Julianne Moore

Julianne Moore
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Julie Anne Smith
Jaiotza	Fort Liberty (en) , 1960ko abenduaren 3a (63 urte)
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak  Erresuma Batua  (2011 -
Bizilekua	New York
Lehen hizkuntza	ingelesa
Familia
Ezkontidea(k)	John Gould Rubin  (1986ko maiatzaren 3a -  1995eko abuztuaren 25a) Bart Freundlich  (2003ko abuztuaren 23a -
Haurrideak	ikusi Peter Moore Smith
Hezkuntza
Heziketa	Bostongo Unibertsitatea 1983) Arte Ederren gradu Boston University College of Fine Arts (en) Frankfurt American High School (en) Justice High School (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	telebista-aktorea, zinema aktorea, idazlea, zinema ekoizlea, antzerki aktorea, haur literaturaren idazlea, aktorea, ahots-aktorea eta telebista-ekoizlea
Lateralitatea	ezkerra
Jasotako sariak	ikusi Daytime Emmy Award Emakumezko aktore onenaren Oscar Saria  (2015eko otsailaren 22a) : Still Alice Silver Bear for Best Actress National Board of Review Award for Best Supporting Actress  (1999) : An Ideal Husband (en) , Magnolia, A Map of the World (en) BAFTA Award for Best Actress in a Leading Role Emakumezko aktore onenaren saria (Cannesko Zinemaldia)  (2004) : Maps to the Stars (en) Primetime Emmy Award for Outstanding Lead Actress in a Miniseries or a Movie  (2012) : Game Change (en) Izarra Hollywoodeko Ospearen pasealekuan Sitges Film Festival Best Actress award  (2014) : Maps to the Stars (en) Hasty Pudding Woman of the Year  (2011)
Izengoitia(k)	Julianne Moore
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	ateismoa
Alderdi politikoa	Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Demokrata

Julianne Moore (Fayetteville, 1960ko abenduaren 3a - ) aktore estatubatuarra da.

Julie Anne Smith(Fayetteville, Ipar Carolina, 1960ko apirilaren 3a), Julianne Moore  izen artistikoagatik ezagunagoa, aktore eta ekoizle estatubatuarra da. Bere ibilbidean zehar lau sari prestigiotsu(Oscar, BAFTA, Urrezko globoa eta aktoreen sindikatuaren saria) irabazi ditu. Lau sari horiek irabaztea lortu duten aktore gutxienen artean dago. Horietaz aparte, jaso dituen beste sarien artean  azpimarratzekoak dira Volpi Kopa, Cannesko festibalean aktore onenaren saria eta Berlineko festibalean Zilarrezko Artza.^[1]

Ezaguna da hainbat filmetan parte hartzeagatik, hala nola The Lost World: Jurassic Park (1997), Boogie Nights (1997), Magnolia (1999), Hannibal (2001), The hours (2002), Far from Heaven (2002), Children of Men (2006), A Single Man (2009), The Kids Are All Right (2011), Carrie (2013), Maps to the Stars (2014), Still Alice (2014), Los juegos del hambre: sinsajo - Parte 1 (2014), Sinsajo - Parte 2 (2015) eta Freeheld (2015).^[1]

Save the Children GKEko enbaxadorea da.^[1]

Julianne Moore Fayettevillen(Ipar Karolina, EEBB) jaio zen. Bere aita, Peter Moore Smith epaile militarra eta Armadako koronela izan zen, eta bere ama  Ann Love Smith, Eskozian jaiotako eta 1952 urtean Estatu Batuetara emigratutako psikologoa eta gizarte langilea izan zen. Bi anai-arreba gazteago ditu, Peter eta Valerie. Bere aitaren lana zela eta, Estatu Batuetako hamabi leku baino gehiagotan bizi izan zen eta, horrenbestez, hainbatetan eskolaz aldatu behar izan zen. ^[1]

