Forno-Glaĉero
| Forno-Glaĉero | ||
|---|---|---|
 | ||
| glaĉero | ||
| Geografia situo | CH1903: 774171 / 133003 (mapo)46.3258333333339.7005555555556Koordinatoj: 46° 20′ N, 9° 42′ O; CH1903: 774171 / 133003 (mapo) | |
| ||
 Forno-Glaĉero | ||
| Estiĝloko | Cima di Castello | |
| Longeco | 6,15 km | |
| Larĝeco | 1 km | |
| Areo | 8,72 km² | |
| Glacikvanto | 0,8 km³ | |
| Elfluanto(j) | Orlegna→Mera →Adda→Pado | |
| Jara retiriĝo/kresko | 30,8 m retiriĝo en 2007 | |
| Glaĉeroj de Svislando | ||
Forno-Glaĉero (romanĉe Vadrec del Forno, germane Fornogletscher) estas valglaĉero en la Grizonaj Alpoj en Svislando. La glaĉero havas longecon de 6,15 km, averaĝan larĝecon de 1 km kaj kovras areon de 8,72 km².
Priskribo
[redakti | redakti fonton]Kun surfaco de 8,72 km² Forno-Glaĉero estas la dua plej granda glaĉero de la Kantono Grizono. Sian originon ĝi havas je alteco de 3200 m s.m. je la orienta flanko de Cima di Castello (3379 m s.m.) kaj je la okcidenta deklivo de Monte Sissone (3330 m). Ĝin nutras aliaj firnkampoj, kiuj alfluas de la rokpintoj de Torrone (3351 m s.m.). Sur tiuj montoj pasas la landlimo inter Italio kaj Svislando. Kiel valglaĉero Forno-Glaĉero disponas pri la deklivo de malpli ol 10 % kaj tial preskaŭ ne havas fendojn. Ĝi fluas norden. Je ĝia okcidenta flanko situas Cima dal Cantun (3354 m s.m.) kaj je ĝia orienta flanko Cima di Rosso (3366 m s.m.) kaj Monte Rosso (3088 m s.m.). La fino de la glaĉerlango finiĝas nuntempe sur alteco de 2230 m en la Valo Forno.
Elfluanto
[redakti | redakti fonton]El la glaĉerfrunto fontas la rivero Orlegna. Ĝi estas flanka rivero de Mera, kiu alfluas al Adda, kiu siavice estas alfluanto de Pado.
Historio
[redakti | redakti fonton]Ekde la kulmino de la Eta Glaciepoko en la mezo de la 19-a jarcento Forno-Glaĉero forte retiriĝis. Ĝi tiam etendiĝis ankoraŭ 2 km pli malsupren al la valo, kio hodiaŭ ankoraŭ bone rekoneblas je la senplanta iama bazmoreno.
Altmontara turismo
[redakti | redakti fonton]Je la deklivo oriente de la glaĉero situas sur alteco de 2574 m s.m. la Forno-Kabano de la Svisa Alpismo-Klubo (SAC). La kabano servas kiel elirejo al montturoj en la ĉirkaŭ de Forno-Glaĉero.
