Kirats-ziza hori

Kirats-ziza horia
	Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Fungi
Ordena	Tricholomatales
Familia	Tricholomataceae
Generoa	Tricholoma
Espeziea	Tricholoma sulphureum; P.Kumm., 1871
Basionimoa	Agaricus sulphureus
Mikologia
	orriak himenioan
	txapel ganbila
	himenioa sabeldua da
	hanka biluzik dago
	espora zuriak dauzka
	mikorrizak eratzen ditu

Kirats-ziza horia (Tricholoma sulphureum) Tricholomataceae familiako onddo espezie bat da.

Erraz identifika daitekeen espeziea da, duen gas usain desatsegina kontuan hartzen bada; honek Tricholoma eta Cortinarius espezietatik bereizteko aukera ematen du.

Deskribapena

Kapela: 4 eta 8 cm arteko diametrokoa, sufre-horitik hori-berdexkara, oliba-antzeko edo arrexka tonuekin erdian, baina ez beti; ganbila, batzuetan titiduna, baina sarri hondoratu samarra. Azala hasieran zetaduna, gero ile gabea, matea.

Orriak: Hori-sufre edo hori-berdexka kolorekoak, nahiko tarterekin, lodiak, oso eskotatuak eta orritxo ugarirekin.

Orri eskotatuak: Oinera iritsi baino lehentxeago eskote txiki bat duten orriak.

Hanka: 6 – 10 x 0,6 – 1 cm-koa, hori-sufre kolorekoa, garaia, bihurri samarra, zilindrikoa, luzetara marratua eta pixka bat haritsua.

Haragia: Nahiko mehea, hori edo hori-berdexka kolorekoa, argien gas usain handikoa eta desatsegina.^[1]

Etimologia: Tricholoma grekotik dator, ilea, txirikorda, lumatxarekin tolesturan zehar, nahiz eta espezie gutxi batzuek baino ez dituzten iledun kapelak. Sulphureum epitetoa berriz latinetik dator, “sulphureus” hitzetik eta sufre kolorea esan nahi du. Koloreagatik.

Toxikotasuna

Toxikoa den susmoa dago. Baztertu egin behar da. Gas usain nazkagarria nahikoa da ez kontsumitzeko.^[2]

Nahasketa arriskua

Antzeko ezaugarriak dituen Tricholoma bufonium perretxikoarekin, baina honek kapela marroixka edo lehoi kolorekoa du. Autore batzuentzat Tricholoma sulphureum-aren aldaera bat da. Tricholoma auratum perretxikoarekin, baina hau handiagoa da, irin usaina du eta haragia zuria du.^[3]

Sasoia eta lekua

Udazkenean, hostozabalen eta koniferoen basoetan.^[4]

Banaketa eremua

Ipar Amerika, Europa, Asiako iparraldea, Zeelanda Berria.

Erreferentziak

↑ (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 190 or. ISBN 84-404-0530-8..
↑ (Gaztelaniaz) Lotina, Roberto. (1985). Mil setas ibericas. Diputacion foral de vizcaya, 306 or. ISBN 84-505-1806-7..
↑ (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 228 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
↑ (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 299 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..

Kanpo estekak

Datuak: Q583388
Multimedia: Tricholoma sulphureum / Q583388

[1] (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 190 or. ISBN 84-404-0530-8..

[2] (Gaztelaniaz) Lotina, Roberto. (1985). Mil setas ibericas. Diputacion foral de vizcaya, 306 or. ISBN 84-505-1806-7..

[3] (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 228 or. ISBN 978-84-617-0196-4..

[4] (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 299 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..

[1]