Katalpa arrunt
Katalpa arrunt | |
---|---|
Iraute egoera | |
Daturik gabe (IUCN 3.1) | |
Sailkapen zientifikoa | |
Erreinua | Plantae |
Ordena | Lamiales |
Familia | Bignoniaceae |
Generoa | Catalpa |
Espeziea | Catalpa bignonioides Walter, 1788 |
Banaketa mapa | |
Datu orokorrak | |
Gizakiak ateratzen dizkion produktuak | Indian bean tree wood (en) |
Katalpa arrunta[1] (Catalpa bignonioides) jatorriz Estatu Batuetako hego-ekialdeko zuhaitza da.
Deskribapena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]15 m altuera izan dezakeen hostoerorkor zuhaitza da. Enborra marroi-grisaxka 1m diametroa izan dezake, hostoak 20-30 cm luze eta 15-20 cm zabalera, sinpleak, bertiliziotuak, obalo itxura eta ertz zerratuak edo lauak ditu.
Laborantza eta erabilerak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Apaingarri moduan erabiltzen da, bai isolatuta bai errenkadak eginez. Lur heze eta eguzkitsuak nahiago ditu. Kutsadurari aurre egiten dion espezie bat da.
Zura oso ona eta gogorra du, beraz, ez da erraza lan egiteko; zeharragak eta zutoinak egiteko erruz erabilia.
Propietateak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Landare honen zati guztiak pozoitsuak. Beste konposatu batzuen artean hauek ditu: iridioides katalpol, katalposina, flabonoideak, luteolinak eta Bignonosidoak.[2] Hainbat herrietako medikuntza tradizionalean, landare honi egozten zaizkio propietate emetikoak, libragarriak, diuretikoak, analgesikoak eta lasaigarriak. Larruazaleko arazoak tratatzeko eta asma eta eztul tratatzeko erabiltzen da. [3]
Taxonomia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Espezie hau Thomas Walterek deskribatu zuen eta Flora Caroliniana- n argitaratu zen, 64. urtean, 1688an; [4] Carlos Linneo- k deskribatutako taxona ordezkatzen du, Species Plantarum-en, vol. 2, p. 622, 1753an, Bignonia catalpa izenarekin [1] [5]
Etimologia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Izena AEBko Catawba amerikarretik eratorria da baina Catalpa hitza erabiltzea Scopoli-ko botanikariaren transkripzio-errorea da, generoaren lehen deskribapen formalak egin baitzuen.
bignonioides: epitetoa latinez "Bignonia-ren antzekoa" esan nahi du.
Sinonimia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Bignonia catalpa L. - basionym
- Bignonia spectabilis Salisb.
- Catalpa arborea Baill.
- Catalpa bignonioides f. aurea Bureau
- Catalpa bignonioides f. koehnei ( Hesse ) Dode
- Catalpa bignonioides f. Nana Bulegoa
- Catalpa bignonioides f. Bean hautsa
- Catalpa bignonioides f. rehderi Paclt
- Catalpa bignonioides f. variegata Bureau
- Catalpa catalpa (L.) H. Karst. nom. Inval.
- Catalpa communis Dum. Cours.
- Catalpa Cordifolia Moench
- Catalpa syringifolia Sims
- Catalpa syringifolia var. koehnei Hesse
- Catalpa ternifolia Cav.
- Catalpa umbraculifera Ugolini
- Catalpium amena Raf. [6] [7]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Euskalterm: [Hiztegi terminologikoa] [2003]
- ↑ Y. P. S. Bajaj. (2013). Medicinal and Aromatic Plants VIII. Springer Science & Business Media, 141 or..
- ↑ Gut, Bernardo. (2008). Trees in Patagonia. Springer Science & Business Media, 13 or..
- ↑ .
- ↑ Bignoniaceae en Flora Ibérica, RJB/CSIC, Madrid
- ↑ Sinónimos en The Plant List
- ↑ .
Bibliografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- USDA Landareak profila: Catalpa bignonioides [2]
- Germplasm Baliabideak Informazio Sarea: Catalpa bignonioides [3]