Bizi izan zen lekuen artean Alabama, Georgia, Texas, Panama, Nebraska, Alaska, New York eta Virginia daude.^[2] Aldaketa guzti hauek eragina izan zuten bere izaeran. Haur zalantzati batean bihurtu zen eta, gainera, hainbeste leku-aldatze lagunak izateko aukera eragotzi zion. Hala eta guztiz ere, geroago, Julianne Moorek azpimarratu zuen aldaketa guzti hauek onuragarriak izan zirela bere karrerarako  ”Asko mugitzen zarenean, ikasten duzu portaera aldakorra dela. Nengoen lekuaren arabera aldatuko nintzen…Irakasten dizu begiratzen, berasmatzen. Izaera aldakorra da.^[2]

16 urte zituenean, familia Falls Churchetik(Virginia) Frankfurtera lekualdatu zen. Bertan Frankfurt American High Schoolen ikasi zuen. Azkarra eta ikasle ona zen, eta bere intentsioa medikua izatea zen. Inoiz ez zuen antzezpena lan bezala kontsideratu, baina irakurle amorratua zen eta zaletasun hau izan zen eskolan antzeztera bideratu zuena. Moore hainbat antzezlanetan agertu zen, hala nola Tartuffen edota Medean, eta bere Ingeles irakaslea hauspotuta, erabaki zuen antzezlea izango zela. Bere gurasoek bere erabakia babestu zuten, baina, aldi berean, unibertsitate karrera bat egitea agindu zioten. Arte Ederretan  lizentziatu zen Boston Universityn 1983 urtean.^[2]

Horren ondoren, New Yorkera bizitzera joan zen. Bertan, aktore bihurtzeko aukera lortu arte, zerbitzari lan egin zuen.^[1]

Bi aldiz ezkondu da. Lehenengoa John Gould Rubinekin 1986ko maiatzaren 3an, baina 1995ko abuztuaren 25ean dibortziatu ziren. Bigarrena 20023ko abuztuaren 23an Bart Freundichekin. Azken honekin bi seme-alaba izan ditu, Caleb Freundlich(1997ko abenduaren 4an jaioa) eta Liv Freundlich(2002ko apirilaren 11an jaioa) hain zuzen ere. Hainbat haur liburu idatzi ditu, Freckleface Strawberry (2007 urtean argitaratuta) eta Freckleface Strawberry and the Dodgeball Bully (2009 urtean argitaratuta). Save the Children GKEko enbaxadorea da. Gaur egun New Yorken bizi da.^[1]

Moore liberala da eta 2008 eta 2012ko hauteskundeetan Barack Obamaren hautagaitza babestu zuen. Abortoaren aldeko aktibista da eta Planned Parenthood-en defendatzaileen batzordean dago. Gay eta lesbianen eskubideen  eta armen kontrolaren aldekoa da. 2008tik “Save the Children” GKEren enbaxadorea da. Moore Trumpen inmigrazio politiken kontra agertu zen. 2020eko presidentziarako kanpainan Joe Bidenen alde egin zuen. Sinesmenei dagokionez, ateoa da.^[2]

1985an hasi zuen bere ibilbidea Off-Broadway antzerkian. Bere lehen pantailako rola 1984 urtean izan zen, “The Edge of Night” telesailaren atal batean. Hurrengo urtean, “As the Word Turns” lanean,  Frannie eta Sabrina Hughes ahizpen paperak antzezten ospea lortu zuen.2 Bere rol bizi honek balio izan zion ikasteko, eta horri buruz esan zuen ”Konfiantza bereganatzeko eta ardura nire gain hartzeko balio izan zidan”. 1988rarte egon zen serie horretan. Urte horretan “Drama sail bateko irudimen handienari” Daytime Emmy saria irabazi zuen. “As the world Turns” utzi baino lehen, 1987 urtean, “I´ll take Manhattan” CBSko seriean lan egin zuen. World Turnsen kontratua amaitu zuenean, “Ophelia” antzeztu zuen Zeljko Ivanekekin Hamleten Guthrie Theatre ekoizpen batean. Aktorea aldizka itzuli zen telebistara hurrengo hiru urteetan; “Money, power, murder(1989)”, “The last to go(1991)” eta “Cast a Deadly Spell(1991)” telefilmetan agertu zen.^[2]

1990ean, Andre Gregory zuzendariarekin Chekhoven “Vania osaba” antzerki ekoizpenean lan egiten hasi zen. Moorek “Inoiz izan dudan antzezte esperientzia inportantenetarikoa” zela esan zuen. Taldea lau urte egon zen testua esploratzen eta lagunei emankizun intimoak ematen. Horretaz gain, 1990ean Moorek zineman debuta egin zuen “Tales from the Darkside: The Movie”rekin. Bere hurrengo film rola 1992 urtean izan zen, eta horrekin ikusle gehiagora heltzea lortu zuen. Zehazki, “The Hand That Rocks the Cradle” thrillera izan zen, eta urte horretan diru gehien bildu zuten filmen artean lehenengoa izatera ailegatu zen. Pelikula horretan pertsonaia nagusiaren lagun gaiztoaren papera egiten du. Mooren aktuazioa hainbat kritikoen arreta bereganatu zuen. Bere hurrengo lana, urte berean, “The gun in Betty Lou´s Handbag”  krimen komedia izan zen eta  bertan protagonistaren ahizpa bitxia izan zen. Jarraitu zuen bigarren mailako pertsonaiak antzezten 1993 urterarte. Urte horretan “Body of Evidence” film erotikoan lehenengo paper protagonista lortu zuen Madonnaren etsaia bezala. Filmak oso kritika txarrak jaso zituen, eta Moorek “akats larria” izan zela esan zuen. Arrakasta handiagoa izan zuen 1993an Johnny Deep-ekin egindako komedia erromantiko batean, “Benny and Joon” hain zuzen ere. Moore Aidan Quinnen Benny pertsonaiarekin maitemintzen den zerbitzari leun bat izan zen. Gainera, urteko arrakasta handieneko batean laburki agertu zen mediku gisa, Harrison Ford protagonista den “The Fugitive” thrilleran.^[2]

1997an Steven Spielberg zuzendutako “Jurassic Park: The Lost World” filmean parte hartu zuen.^[1] Bertan Sarah Harding animali haragijaleen portaeran aditua den zoologoa eta paleobiologoaren papera antzezten du.^[3] Film hau izugarrizko arrakasta izan zuen. Aktorearen filmen artean diru gehien egin duen filma da, 229 milioi dolar hain zuzen ere. Urte horretan “Boogie Nights” filma protagonizatu zuen. Amber Waves aktore pornoaren papera egin zuen, eta horri esker Oscar sarietarako hautagaia izan zen bigarren mailako aktore onenaren kategorian eta Urrezko globoa irabazi zuen kategoria horretan bertan. Coen anaien “The big Lebowskin(1998)” parte hartu zuen Jeff Bridges eta John Goodmanekin batera.^[1] Bertan Lebowskiren(Jeff Bridges) alabaren papera egiten du. Film hau kultuzko pelikula  kontsideratzen da gaur egun. 1999 urtean “A map of the world” pelikulan parte hartu zuen Sigourney Weaverrekin.^[1]

Berriro hainbat sarietarako(oscar, urrezko globoa, aktoreen sindikatuaren saria, BAFTA) hautagaia izan zen “The end of the affair(1999) filmean egin zuen lanagatik. Bertan Ralph Fiennesekin lan egin zuen, Cristopher Brandon kritikarien aburuz “Moorek eta Fiennesek interpretazio sutsuak eta sesiak ontzen dituzte”.^[1] Moorek zoriontsua ez den emakume ezkondu baten papera egiten du eta Fiennessek idazle baten papera. Filmak beraien artean sortzen den maiatasun harremana kontatzen du.^[4] Urte berean. berriz ere aktoreen sindikatuaren sarirako hautagaia izan zen “Magnolia” filmagatik.^[1]

