Sulfoxido

Sulfoxido
Konposizioa	Tionilo
Mota	oxo compound (en)
Identifikatzaileak
Gmelin	22063
MeSH	D013454

Sulfoxido da sulfinilo (=SO) funtzio-taldea duten konposatu organikoen izen generikoa. R–S(=O)–R' formula orokorra dute, non R eta R' erradikal organikoak diren. Sulfuroetatik sulfonetara daraman oxidazio-prozesuko bitarteko konposatuak dira. Aliina eta dimetil sulfoxidoa dira talde honetako konposaturik ezagunenak^[1].

Sulfuroak oxidatuz sintetizatzen dira sulfoxidoak hidrogeno peroxidoak edo periodatoak usatuz . Erreakzioaren sulfoxidazio esaten zaio. Kontuz izan behar da gehiegizko oxidazioak sulfonarik sor ez ditzan. Adibidez DMSO sintetizatzeko dimetil sulfuroa gehiegizko oxidazioak dimetil sulfona emango luke^[2][3].

Arilo-sulfoxidoen kasuan beste bide batzuk ere badira, hala nola sufre dioxidotik abiatuta bi Friedel-Crafts erreakzioen bidez katalizatzaile azidoa baliatuz;

2 ArH + SO₂ → Ar₂SO + H₂O

DMSO disolbatzaile gisa oso erabilia da. Medikuntzan ere baditu aplikazioan hanturak tratatzeko eta analgesiko gisa.

Bestetik sulfoxido funtzio-taldea botika inportanteetan ageri da, adibidez: omeplazolean, esomeplazolean, modafinilean eta amodafinilean.

Sulofoxido naturalak badira hala nola aliinia eta ajoenoa.