Eskim-aleuta lingvaro
Lingvofamilio de popoloj. Totala kvanto: 118 mil. Konsistas el eskimoj (inuitoj kaj jupikoj) kaj aleutanoj.
Klasifiko
[redakti | redakti fonton]Ĝenerala klasifiko de la eskim-aleutaj lingvoj
|
Ortografio
[redakti | redakti fonton]Lingvoj de eskim-aleuta lingvaro uzas, depende de kie vivas la respondaj popoloj, diversajn skribsistemojn surbase de latina alfabeto, cirila alfabeto kaj kanada indiĝena silabaro.
Aleutanoj
[redakti | redakti fonton]Aleutanoj troviĝas en Aleutoj, Alasko kaj Komandoraj insuloj. Suma kvanto: 3 mil (1990), inter ili 2 mil en Alasko.
- Nomo: [m] unangan; [f] aléoutiens; [r] aleuti
- Lingvo: aleuta.
- Kredantoj: precipe ortodoksuloj.
Eskimoj
[redakti | redakti fonton]Inuitoj
[redakti | redakti fonton]Inuitoj troviĝas en norda Kanado, Gronlando kaj Alasko.
- Nomoj: [m] inuit; [e] Inuits
- Lingvo: inuita
Jupikoj
[redakti | redakti fonton]Jupikoj troviĝas en Alasko kaj en Siberio.
- Lingvoj: jupikaj
Vortprovizo
[redakti | redakti fonton]La sekvaĵo estas mallonga komparo de kognatoj en la baza vortprovizo trans la inuita-aleutolingva familio (proksimume 60 vortoj). Notu ke malplenaj ĉeloj ne implicas ke al aparta lingvo mankas vorto por priskribi la koncepton, sed prefere ke la vorto por la koncepto en tiu lingvo estas formita de alia radiko kaj estas ne parenca kun la aliaj vortoj en la vico. Ankaŭ, povas ekzisti ŝanĝoj en la signifo de unu lingvo al alia, kaj tiel la "komuna signifo" donita estas nur proksimuma. En kelkaj kazoj la formo-fakto estas trovita nur en kelkaj dialektoj de la lingvo. Formoj estas donitaj en indiĝenaj latinortografioj krom se menciite alie.
komuna signifo | Aleuta | Pra-Eskima | Sirenika | Siberia jupika | Alutika | Jupika | Inupiaka el Seward | Kaviaraka | Malimiutuna | Norddekliva | Uumarmiutuna | Siglituna | Inuinaktuna | Natsilika | Kivallika | Aivilika | Norda bafina | Sudbafina | Nunavika | Nunatsiavumiututa | Norda Grolanda | Okcidenta gronlanda | Orienta gronlanda | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Personoj | ||||||||||||||||||||||||
Homo (Ŝamana vorto) | taĝu | taʁu | tarex | taghu | taru | taru | tau | tau | tau | tau | tau | tau | tau | tau | tau | tau | tau | tau | tau | tau | tau | taa | taa | |
Patro / Avo | adax̂/taatax̂ | *ata *ata-ata | ata | ata | ata | aata | ata/ava | ata/ava | aapa/taata | aapa | aapa/ata | aappak/ataatak | aappak | ataata | ataata | ataata | ataata | ataata | ataata | ataata | ataata | ataataq | alaala | |
Patrino | anax̂ | *ana *ana-ana | nana | naa/ana | aana | aana | aaga | aaga | aaka | aaka | aaka | amaamak/aana | amaamak/anaana | anaana | anaana | anaana | anaana | anaana | anaana | anaana | anaana | anaanaq | annivik | |
Filo | *iʁni-ʁ | irnex | ighneq | irneq | irneq | irniq | irniq | irñiq | irñiq | irñiq | irniq | irniq | irniq | irniq | irniq | irniq | irniq | irniq | innik | irniq | irneq | irniq | ||
Filino | *paniɣ | panex | panik | panik | panik | panik | panik | panik | panik | panik | panik | panik | panik | panik | panik | panik | panik | panik | panik | panik | panik | panik | ||
Pli aĝa frato (de ino) | huyŭ̂ | *aNǝ-LГun | anta | aningak | anngaq | anngaq | ani | ani | ani | ani | ani | aniraaluk | ani | ani | ani | ani | ani | ani | ani | anik | ani | ani | ani | |
Pli aga fratino (de viro) | uhngix | *aleqa | nuskit | alqaq | aɫqaq | aliraq | aliqaq | aliqaq | aliqaq | aliqaq | aliqaq | aliqaq | aliqaq | aliqaq | aliqaq | aliqaq | aliqannaq | angajuk | angajuk | angajuk | aliqa | aleqaq | alara | |
Malpli aĝa frato (de ino) | kingii | *nukaq | ungjex | uyughaq | uyuwaq | uyuraq | nukaq | nukaq | nukaaluk | nukaaluk | nukaq | nukaq | nukaq | nukaq | mukaq | nukaq | nukaq | nukaq | nukaq | nukak | nukaq | nukaq | nukaq | |
Malpli aĝa fratino (de viro) | uhngix | *nayak | najex | nayak | nayak | nayak | nayak | nayak | nayak | nayak | nayak | nayak | nayak | nayak | nayak | najak | najak | najak | najak | najaatsuk | najak | najak | najak | |
Edzo | ugi | *uɣi | uga | ugwik | wik | wii | ui | ui | ui | ui | ui | ui | ui | ui | ui | ui | ui | ui | ui | uik | ui | ui | uviq | |
Edzino | ayagax̂ | *nuLiaq | nucix | nuliiq | nuliq | nuliaq | nuliaq | nuliaq | nuliaq | nuliaq | nuliaq | nuliaq | nuliaq | nuliaq | nuliaq | nuliaq | nuliaq | nuliaq | nuliaq | nuliak | nuliaq | nuliaq | nuliaq | |
Parenco | ilaanŭ̂ | *ila | ila | ila | ila | ila | ila | ila | ila | ila | ila | ila | ila | ila | ila | ila | ila | ila | ila | ila | ila | ila | ila | |
Viro | tayaĝŭ̂ | *aŋu-nt | angeta | angun | angun | angun | angun | angun | angun | angun | angun | angun | angun | angut | angut | angut | anguti | anguti | anguti | angutik | angut | angut | tikkaq | |
Virino | ayaĝax̂ | *aʁnaq | arnax | arnaq | arnaq | arnaq | arnaq | arnaq | arnaq | arnaq | arnaq | arnaq | arnaq | arnaq | arnaq | arnaq | arnaq | arnaq | arnaq | annak | arnaq | arnaq | nuliakkaaq | |
Knabo | hlax | *aleqa | nukeɫpegaẋ | nukaɫpegaq | nukaɫpiaq | nukaɫpiaq | nugatpiaq | nugatpiaq | nukatpiaq | nukatpiaq | nukatpiaq | nukatpiraq | nukatpiaq | nukatpiaq | nukatpiaq | nukappiaq | nukappiaq | nukappiaq | nukappiaq | nukappiak | nukappiaq | nukappiraq | nugappiaq | |
Knabino | ayaĝaadax̂ | *nǝvi(a)ʁc(ǝɣ)a- | náẋserráẋ | neveghsaq | neviarcaq | niaqsaaʁruk | niaqsiaʁruk | niviaqsiaʁruk | niviaqsiaʁruk | niviakkaq | niviaqsiraq | niviaqhiaq | niviaqhiaq | niviakkiaq | niviaqsiaq | niviaqsaaq | niviaqsiaq | niviatsiaq | niviatsiak | niviarhiaq | niviarsiaraq | niiarsiaq | ||
Persono | anĝaĝinax̂ | *inguɣ | jŭ | yuk | suk | yuk/cuk | inuk | inuk | iñuk | iñuk | iñuk | inuk | inuk | inuk | inuk | inuk | inuk | inuk | inuk | inuk | inuk | inuk | iik | |
Bopatrino | *caki | saka | saki | caki | cakiq | sagi | chagi | saki | saki | hakigaq | saki | haki | haki | hakigaq | saki | saki | saki | saki | sakik | haki | saki | saqiq/sagiq | ||
Personaj pronomoj | Mi | ting | *vi | menga | hwanga | w'iinga | w'iinga | wanga | uanga | uvanga | uvanga | uvanga | uvanga | uvanga | uvanga | uvanga | uvanga | uvanga | uvanga | uvaqa | uvak | uanga | uanga | uara |