2001ean “Hannibal” filmean parte hartu zuen Anthony Hopkinsekin, Clarice Starling FBI agentearen pertsonaiaren papera eginez. Bere hurrengo filma Ivan Reitmanen “Evolution”(2001) filma izan zen. 2002an “The Hours” filmean parte zuen Meryl Streep eta Nicole Kidmanekin batera.^[1] Filma hiru garai ezberdinetan bizi izan ziren hiru emakumeei buruz hitz egiten du. Hiru emakumeen bizitzak Virgina Woolfen “Mrs Dallowey” liburuagatik konektatzen dira. Julianne Moore 1951 urtean liburua irakurtzen duen zoriontsua ez den emazte bat da.^[5] Urte berean Dennis Quaidekin Todd Haynes zuzendutako “Far from Heaven” filma protagonizatu zuen. Filma 50ko hamarkadan girotuta dago eta Douglas Sirken zineman inspiratzen da. Julianne Moore ezkonduta dagoen klase altuko emakume bat da. Emazte, ama eta etxekoandre perfektua da, eta bere senarra exekutibo arrakastatsu bat da. Baina bat batean bizitza perfektu horren faltsukeria agerian geratuko da. Filmean argi erakusten da garai horretako gizartearen Klasismoa eta arrazakeria.^[6] Julianne Mooren aktuazioa kritikarien goraipamen orokorra jaso zuen. “Far for Heaven”gatik aktore onena eta “The Hours”gatik bigarren mailako aktore onenaren Oscar sarietarako hautagaia izan zen, eta urte berean bi hautagaitza lortu dituen aktore gutxienen artean dago. Aktoreen sindikatuaren sarietan(aktore onena eta bigarren mailako aktore onena) eta urrezko globoetan(dramako aktore onena eta bigarren mailako aktore onena) ere hautagaitza bikoitza lortu zuen.^[1] Hurrengo urteetan “The Forgotten”(2004) eta “Childen of Men”(2006) filmetan parte hartu zuen Michael Caine eta Clive Owenekin hurrenez hurren.^[1] Azken film honetan Julianne Moore talde antisistema baten militantea da, eta munduan zabalduta dagoen antzutasunaren kontrako sendagaiaren ikerkuntza babesten du.^[7] 2007an “Next” filmean parte hartu zuen Nicolas Cagerekin. 2009an bigarren mailako pertsonaia bat egin zuen Tom Ford zuzendariaren estreinuko pelikulan, “A single Man”. Film honetan Colin Firth zen protagonista, Julianne berriz ere urrezko globorako bigarren mailako aktore onenaren sarirako hautagaia izan zen protagonistaren lagun minaren papera egiteagatik.^[1]

2010an “The kids are all right” filma egin zuen Annette Bening eta Mark Ruffalo ondoan zituela. Lan honek oso balorazio onak jaso zituen. 2010ean Erromako zinema festibalean bere karrera osoagatik Marco Aurelio saria jaso zuen, sari hau jaso zuen aktorerik gazteenean bihurtuz. Bere hurrengo lana “Crazy, Stupid, Love” izan zen, non Steve Carellen emaztearen papera egin zuen.^[1]

2013an “6 Souls(Shelter)” Italiar filmean parte hartu zuen. Bertan bezero baten portaera arraroa ikertzen duen doktore baten papera egiten du. 2013ko urriaren 13an Hollywoodeko fama paseoan izar batekin saritua izan zen.^[1]

2015eko otsailaren 22an Oscarretan aktore onenaren saria jaso zuen “Still Alice” filmagatik. Bertan alzheimer goiztiarra pairatzen duen emakume baten istorioa kontatzen da. 2021eko ekainean “Lisey´s Story” telesaila estreinatu zuen. Stephen Kingen eleberri batetan oinarrituta dago eta Moorek ekoitzi eta protagonizatu zuen. Filmak idazle baten eta bere alargunaren arteko maitasun istorioa kontatzen du.^[1]

