/fa/News/173964/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87%D8%A7/%D9%82%D8%B2%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%9B_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%AE%D8%AA_%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86
- ↑ «۵۰۰ هكتار از باغستان‌هاي سنتي قزوين در حال نابودي». ایسنا. ۱۸ /۵/ ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۱۳۹۲/۲/۷. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=،|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «شهر قزوین به عنوان شهر پاک ایران انتخاب شد». شهرداری قزوین. ۱۳۹۲/۲/۷. دریافت‌شده در ۱۳۹۲/۲/۷. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=،|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ موقعیت جغرافیایی شهر قزوین، تقسیمات اداری و سیاسی - پورتال شهر قزوین
- ↑ پورتال شهر قزوین، بازدید: دسامبر ۲۰۰۸.
- ↑ پورتال شهر قزوین، زبان‌های رایج قزوین
- ↑ «پیشینه فرهنگی قزوین». صدا و سیمای مرکز قزوین.
- ↑ «تاریخچه قزوین». شهرداری قزوین.
- ↑ بوستان های شهری
- ↑ Mohammad Jalal Abbasi-Shavazi, Peter McDonald, Meimanat Hosseini-Chavoshi, "The Fertility Transition in Iran: Revolution and Reproduction", Springer, 2009. pp 100-101: "The first category is 'Central' where the majority of people are Persian speaking ethnic Fars (provinces of Fars, Hamedan, Isfahan, Markazi, Qazvin, Qom, Semnan, Yazd and Tehran..."
- ↑ Edward Brown-A YEAR AMONGST THE PERSIANS - IMPRESSIONS AS TO THE LIFE, CHARACTER, & THOUGHT OF THE PEOPLE OF PERSIA - Received during Twelve Months' Residence in that Country in the Year 1887-1888. excerpt 1: It isnot till Kazvin is reached, and only four or five stages separate the traveler from Tehran, that the Persian distinctly predominates over the Turkish excerpt 2: The bazaars were much like those which we had already seen at Khuy, Tabriz, and Zanjan; but as regards the people, the advantage was decidedly in favor of Kazvinis who are more pleasing in countenance, more gentle in manners and rather darker in complex than the Azerbaijanis. Persian is spoken by them universally,
- ↑ ورزشگاه قزوین در انتظار تکمیل
- ↑ «مشخصات واحد های اقامتی استان قزوین». سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین.
- ↑ «وبگاه هتل مرمر».
- ↑ «وبگاه هتل البرز».
- ↑ «هتل ورزش استان قزوين ، نگيني درخشان برتارك ورزش استان». شبکه ورزش ایران.
- ↑ «اولین گواهی استاندارد به هتل میرعماد داده شد». سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین.
- ↑ «مشخصات مهمانپذیر های سال ۹۱». سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین.