Anamnesi (medikuntza)

Anamnesia, (grekotik ἀνάμνησις, bilketa, gogorapena) batzuetan historia klinikoa ere deitua, medikuak pazienteari edo honen inguruko norbaiti egindako elkarrizketa da. Honen bidez, sintomak antzematen saiatuko da, gaixotasunaren zantzuen bila.

Istorio klinikoaren atalak hauexek dira:

• Kontsultaren zioa: kontsultatzeko arrazoi nagusiak.
• Aurrekari familiarrak: senideek edukitako gaixotasun aipagarriak.
• Aurrekari pertsonalak: pazienteak izandako gaixotasun mediko eta kirurgikoak eta hartutako tratamenduak.
• Oraingo gaixotasuna: oraingo prozesuaren deskribapen ahalik eta zehatzena.

Miaketa fisikoarekin batera, anamnesia da medikuak diagnostikoa bilatzeko egin behar duen lehendabiziko urratsa.

• Identifikazio-datuak. (Izen-abizenak, DNI, adina, generoa, egoera zibila, helbidea, telefonoa…)

• Kontsultaren arrazoia: Pazientea medikuaren kontsultara joateko arrazoi nagusia. Bereziki garrantzitsua da historia klinikoak eta haien senideak medikuaren kontsultara. Ezin dugu tratamendu bat amaitutzat eman pazientearentzat lehentasunezkoa sirudien arazoa zuzendu ez badugu.

• Pazientearen egungo gaitzaren historia: Egiten ari diren kontsultaren arrazoia, bilakaera eta tratamenduak zabaltzeko erabiltzen da azterketa medikoko zentroak

• Bizimodua.

• Sistema bidezko azterketa, edo miaketa fisikoa (burutik oinetarantz hasiz) organoen, aparatuen edo sistema berrikuspena eta lau zati ditu:

• Ikuskapena edo behaketa
• Haztapena
• Perkusioa ( sabeleam kolpetxoak, airea edo ura dagoen ikusteko)
• Auskultazioa (fonendoskopioaren edo estetoskopioaren bidez egiten da)

• Aurrekari patologikoak: - Aurrekari Familialak: Aita edo Amak izandako gaixotasun garrantzitzuak nabarmentzen dira. - Aurrekari Pertsonalak: Zer gaixotasun izan dituen, medikametuaren bati alergia dion, kirurgiarik izan duen…

1. Prestaketa: Hasi aurretik, berrikusi pazientearen historia medikoa, ohitu haren espedientearekin eta ziurtatu beharrezko tresna guztiak dituzula, hala nola formularioak eta erregistroak.
2. Konfiantza ezartzea: Elkarrizketa pazientearekin konfiantzazko harremana ezarriz hasten du. Azaldu anamnesiaren helburua eta ziurtatu emandako informazio guztia konfidentzialtasunez tratatuko dela.
3. Galdera irekiak: Galdera irekiekin hasten da, pazienteak bere historia modu zabalean partekatzeko. Adibidez, "Zein dira zure kezka medikoak gaur?", edo "Hitz egin diezadakezu zure osasun-historialari buruz?".
4. Galdera espezifikoak: Ikuspegi orokorra lortu ondoren, joan egungo sintomei, familiako aurrekari medikoei, pazienteak hartzen dituen sendagaiei eta beste edozein xehetasun garrantzitsuri buruzko galdera espezifikoagoetara.
5. Entzute aktiboa: Pazienteak erantzuten duen bitartean, entzute aktiboa praktikatzen du. Arreta jarri ez bakarrik esaten dutenari, baita beren gorputz- eta emozio-hizkuntzari ere.
6. Laburpena eta azalpena: Elkarrizketa amaitzean, pazienteak emandako informazioa laburtzen du eta xehetasun edo zuzenketa gehiago behar dituen edozein puntu argitzen du.
7. Informazioa erregistratzea: Arreta handiz erregistratzen du anamnesian pazientearen espedientean bildutako informazio guztia, hizkera argia eta zehatza erabiliz.
8. Jarraipena: Beharrezkoa bada, pazienteari jarraipena egiten dio, haren aurrerapena berrikusteko edo informazio gehiago lortzeko.