2022an Veneziako mostraren epaimahaiaren lehendakaria izan zen. 2023 urtean “Sharper” suspenseko pelikula protagonizatu zuen. Urte horretan bertan berriz ere Todd Haynesen film batean parte hartu zuen, “May December” hain zuzen ere. Horretan askoz gazteagoa den gizon batekin ezkondutako emakume baten papera egiten du. Moore poz-pozik zegoen pertsonaia transgresore baten papera egin ondoren eta aurkitu zuen “bereziki saila eta sinesgarria”. Paper horregatik urrezko globoetan bere hamaikagarren hautagaitza jaso zuen. Horrez gain, Apple TVn “Echo Valley” thrillerra filmatu zuen.^[1]

2024ean, Tilda Swintonekin batera, Pedro Almodovarren hurrengo filmean (“La habitación de al lado”) parte hartuko zuela ezagutu zen. Horrez gain, “Mary eta George” miniserie dramatiko berri bat protagonizatu du. Miniserie hau 2024ko martxoan estreinatu zen Sky plataforman.^[1]

• StIll Alice-Irabazlea(2015)
• Far from heaven-Hautagaia(2003)
• The Hours-Hautagaia(2003)
• The end of the Affair-Hautagaia(2000)
• Boogie Nights-Hautagia(1998)

• The Hours-Irabazlea(2003)

• Maps to the Stars-Irabazlea(20014)

• May December-Hautagaia(2024)
• Maps to the Stars-Hautagaia(2015)
• Still Alice-Irabazlea(2015)
• Game Change-Irabazlea(2013)
• The Kids are All Right-Hautagaia(2011)

• Suburbicon-Irabazlea(2017)
• Far From Heaven-Irabazlea(2002)-Volpi kopa eta publikoaren saria
• Short Cuts-Irabazlea(1993)

