Laterango jauregia

Erromako erdigune historikoa, lurraldekanpotasun eskubideez onura lortzen duten hirian kokatutako Aulki Santuaren ondasunak eta San Paulo Harresiz Kanpokoa1 UNESCOren gizateriaren ondarea
Laterango Jauregia
Mota	Kulturala
Irizpideak	i, ii, iii, iv, vi
Erreferentzia	91
Kokalekua
Eskualdea2	Europa eta Iparramerika
Izen ematea	1980 (IV. bilkura)
Luzapen urtea	1990
1 UNESCOk jarritako izen ofiziala (euskaratua) 2 UNESCOren sailkapena

Laterango jauregia, Erromatar Inperioaren garaian eraiki zen antzinako jauregi bat da, ondoren, Aita Santuen egoitza bihurtu zena. Erromako San Joan Laterangoaren Artxibasilikaren ondoan dago. Gaur egun, Laterango jauregiak, bere barnean, Antigoaleko Gauza Kristauen Museo Pontifizioa hartzen du.

IV. mendearen hasieran, Konstantino I.a Handiak Aita Santuari eman zion Laterango jauregia, aita santuen egoitza nagusi bihurtuz ia mila urtez. X. mendean, Sergio III.a aita santuak, zaharberritu egin zuen kalte handiak eragin zituen sute baten ondoren, eta, ondoren, sakonki edertu zuen Inozentzio III.ak. Garai honetan izan zuen bere dizdirarik handiena, Dante Alighierik, giza lorpenetik haratagoko zerbait bezala definitu zuelarik. Garai honetan, aurrealdeko plazaren erdialdean, gaur egun Laterango obeliskoa dagoen tokian Annibaldeschitarren jauregia eta dorrea aurkitzen ziren. Jauregi honen eta Basilikaren artean, aldi berean, Marko Aurelioren Zaldizko Estatua zegoen (garai hartan, Konstantino enperadorea zela uste zena), eta gaur egun Erromako Kapitolioan dagoena. Fatxada nagusia, "Kontzilio Gela"rekin batera eraiki zen (Aula Concilii), 11 abside dituen gela monumental bat, honen barnean, 1123 eta 1517 bitartean, bost kontzilio egin zirelarik. Gela honen atzean, aita santuen gelak daude, kanpora ematen duten zenbait leihorekin.

Jauregia, gainbehera garai batean sartu zen aita santuaren egoitza Avignon hiri frantziarra izatera pasa zenean. Lehenik 1307an eta ondoren 1361ean, bi sute handik larriki kaltetu zuten, orduan, diru kopuru handia bidali zen Aviñonetik, kalteak konpontzeko, baina eraikinak ez zuen sekula bere aurreko dizdira berreskuratu. Aita Santuek, euren egoitza berriz Erroman ezarri zutenean, nahiago izan zuten Santa Maria Trasteverekoa Basilikan ezartzea, ondoren, Santa Maria Nagusiaren Basilikara eta, azkenik Vatikano Hirira pasatuz. Ondoren, Sixto V.ak, antzinako eraikinaren zati bat suntsitzea agindu zuen, gaur egungo jauregia lortu arte berdiseinatu zena, askoz txikiagoa dena.

Leon III.aren garaian Triclinium monumentala apaintzen zuten mosaikoetako batzuk, Laterango Jauregiaren barnean kontserbatzen dira. Horien artean, hiru zatitan banatuta dagoen bat nabarmentzen da non, historian zehar egindako zenbait erreformen ondoren, Jesus bere apostoluei bere misioa ematen ikus daitekeen, erdian, ezkerrean, giltzak San Silvestreri eta labaruma Konstantinori ematen, eta, eskuinean, San Petri ikus daiteke, estola Leon III.ari eta zutoihala Karlomagnori ematen.

• (Italieraz)Mapa