Anamnesi batean egindako galderek hainbat gai har ditzakete barnean, pazienteak izaten dituen sintoma espezifikoetatik hasi eta bere historial mediko osoraino. Hona hemen anamnesiaren edozein adibidetan egin daitezkeen galdera arrunt batzuk:

• Sintomak: Zer sintoma jasaten ari zara gaur egun?
• Historia medikoa: Ba al duzu arazo mediko kronikorik?
• Familia-historia: Ba al dago herentziazko gaixotasunen aurrekaririk zure familian?
• Sendagaiak: Medikamenturen bat hartzen ari zara gaur egun?
• Alergiak: Sendagaiei, elikagaiei edo beste substantzia batzuei alergia ezagunik al diezu?
• Bizimodua: Zein da zure dieta tipikoa? Ariketa fisikoa egiten duzu aldizka?
• Kontsumo-ohiturak: Alkohola, tabakoa edo beste droga batzuk kontsumitzen dituzu?

1. Datu pertsonalak:
   1. Izen-abizenak
   2. Adina
   3. Sexua
   4. Ikasketa maila
   5. Etxebizitza
   6. Gurasoen izen-abizenak
   7. Anai-arreba kopurua
   8. Erlijioa
   9. Jatorria
2. Ingurune fisikoaren eta jokabidearen deskribapen: Elkarrizketaren aurretik, bitartean eta ondoren, prosan deskribatuta eta modu operatiboan.
3. Kontsulta arrazoia: Adierazi pazienteak komatxo artean esaten duena
4. Egungo arazoa: Aurkitutako arazoaren deskribapena, galderak aplikatuz
5. Hipotesi esplikatiboak:Hipotesi esplikatiboak formulatzea, egungo arazoaren kausak aurkitzeko.
6. Historia pertsonalaren eta familiarraren datu garrantzitsuak: Planteatutako hipotesiak egiaztatzeko, irakasleak pazientea gidatu behar du informazioa lortzeko galderak egitean.
7. Ondorioak
8. Aholkuak

• Pazienteari hurbiltzean ez agurtzea
• Aktibitate entzulearen falta
• Galdera itxiak
• Galderetan argitasun falta
• Aurretiko informazioa baztertzea
• Terminologia medikoa gehiegi erabiltzea
• Empatia falta
• Xehaztasunak omititzea
• Bizitzako estiloarekin lotutako aspektuak ez aztertzea

• Prestaketa: Elkarrizketaren giroa zaintzea, arropa egokia erabiltzea eta aurretiko erregistro medikoa berrikustea

• Harrera: Pertsonalizatua izan behar du (pazientearen izena), eta balio behar du profesionalak bere burua aurkezteko eta azaltzeko zer eginkizun betetzen duen osasun-zentroan, bai eta pazientearen kasuan ere.
• Garapena: Pazienteari bere gaitza xehetasunez adierazteko aukera emango dioten galdera irekiak erabiltzea gomendatzen da, baita diagnostikoa edo ondorengo tratamendua egiteko interesgarriak izan daitezkeen alderdi puntualak aztertzen laguntzea ere.

Haur-pazienteak oraindik ez ditu bere mina adierazteko edo bere mediku-historiala edo familiaren historiala kontzatzeko beharrezko komunikazio-gaitasunak.

Horregatik, kontsulta pediatrikoan pazientearen adinak bereizgarri bat da anamnsesia egiteko orduan: paziente ez-kolaboratzailea (neonatuek edo 2 urte baino gutxiago dituzten haurrak) edo paziente kolaboratzailea (2 eta 14 urte bitarteko haurrak)

Beraz, garrantzitsua da kontuan hartzea anamnesia bildutako informazioa gehienbat pazientea laguntzen duen perstonak emango duela. Pertsona honek, haurrarekin duen harremanaren arabera, haur horren egoera egungo eta aurrekoari buruzko ezagutza osoa izan dezake edo ez.

• Anamnesia urratsez urrats
• Nola idatzi anamnesi txostena
• Egin behar ez dena
• Anamnesia Umeekin
• Gomendioak