ni ambaŭ | tingix | *vik | hwagakuk | w'iingakuk | w'iingakuk | waguk | uaguk | uvaguk | uvaguk | uvaguk | uvaguk | uvaguk | uvaguk | uvaguk | uvaguk | uvaguk | uvaguk | uvaguk | uvaguk | |||||
ni ĉiuj | tingin(s) | *vit | mengaketa | hwagakuta | w'iingakuta | w'iingakuta | wagut | uagut | uvagut | uvagut | uvagut | uvagut | uvagut | uvagut | uvagut | uvagut | uvagut | uvagut | uvagut | uvagut | uagut | uagut | uangit | |
vi (ci singulare) | txin | *ǝɫ-vǝn-t | ɫpi | ɫpet | eɫpet | eɫpet | ivlin | ilvin | ilvich | ilvich | ilvik | ilvit | ilvit | ivrit/itvin | igvin/idvin | igvit | ivvit | ivvit | ivvit | iffit | ihhit/i'lit | iɫɫit | ittit | |
vi ambaŭ | txidix | *ǝɫ-ptek | ɫpetek | eɫpetek | eɫpetek | iliptik | iliptik | iliptik | iliptik | iliptik | iliptik | iliptik | iliptik | iliptik | iliptik | ilissik | ilittik | ilittik | ilittik | |||||
vi mem / vi ĉiuj | txichix | *ǝɫ-vcet | ɫpisi | ɫpesi | eɫpici | eɫpeci | ilipsi | ilipsi | ilivsi | ilivsi | iliffi | ilipsi | iliffi | iliphi | iliphi | ilipsi | ilissi | ilitsi | ilitsi | ilitsi | ilissi | ilissi | ilitsi | |
li/ŝi/ĝi | ilaa/uda | *ǝɫ-ŋa *una | langa/una | lnga/una | elen/una | elii/una | ilaa/una | ilaa/una | ilaa/una | ilaa/una | ilaa/una | ilaa/una | una | una | una | una | una | una | una | una | una | una | una | |
si (vi mem, ili mem, ĝi mem) | ilaan(s)/udan(s) | *ǝɫ-ŋat *ukuat | langwi/uket | lngit/ukut | elita/ukut | eliita/ukut | ilaat/ugua | ilaat/ugua | ilaat/ukua | ilaat/ukua | ilaat/ukua | ilaat/ukua | ukua/ukkua | ukua/ukkua | ukua/ukkua | ukua/ukkua | ukua/ukkua | ukua/ukkua | ukua/ukkua | ukua/ukkua | ukua/ukkua | ukua/ukkua | ugua/ukkua | |
Mi (afiksoj) | -kuq | *tua *kuq | -jua | -tua | -tua | -tua, -runga | -runga | -runga | -runga | -runga | -yunga, -yuami | -yunga | -yunga | -runga | -yunga | -junga | -junga | -junga | -junga | -junga | -junga | -punga,sunga | -pua, lua | |
vi (afiksoj) | -kŭt | *it | -jet | -ten | -ten | -ten | -rutin | -rutin | -rutin | -rutin | -rutin | -yutin | -yutin | -rutit | -yutit | -jutit | -jutit | -jutit | -jutit | -jutit | -hutit | -sutit | -sulit | |
li/ŝi/ĝi (afiksoj) | -kŭ | *tuq | -jix | -tuq | -tuq | -tuq | -ruq | -ruq | -ruq | -ruq | -ruq | -yuaq | -yuq | -ruq | -yuq | -yuq | -juq | -juq | -juq | -juk | -huq | -soq, poq | -tuq, puq | |
mia (afiksoj) | -ng | *nga | -ka/qa | -ka/qa | -ka/qa | -ka/qa | -ga/ra | -ga/ra | -ga/ra | -ga/ra | -ga/ra | -ga/ra | -ga/ra | -ga/ra | -ga/ra | -ga/ra | -ga/ra | -ga/ra | -ga/ra | -ga | -ga/ra | -ga/ra | -nga/ra | |
via (afiksoj) | -n | *in | -n | -n | -n | -n | -n | -n | -n | -n | -n | -n | -t | -t | -t | -t | -it | -it | -it | -it | -t | -t | -t | |
lia/ŝia/ĝia (afiksoj) | -(n)gan | *ngan | -nga/a | -nga/a | -nga/a | -nga/a | -nga/a | -nga/a | -nga/a | -nga/a | -nga/a | -nga/a | -nga/a | -nga/a | -nga/a | -nga/a | -nga/a | -nga/a | -nga/a | -nga/a | -nga/a | -nga/a | -nga/a | |
li/ŝi/ĝi ... lin/ŝin/ĝin | -kuu/qaa | *jaa/kaa | -jaa/kaa | -taa/kaa | -taa/kaa | -taa/kaa | -raa/gaa | -raa/gaa | -raa/gaa | -raa/gaa | -yaa/gaa | -yaa/gaa | -raa/gaa | -yaa/gaa | -jaa/gaa | -jaa/gaa | -jaa/gaa | -jaa/gaa | -jaa/gaa | -jaa/gaa | -jaa/gaa | -saa/gaa | -laa/ngaa | |
Kiu ? | kiin | *kina | kiin | kina | kina | kina | kina | kina | kina | kina | kina | kina | kina | kina | kina | kina | kina | kina | kina | kina | kina | kina | kia | |
Kio ? | alqŭ | *caŋu | sangǝ̄́ca | sangwa/suna | cacaq | cacaq/tcauna | suna | sua | sua | suna/suva | huna | suna | huna | huna | huna | suna | kisu | suna | suna | suna | kihu | suna/sua | kisik | |
Kial ? | alqul(-usaal) | *caŋu | sangaami | sangami | cin/caluni | ciin/caluni | suami | suami | summan/suvataa | summan/suvataa | huuq | suuq | huuq | huuq | huuq | suuq | suuq | sungmat | sumut | summat | huuq | suuq | suuq | |
Kie ? | qaataa | *nani | nani | nani/naa/sami | nama/nani | nani/cami | naung/nani | naunga/nani | sumi/nani/naung | sumi/nani/naung | humi/nani/nau | sumi/nani/naung | humi/nani/naung | humi/naung | nani/naung | sumi/nauk | nani/nauk | nami/nani | nami/nani | nami/nani | humi | sumi | sumi | |
Kiam ? | qanaayam | *qanga/qaku | qanga/qaku | qavnga/kaku | qangwaq/qaku | qangvaq/qaku | qanga/qagun | qanga/qagu | qaglaan/qaku | qanga/qaku | qanga/qaku | qanga/qakugu | qanga/qakugu | qanga/qakugu | qanga/qakugu | qanga/qakugu | qanga/qakugu | qanga/qakugu | qanga/qakugu | kanga/kakugu | qanga/qakugu | qanga/qaqugu | qanga/qara | |
Kiel ? | alqutal | *qanuq | qanex | qayuq | qayuq | qayuq/cangstun | qanuq | qanuq | qanuq | qanuq | qanuq | qanuq | qanuq | qanuq | qanuq | qanuq | qanuq | qanuq | qanuq | kanuk | qanuq | qanoq | qaniq | |
Korpopartoj | Mentono | tsamlu | *tsamlu | tamla | tamlu | tamluq | tamlu | tavlu | tavluq | tavlu | tavlu | tavlu | tablu | tablu | tablu | tablu | tablu | tallu | tallu | tallu | talluk | taddu | taɫɫu | tattuq |
Koro | kanuŭ̂ | *uŋ-uma- | ungevata | unguvan | unguwan | unguvan | uumman | uumman | uumman | uumman | uumman | uumman | uumman | uummat | uummat | uummat | uummati | uummati | uummati | uummatik | uummat | uummat | iimmat | |
Sango | aamaaxs | *aruɣ | acex/arŭ | awk | auk | auk | awk | auk | auk | auk | auk | auk | auk | auk | auk | auk | auk | auk | auk | auk | auk | aak | aak | |
Kapo | kamĝix̂ | *ńarǝ-qu- | iiceqeẋ | naasquq/nayquq | nasquq | nacquq | niaquq | niaquq | niaquq | niaquq | niaquq | niaquq | niaquq | niaquq | niaquq | niaquq | niaquq | niaquq | niaquq | niakuk | niaquq | niaqoq | suuniq | |
Haro | iimlix | *ńujaq | nujǝẋ/jujǝẋ | nuyaq | nuyaq | nuyaq | nuyaq | nuyaq | nuyaq | nuyaq | nuyaq | nuyaq | nuyaq | nuyaq | nuyaq | nujaq | nujaq | nujaq | nujaq | nujak | nujaq | nujaq | nujaq | |
Okulo | dax̂ | *irǝ | eca | iya | ii/iingaq | ii/iingaq | izi | izi | iri | iri | iyi | iyi | iyi | iri | iyi | iji | iji | iji | iji | ijik | ihi | isi | ili | |
Okulharo | dam qaxsaa | *qǝmǝʁja- | qemerjax/seqpix | qemeryaq/siqpik | qemeryaq/ciqpik | qemeryaq/ciqpek | qimiriaq/siqpiq | qimiriaq/siqpik | qimiriaq/siqpik | qimiriaq/siqpik | qimiriaq/hiqpik | qimiriaq/siqpik | qimiriaq/hiqpik | qimiriaq/hiqpik | qimiriaq/hiqpik | qimiriaq/siqpik | qimiriaq/siqpik | qimiriaq/siqpik | qimiriaq/siqpik | kimigiak/sippik | qimiriaq/hiqpik | qimeriaq/serpik | qimiiaq/sirpik | |
