Esther Orozco

Esther Orozco
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	María Esther Orozco Orozco
Jaiotza	Guerrero Municipality (en) , 1945eko apirilaren 25a (79 urte)
Herrialdea	Mexiko
Bizilekua	Mexiko Hiria
Hezkuntza
Heziketa	Autonomous University of Chihuahua (en) National Polytechnic Institute (en)
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	irakaslea, village chief (en) , citizen (en) , politikaria eta botanikaria
Enplegatzailea(k)	National Polytechnic Institute (en)
Jasotako sariak	ikusi Emakumezko Zientzilarien L'Oréal-UNESCO saria  (2006) UNESCO/Institut Pasteur Medal  (1997) John Simon Guggenheim Memorial Foundation beka
Kidetza	Mexikoko Zientzien Akademia

María Esther Orozco Orozco (Guerrero (Chihuahua), Mexiko, 1945eko apirilaren 25a - ) kimikari, mikrobiologo eta parasitologo mexikarra da^[1]. Amebak ikertu ditu, protozoo horrekiko txertoak aurkitzeko helburuaz^[2]. Pasteur domina jaso zuen "tropikoetan ameben infekzioen mekanismoa eta kontrola aurkitu izanagatik^[3].

Gaur egun Chihuahuako Unibertsitateko ikerlaria izateaz gain Mexikok Frantzian duen enbaxadan Zientzia eta Teknologiako Nazioarteko Elkarlanerako Ministroa ere bada^[4].

1981ean Mexiko Hiriko Instituto Politécnico Nacionaleko Genetika eta Biologia molekularreko mintegian sartu zen. Hamarkada batez Howard Hughes Institutu Medikuan ikerlaria izan zen eta John Simon Guggenheim eta Centro Internacional Fogarty erakundeetan bekario lanetan aritu zen.

Gaur egun Chihuahuako Unibertsitate Autonomoan ari da lanean. Entamoeba histolytica ameba ikergaitzat hartuta hainbat lan ildo ditu:

• Amebaren birulentzia faktoreen biologia molekularra
• Botikekiko erakusten duen multirresistentziaren biologia eta genetika
• Amebaren fagozitosian parte hartzen duten molekulak eta geneak
• Amebaren fagozitosian eta birulentzian ESCRT mekanismoak duel rola

Horretaz gain Harvard Unibertsitatean eta Israelgo Weizmann Zientzia Institutuan irakasle gonbidatua ere izan da.

• Pasteur domina (1997): UNESCOk eta Pasteur Institutuak emandakoa.^[3]
• Urteko emakumezkoa (2004): Master Card erakundeak Glamour aldizkariak emandakoa
• Emakumezko Zientzilarien L'Oréal-UNESCO saria (2006)^[5]
• Emakumezko Chihuahuatar aipagarria (2021)^[6]

• Debnath, A., Parsonage, D., Andrade, R. M., He, C., Cobo, E. R., Hirata, K., Chen, S., García-Rivera, G., Orozco, E., Martínez, M. B., Gunatilleke, S. S., Barrios, A. M., Arkin, M. R., Poole, L. B., McKerrow, J. H., & Reed, S. L. (2012). A high-throughput drug screen for Entamoeba histolytica identifies a new lead and target. Nature medicine, 18(6), 956–960. https://doi.org/10.1038/nm.2758
• Orozco, E., Guarneros, G., Martínez-Palomo, A., Sanchez, T. (1983). Entamoeba histolytica. Phagocytosis as a virulence factor. J Exp Med, 158(5), 1511-1521. https://doi.org/10.1084/jem.158.5.1511
• Garcia‐Rivera, G., Rodríguez, M. A., Ocadiz, R., Martínez‐López, M. C., Arroyo, R., González‐Robles, A., Orozco, E. (1999). Entamoeba histolytica: a novel cysteine protease and an adhesin form the 112kDa surface protein. Molecular Microbiology, 33(3), 556-568. https://doi.org/10.1046/j.1365-2958.1999.01500.x
• Keene, W. E., Hidalgo, M. E., Orozco, E., McKerrow, J. H. (1990). Entamoeba histolytica: Correlation of the cytopathic effect of virulent trophozoites with secretion of a cysteine proteinase. Experimental Parasitology, 71(2), 199-206. https://doi.org/10.1016/0014-4894(90)90022-5
• Arroyo, R., Orozco, E. (1987). Localization and identification of an Entamoeba histolytica adhesin. Molecular and Biochemical Parasitology, 23(2), 151-158. https://doi.org/10.1016/0166-6851(87)90150-2

• Esther Orozcoren argitalpen guztien informazioa.