دکتر ژیواگو
 صفحهٔ عنوانِ چاپِ نخست | |
| نویسنده(ها) | بوریس پاسترناک |
|---|---|
| عنوان اصلی | Доктор Живаго |
| کشور | ایتالیا(صادر نشدن اجازه چاپ در شوروی) |
| زبان | روسی |
| گونه(های) ادبی | داستان تاریخی، رمان عاشقانه |
| ناشر | فیلترینلی (چاپ اول)، کتاب‌های پانتئون |
تاریخ نشر | ۱۹۵۷ |
| گونه رسانه | چاپ (گالینگور و کتاب جلد کاغذی) |
| شمار صفحات | ۵۹۲ (پانتئون) |
| شابک | شابک N/A (Feltrinelli) & ISBN ۰−۶۷۹−۷۷۴۳۸−۶ (Pantheon) |
دکتر ژیواگو (به روسی: Доктор Живаго و به انگلیسی: Doctor Zhivago) رمانی نوشته بوریس پاسترناک است.
نام کتاب برگرفته از شخصیت اول آن –یک دکتر شاعر– است. کتاب داستان مردی است که عاشق دو زن است و این موضوع همزمان با انقلاب ۱۹۱۷ روسیه و سپس جنگ داخلی ۱۹۱۸–۱۹۲۰ این کشور است. درونمایهٔ داستان زندگی مردی است که حوادث بیرونی که از دسترس او خارج هستند مسیر زندگیش را دگرگون می‌سازند.
در سال ۱۹۶۵ دیوید لین از روی این کتاب فیلمی به همین نام ساخت و در سال ۲۰۰۵ هم در روسیه از روی آن یک سریال ساخته شد. نوشتن کتاب در سال ۱۹۵۶ پایان یافت ولی به دلیل مخالفت با سیاست رسمی شوروی در آن سالها اجازه نشر در این کشور را نیافت. در سال ۱۹۵۷ ناشری ایتالیای آن را در ایتالیا چاپ کرد. کتاب عاقبت در سال ۱۹۸۸ در روسیه به چاپ رسید.
این رمان، تاکنون سه بار توسط کامران بهمنی، علی اصغر خبره‌زاده و سروش حبیبی به فارسی ترجمه شده‌است.
پیتر فین و پترا کووی در کتابی که با عنوان «ادبیات علیه استبداد» به فارسی ترجمه شده‌است بخش مهمی از زندگینامه بوریس پاسترناک را از پیش از آغاز به نوشتن رمان دکتر ژیواگو تا مرگ او و حوادثی که برای اطرافیان او پس از مرگش رخ می‌دهد در یک مستند روایی نوشته‌اند. سراسر این کتاب به روایت نوشتن و انتشار دکتر ژیواگو و حواشی آن اختصاص دارد.[۱][۲]
رمان دکتر ژیواگو به دلیل مواضع مستقل نویسنده‌اش در رابطه با انقلاب اکتبر، اجازه چاپ در اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی نیافت اما مخفیانه و به صورت قاچاق به میلان رفته و چاپ می‌شود و ۱ سال بعد، جایزه نوبل ادبیات را کسب می‌کند که همین موضوع خشم و شرمندگی حزب کمونیست اتحاد شوروی را در پی داشت.[۳]
نقش سی‌آی‌ای در انتشار نسخه روسی رمان دکتر ژیواگو
[ویرایش]سی‌آی‌ای با انتشار ۹۹ سند طبقه‌بندی شده، اذعان کرد که در سال ۱۹۵۸، دست به انتشار نسخه روسی رمان دکتر ژیواگوو در شوروی زده است. پس از آنکه از انتشار این رمان در شوروی ممانعت به عمل آمد، سی‌آی‌ای دست به انتشار متن روسی آن زده و پاسترناک در سال ۱۹۵۸ جایزۀ نوبل ادبیات را دریافت می‌کند. پس از برنده شدن نوبل ادبیات، محبوبیت کتاب، به‌خصوص در شوروی، به طرز چشمگیری افزایش یافت، محبوبیتی که مسکو امیدوار بود با ممانعت از انتشار کتاب جلوی آن را بگیرد، اما عملا با این‌کار باعث بیشتر شناخته شدن رمان، هم در شوروی و هم در جامعه جهانی شد. این اقدام سی‌آی‌ای برای ضربه زدن به طرفداران سیاست نیکیتا خروشچف انجام شده بود که در آن زمان شوروی را دارای آزادی‌های داخلی می‌دانستند.[۴]
ترجمه فارسی
[ویرایش]این کتاب در سال ۱۴۰۲ توسط میترا نظریان ترجمه و توسط نشر ثالث منتشر شد.[۱] در سال 1402 همزمان نیز نشر نو این کتاب را با ترجمه پروانه فخام زاده روانه بازار کتاب کرد.
منابع
[ویرایش]- ↑ فین، پیتر؛ کووی، پترا. ادبیات علیه استبداد. ترجمهٔ بیژن اشتری. تهران: ثالث. شابک ۹۷۸۶۰۰۴۰۵۲۰۶۱.
- ↑ Finn, Peter and Petra Couvée (2014). The Zhivago Affair: The Kremlin, the CIA and the Battle over a Forbidden Book. Pantheon. ISBN 978-1-84655-885-6.
- ↑ http://www.aif.ru/culture/book/_ne_chital_no_osuzhdayu_5_faktov_o_romane_doktor_zhivago_ «Не читал, но осуждаю!»: 5 фактов о романе «Доктор Живаго»] بایگانی‌شده در ۵ اوت ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine 18:17 23/10/2013, Елена Меньшенина
- ↑ آژانس امنیت مرکزی (سیا): دکتر ژیواگو؛[پیوند مرده] بازدید در ۴ آذر ۱۳۹۹.
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
- آثار بوریس پاسترناک
- اتحاد شوروی در ۱۹۵۷ (میلادی)
- رمانهای ۱۹۵۷ (میلادی)
- رمانهای اتحاد شوروی
- رمانهای جنگ جهانی اول
- رمانهای روسی
- رمانهای روسی مورد اقتباس در فیلمها
- رمانهای واقعشده در انقلاب روسیه (۱۹۱۷)
- رمانهای واقعشده در روسیه
- رمانهای واقعشده در مسکو
- زنای محصنه در رمان
- سانسور در اتحاد شوروی
- کتاب‌های ۱۹۵۷ (میلادی)
- کتاب‌های سانسورشده
- مادهباوری دیالکتیکی
- رمانهای سرگذشتهای خانوادگی
- انقلاب روسیه (۱۹۰۵)
- کتاب‌های پانتئون بوکس