تصویرنگاشت‌های خطر
تصویرنگاشت‌های خطر بخشی از سیستم جهانی هماهنگ طبقه‌بندی و برچسب‌گذاری مواد شیمیایی (GHS) را تشکیل می‌دهند. دو مجموعه تصویرنگاشت در GHS گنجانده شده‌است: یکی برای برچسب‌زدن ظروف و برای هشدارهای خطر در محل کار، و دیگری برای استفاده در هنگام حمل و نقل کالاهای خطرناک. بسته به مخاطب هدف، یکی یا دیگری انتخاب می‌شود، اما این دو با هم استفاده نمی‌شوند.[۱] هر دو تصویرنگاشت از نمادهای یکسانی برای خطرات یکسان استفاده می‌کنند، اگرچه نمادهای خاصی برای تصویرنگاشت‌های حمل و نقل مورد نیاز نیست. تصویرنگاشت‌های حمل و نقل دارای رنگ‌های متنوع‌تری هستند و ممکن است حاوی اطلاعات اضافی مانند شماره زیر شاخه باشند.
تصویرنگاشت‌های خطر یکی از عناصر کلیدی برای برچسب‌زدن ظروف تحت GHS هستند، همراه با:[۲]
- شناسایی محصول؛
- یک کلمه آگاهی‌دهنده - یا خطر یا هشدار - در صورت لزوم
- اعلامیه‌های خطر که ماهیت و درجهٔ خطرات ناشی از محصول را نشان می‌دهد
- بیانیه‌های احتیاطی، نشان می‌دهد که چگونه محصول باید برای به‌حداقل‌رساندن خطرات برای کاربر (و همچنین برای سایر افراد و محیط عمومی) استفاده شود.
- هویت تامین‌کننده (که ممکن است تولیدکننده یا واردکننده باشد)
تصویرنگاشت‌های خطر شیمیایی GHS برای ارائه پایه یا جایگزینی سیستم‌های ملی تصویرنگاشت‌های خطر در نظر گرفته شده‌است. هنوز باید توسط اتحادیهٔ اروپا (مقررات CLP) در سال ۲۰۰۹ اجرا شود.
تصویرنگاشت‌های خطرات فیزیکی
[ویرایش]| تصویرنگاشت | استفاده | |
|---|---|---|
|
| |
| GHS01: مواد منفجره | ||
|
| |
| GHS02: قابل اشتعال | ||
|
| |
| GHS03: اکسیدکننده | ||
|
||
| GHS04: گاز فشرده | ||
|
| |
| GHS05: خورنده | ||
| ||
| بدون نیاز به تصویرنگاشت |
تصویرنگاشت‌های خطرات سلامتی
[ویرایش]| تصویرنگاشت | استفاده | |
|---|---|---|
|
| |
| GHS06: سمی | ||
|
استفاده نشده[۳]
| |
| GHS07: مضر | ||
|
| |
| GHS08: خطر سلامتی | ||
| ||
| بدون نیاز به تصویرنگاشت |
تصویرنگاشت‌های خطرات فیزیکی و سلامتی
[ویرایش]| تصویرنگاشت | استفاده | |
|---|---|---|
|
|
| |
| GHS05: خورنده |
تصویرنگاشت خطرات زیست‌محیطی
[ویرایش]| تصویرنگاشت | استفاده | |
|---|---|---|
|
| |
| GHS09: خطرات زیست‌محیطی | ||
| ||
| بدون نیاز به تصویرنگاشت |
تصویرنگاشت‌های حمل و نقل
[ویرایش]طبقهٔ ۱: مواد منفجره
[ویرایش]| تصویرنگاشت | استفاده | |
|---|---|---|
|
توجه: ستاره‌ها با شماره طبقه و کد سازگاری جایگزین می‌شوند. | |
| بخش‌های ۱٫۱–۱٫۳ | ||
|
مواد منفجره - مواد و اقلامی که به عنوان مواد منفجره طبقه‌بندی می‌شوند اما خطر قابل توجهی ندارند.
توجه: ستاره با کد سازگاری جایگزین می‌شود. | |
| بخش ۱٫۴ | ||
|
مواد منفجره - مواد بسیار غیرحساس که خطر انفجار انبوه دارند.
توجه: ستاره با کد سازگاری جایگزین می‌شود. | |
| بخش ۱٫۵ | ||
|
مواد منفجره - بدون اعلامیه خطر
توجه: ستاره با کد سازگاری جایگزین می‌شود. | |
| بخش ۱٫۶ |
طبقهٔ ۲: گازها
[ویرایش]| تصویرنگاشت | استفاده | |
|---|---|---|
|
گازهای قابل اشتعال – گازهایی که در ۲۰ درجهٔ سانتی‌گراد و فشار استاندارد ۱۰۱٬۳ کیلوپاسکال:
| |
| بخش ۲٫۱ | ||
|
گازهای غیرسمی غیرقابل اشتعال – گازهایی که:
| |
| بخش ۲٫۲ | ||
|
گازهای سمی – گازهایی که:
برای مثال سیانید هیدروژن | |
| بخش ۲٫۳ |
.svg){kind=spacer}
.svg){kind=spacer}
طبقهٔ ۳ و ۴: مایعات و جامدات قابل اشتعال
[ویرایش]| تصویرنگاشت | استفاده | |
|---|---|---|
|
مایعات قابل اشتعال - مایعاتی که نقطه اشتعال آنها کمتر از ۶۰ درجه سانتی‌گراد است و قادر به حفظ احتراق هستند.