Urtea	Filma	Pertsonaia
1988	Slaughterhouse II	Julie
1990	Tales from the Darkside: The Movie	Susan
1990	An Adult Comedy	Lead
1991	Cast a Deadly Spell	Connie Stone
1992	The Hand That Rocks the Cradle	Marlene Craven
	The Gun in Betty Lou's Handbag	Elinor
1993	Body of Evidence	Sharon Dulaney
	Benny & Joon	Ruthie
	The Fugitive	Dr. Anne Eastman
	Short Cuts	Marian Wyman
1994	Vanya on 42nd Street	Yelena
1995	Roommates	Beth Holzcek
	Safe	Carol White
	Nine Months	Rebecca Taylor
	Assassins	Electra
1996	Surviving Picasso	Dora Maar
1997	The Lost World: Jurassic Park	Dr. Sarah Harding
	The Myth of Fingerprints	Mia
	Boogie Nights	Amber Waves
1998	The Big Lebowski	Maude Lebowski
	Hellcab	Emakumea
	Psycho	Lila Crane
1999	Cookie's Fortune	Cora Duvall
	An Ideal Husband	Mrs. Laura Cheveley
	A Map of the World	Theresa Collins
	The End of the Affair	Sarah Miles
	Magnolia	Linda Partridge
2000	The Ladies Man	Audrey
	Not I	Mouth
2001	Hannibal	Clarice Starling
	Evolution	Dr. Allison Reed
	The Shipping News	Wavey Prowse
2001	World Traveler	Dulcie
2002	Far from Heaven	Cathy Whitaker
	The Hours	Laura Brown
2004	Marie and Bruce	Marie
	Laws of Attraction	Audrey Woods
	The Forgotten	Telly Paretta
2005	The Prize Winner of Defiance, Ohio	Evelyn Ryan
2006	Freedomland	Brenda Martin
	Trust the Man	Rebecca
	Children of Men	Julian
2007	Next	Callie Ferris
	I'm Not There	Alice
2008	Savage Grace	Barbara Daly Baekeland
	Eagle Eye	ARIIA (voice)
	Blindness	Doctor's Wife
2009	Shelter	Cara
	The Private Lives of Pippa Lee	Kat
	A Single Man	Charlotte
2009	Chloe	Catherine Stewart
2010	The Kids Are All Right	Jules Allgood
2010	Shelter	Cara Harding
2011	Crazy, Stupid, Love	Emily Weaver
2012	Beimg Flynn	Jody Flynn
2012	What Maisie Knew	Susanna
2013	Don Jon	Esther
2013	The English Teacher	Linda Sinclair
2014	Non-Stop	Jen Summmers
2014	Maps to the stars	Havana Segrand
2014	Still Alice	Dr. Alice Howland
2014	The Hunger Ga,es: Mockingjay-Part 1	Presiden Alma Coin
2014	Seventh Son	Mother Malkin
2015	Maggie´s Plan	Georgette Norgaard
2015	Freeheld	Laurel Hester
2015	The Hunger Game: Mockingjay-Part 2	President Alma Coin
2017	Wonderstruck	Lillian Mayhew/Older Rose
2017	Suburbicon	Rose/Margaret
2017	Kingsman: The golden Circle	Poppy Adams
2018	Gloria Bell	Gloria Bell
2018	Bel Canto	Roxanne Coss
2019	After the Wedding	Theresa Young
2019	The Staggering Girl	Francesca Moretti
2020	The Glorias	Gloria Steinem
2021	The woman in the Window	Katie/Jane Rusell
2021	Spirit Untamed	Cora Prescott(Voice)
2021	With/In: Volume 1	Unknown
2021	Dear Evan Hansen	Heidi Hansen
2022	When You Finish Saving the World	Rachel Katz
2023	Sharper	Madeline
2023	May December	Gracie Atherton-yoo

Year(s)	Title	Role(s)	Notes
1984	The Edge of Night	Carmen Engler	7 episodes
1985–1988; 2010	As the World Turns	Frannie Hughes Sabrina Hughes
1987	I'll Take Manhattan	India West	Miniseries
1989	Money, Power, Murder	Peggy Lynn Brady	Television film
1990	B.L. Stryker	Tina	Episode: "High Rise"
1991	The Last to Go	Marcy	Television film
1991	Cast a Deadly Spell	Connie Stone	Television film
1998	Saturday Night Live	Host	Episode: "Julianne Moore / Backstreet Boys"
2004	Sesame Street	Herself	2 episodes
2009–2013	30 Rock	Nancy Donovan	6 episodes
2012	Game Change	Sarah Palin	Television film
2016	Inside Amy Schumer	Herself	Episode: "Brave"
2016	Difficult People	Sarah Nussbaum	Episode: "High Alert"
2017	Nightcap	Herself	Episode: "Single White Staci"
2021	Lisey's Story	Lisey Landon	Miniseries
2024	Mary & George	Mary Villiers	Miniseries

1. ↑ ^{a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t} (Gaztelaniaz) Julianne Moore. 2024-03-12 (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
2. ↑ ^{a b c d e f} (Ingelesez) Julianne Moore. 2023-08-13 (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
3. ↑ (Gaztelaniaz) «Sarah Harding» Jurassic Park Wiki (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
4. ↑ (Gaztelaniaz) El fin del romance (1999). (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
5. ↑ (Gaztelaniaz) Las horas. 2024-05-03 (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
6. ↑ (Gaztelaniaz) Far from Heaven. 2024-01-15 (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).
7. ↑ (Gaztelaniaz) orodeindias, Autor. (2013-06-27). «Las lágrimas de Julianne Moore: el “bel morir” de una guerrillera» Oro de Indias (Noiz kontsultatua: 2024-05-14).