Gloso (planlingvo)

	Gloso (planlingvo)
internacia planlingvo • konstruita lingvo
Denaskaj parolantoj	nekonata
Fremdlingvo / dua lingvo por	malpli ol 100
Skribo	latina
Kreinto	Ronald Clark kaj Wendy Ashby, bazita sur Intergloso de Lancelot Hogben
Lingvistika klasifiko
	Planlingvo;
Oficiala statuso
Oficiala lingvo en	neniu lando
Lingvaj kodoj
Lingvaj kodoj
ISO 639-3	sen valoro
Angla nomo	Glosa
Franca nomo	glosa
	v • d • r

Gloso, Glosa aŭ Euro-Glosa estas planlingvo, elpensita kaj evoluigita de Lancelot Hogben (kiel Interglossa, Britio, 1943), Ronald Clark kaj Wendy Ashby (Britio, 1972-1992).

En la nuna versio, glosa estas izolanta lingvo, t.e., sen fleksio aŭ kunmetaĵoj.

Gramatiko

Alfabeto kaj prononco

Gloso uzas la latinan alfabeton. Jen malsamoj al Esperanto:

C= ĉ; Q= kŭ; SC= ŝ; X= ks/s.

Morfologio

Ne estas fleksio aŭ kunmetaĵoj en Gloso, sed oni uzas la vorteton -co ligita per streketo al vorto por formi adverbojn: homo-co (simile); fini-co (fine), seque-co (sekve). Oni uzas vorteton pe kun streketo por profesioj: Medika-pe (kuracisto), piske-pe (fiŝisto), krome, se oni volas indiki la sekson de profisulo oni enmetas -an (viro) aŭ -fe (virino): medika-an (vir-kuracisto), medika-fe (kuracistino). Sekve, kvankam grafike ne estus kunmetaĵo, fonetike jes. Aliaj (ne)kunmetaĵoj:

-an = vir-ulo (Suomi-an: finna viro);
-bo = vendejo (bibli-bo: "libr-vendejo");
-do = ejo ne venda (bibli-do: "librejo, biblioteko", sed fago-do: "restoracio"...);
-fe = ulino (Suomi-fe: finnino);
-pe = ulo (Suomi-pe: finno);

Krome, oni povas streketkunmeti substantivojn, kiel -lingua: Englanda-lingua (Angla lingvo);

Adjektivoj ne ŝanĝiĝas laŭ genro: karo patro (kara patro); karo matri (kara patrino).

Demandoj komenciĝas per Qe = ĉu: "Qe tu lekto u bibli?" (Ĉu vi legas libron?).

En Gloso estas artikolo U (aŭ UN antaŭ h kaj vokalo) kiu povas esti difinita aŭ nedefinita: u bibli (la libro, iu libro); un avi (la birdo, iu birdo).

Pronomoj

Singularo	Pluralo
mi (mi)	na (ni)
tu (vi)	vi (vi)
fe (ŝi), an (li), id (ĝi)	mu (ili)

Nombroj

0 ze (aŭ zero)

1 mo

2 bi

3 tri

4 tet (aŭ tetra)

5 pen (aŭ penta)

6 six (aŭ sixa)

7 seti (aŭ septi)

8 ok (aŭ okto)

9 nona

10 deka (aŭ mo ze)

11 mo mo

12 mo bi

20 bi ze

50 pen ze

100 mo hekto

1000 mo kilo

Specimenoj

Patro nia

Glose:

Na parenta in Urani; na volu;

Tu nima gene revero.

Tu krati veni;

Tu tende gene

akti epi Geo homo in Urani Place;

Don a na nu-di na di-pane;

e Tu pardo na plu mali akti.

Metro na pardo mu; qui akti mali de na.

E ne dirige na a plu moli ofere;

sed libe na ab mali.

Amen.

Esperante:

Patro nia, kiu estas en la ĉielo,

Via nomo estu sanktigita.

Venu Via regno,

plenumiĝu Via volo,

kiel en la ĉielo, tiel ankaŭ sur la tero.

Nian panon ĉiutagan donu al ni hodiaŭ.

Kaj pardonu al ni niajn ŝuldojn,

kiel ankaŭ ni pardonas al niaj ŝuldantoj.

Kaj ne konduku nin en tenton,

sed liberigu nin de la malbono.

Amen.

Bibliografio

Ashby, Wendy & Clark, Ronald Glosa 6000: 6000 Greek and Latin words and roots which occur in the Euro-languages and international scientific terminology London: 1983 (48 p.)
Ashby, Wendy & Clark, Ronald Glosa 1000 Richmond: Glosa, 1984
Ashby, Wendy & Clark, Ronald Basic dictionary of the international language Glosa Richmond [Surrey]: Glosa, 1987 (44 p.)
Ashby, Wendy 18 steps to fluency in Euro-Glosa Glosa, 1989 (2nd edition)
Ashby, Wendy & Clark, Ronald Introducing Euro-Glosa Richmond: Glosa, 1990 (36 p.)

Eksteraj ligiloj

Glosa — retejo en pluraj lingvoj.