| |
| طبقهٔ ۳ | ||
|
||
| جامدات قابل اشتعال، مواد خودواکنش‌گر و مواد منفجرهٔ حساسیت‌زدایی‌شدهٔ جامد - جامداتی که تحت شرایط حمل‌ونقل، به آسانی قابل احتراق هستند یا ممکن است از طریق اصطکاک باعث آتش‌سوزی شوند یا به آن کمک کنند. مواد خودواکنش‌گر که در معرض انجام یک واکنش شدید گرمازا هستند. مواد منفجرهٔ حساسیت‌زدایی‌شدهٔ جامد که اگر به اندازهٔ کافی رقیق نشوند ممکن است منفجر شوند. | ||
| بخش ۴٫۱ | ||
|
موادی که در معرض احتراق خودبه‌خودی هستند - موادی که در شرایط عادی در حمل‌ونقل یا در تماس با هوا گرم می‌شوند و ممکن است آتش بگی��ند.
برای مثال هپتوکسید منگنز | |
| بخش ۴٫۲ | ||
|
موادی که در تماس با آب گازهای قابل اشتعال ساطع می‌کنند - موادی که در برهم‌کنش با آب ممکن است به‌طور خودبه‌خود قابل اشتعال شوند یا گازهای قابل اشتعال را در مقادیر خطرناک منتشر کنند.
| |
| بخش ۴٫۳ |
.svg){kind=spacer}
.svg){kind=spacer}
سایر طبقه‌های حمل و نقل GHS
[ویرایش]| تصویرنگاشت | استفاده | |
|---|---|---|
|
مواد اکسیدکننده - موادی که اگرچه به‌خودی‌خود لزوماً قابل احتراق نیستند، با این حال، ممکن است با تولید اکسیژن باعث احتراق مواد دیگر شوند یا به آن کمک کنند. | |
| بخش ۵٫۱ | ||
.svg){kind=spacer}
|
پراکسیدهای آلی - مواد آلی که حاوی ساختار دو ظرفیتی -O-O- هستند و ممکن است مشتقات پراکسید هیدروژن در نظر گرفته شوند؛ که در آن یک یا هردو اتم هیدروژن با رادیکال‌های آلی جایگزین شده‌اند.
| |
| بخش ۵٫۲ | ||
|
مواد سمی – موادی با مقدار LD 50 بزرگ‌تر یا برابر با ۳۰۰ mg/kg (خوراکی) یا کوچک‌تر یا برابر ۱۰۰۰ mg/kg (پوستی) یا مقدار LC 50 کوچک‌تر یا برابر ۴۰۰۰ ml/m3 (استنشاق گرد و غبار یا غبار)
برای مثال تقریباً هر چیزی که حاوی گروه‌های سیانید است. | |
| بخش ۶٫۱ | ||
|
مواد خورنده - موادی که:
| |
| طبقهٔ ۸ |
.svg){kind=spacer}
تصویرنگاشت‌های حمل و نقل غیر GHS
[ویرایش]تصویرنگاشت‌های زیر در مقررات مدل سازمان ملل متحد گنجانده شده‌اند اما به دلیل ماهیت خطرات در GHS گنجانده نشده‌اند.
|
|
|
|
|
|
| طبقهٔ ۶٫۱ | طبقهٔ ۷ | طبقهٔ ۹ | |||
|---|---|---|---|---|---|
| مواد عفونی | مواد پرتوزا | مواد و اقلام خطرناک متفرقه | |||
یادداشت
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- "Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals" (pdf). 2021. Annex 3: Codification of Statements and Pictograms (pp 268–385).
- "Regulation (EC) No 1272/2008 of the European Parliament and of the Council of 16 December 2008 on classification, labelling and packaging of substances and mixtures, amending and repealing Directives 67/548/EEC and 1999/45/EC, and amending Regulation (EC) No 1907/2006", OJCE (L353): 1–1355, 2008-12-31 (the "CLP Regulation")
- UN Recommendations on the Transport of Dangerous Goods. Model Regulations (Fifteenth ed.), New York and Geneva: United Nations, 2007, ISBN 978-92-1-139120-6, ST/SG/AC.10/1/Rev.15 ("UN Model Regulations Rev.15")
- UN Recommendations on the Transport of Dangerous Goods. Manual of Tests and Criteria (Fourth revised ed.), New York and Geneva: United Nations, 2002, ISBN 92-1-139087-7, ST/SG/AC.10/11/Rev.4 ("UN Manual of Tests and Criteria Rev.4")
پیوند به بیرون
[ویرایش]
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ تصویرنگاشت‌های خطر موجود است.
- گالری تصویرنگاشت GHS از کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای اروپا