Orelo | tutusix̂ | *ciɣunt | siigeta | sigun | cuun | ciun | siun | siun | siun | siun | hiun | siun | hiun | hiut | hiut | siut | siuti | siuti | siuti | siutik | hiut | siut | siit/*tusaat | |
Nazo | angusix̂ | *qǝŋa- | qengax | qengaq | qengaq | qengaq | qingaq | qingaq | qingaq | qingaq | qingaq | qingaq | qingaq | qingaq | qingaq | qingaq | qingaq | qingaq | qingaq | kingak | qingaq | qingaq | qingaq | |
Brako | chuyŭ̂ | *taɫi- | jaqex | taɫiq | taɫiq | taɫiq | taliq | taliq | taliq | taliq | taliq | taliq | taliq | taliq | taliq | taliq | taliq | taliq | taliq | talik | taliq | taleq | taliq | |
Mano | chax̂ | *arɣa | áĉeẋ | aykaq | aikaq | aikaq | agrak | agraq | argak | argak | argak | adjgak *aygak | algak | argak | adjgak | aggak | aggak | aggak | aggak | aggak | aghak | assak | attak | |
Fingro | atx̂ŭ̂ | *ińura- | nurax | yughaq | suaraq | yuaraq | inugaq | inugaq | iñugaq | iñugaq | iñugaq | inugaq | inugaq | inugaq | inugaq | inugaq | inugaq | inugaq | inugaq | inugak | inugaq | inuaq | iiaq | |
Ungo | *kikra | kiikiak | kigiak | kikiak | kikiak | kikiak | kikiak | kikiak | kikiak | kikiak | kikiak | kikiak | kikiak | kikiak | kikiak | kikiak | kikiak | kikiak | kigiak | |||||
Ventro | xax | *aqja | aqii | aqyaq | aqsaq | aqsaq | aqiaq | aqiaq | aqiaq | aqiaq | aqiaq | aqiaq | aqiaq | aqiaq | aqiaq | aqiaq | aqiaq | aqiaq | aqiaq | akiak | aqiaq | aqajaq | ariaq | |
Umbiliko | qiihliqdax̂ | *qacaɫǝʁ | qaɫasex | qasaɫeq | qaɫaciq | qaɫaciq | qalaziq | qalachiq | qalasriq | qalasiq | qalahiq | qalasiq | qalahiq | qalahiq | qalahiq | qalasiq | qalasiq | qalasiq | qalasiq | kalasik | qalahiq | qalaseq | ||
Genuo | chidiĝix | *ciɣǝr-qu | sigesqeẋ | serquq | cisquq | ciisquq | siitquq | siitquq | siitquq | siitquq | hiitquq | siitquq | hiitquq | hiitquq | hiitquq | siiqquq | siiqquq | siiqquq | siirquq | siikkuk | hiiqquq | siiqqoq | ||
Suro | tugaadix̂ | *nakacuɣ-na- | nakasegnax | nakasugnaq | nakacugnaq | nakacugnaq | nakasungnaq | nakasungnaq | nakasrungnaq | nakasungnaq | nakahungnaq | nakasungnaq | nakahungnaq | nakahungnaq | nakahungnaq | nakasungnaq | nakasungnaq | nakasunnaq | nakasunnaq | nakasunnak | nakahungnaq | nakasunnaaq | ||
Piedo | kitax̂ | *itǝɣ-(a-) | ítegá | itegaq | itaq | itgaq | itigak | itigaq | isigak | isigak | ihigak | itigak | itigak | ihigak | itigak | itigak | isigak | itigak | itigak | itigak | ihigak | isigak | ||
Anuso | idiĝasix̂ | *ǝtǝʁ | tex | eteq | eteq | teq | itiq | itiq | itiq | itiq | itiq | itiq | itiq | itiq | itiq | itiq | itiq | itiq | itiq | itik | itiq | iteq | iliq? *kiaavik | |
Bestoj | Karibuo | itx̂aygix̂ | *tuŋtu | tumta | tungtu | tuntu | tuntu | tuttu | tuttu | tuttu | tuttu | tuttu | tuktu | tuktu | tuktu | tuktu | tuktu | tuktu | tuttu | tuttu | tuttuk | tuktu | tuttu | tuttuq |
Cigno | qukingix̂ | *quɣruɣ | qerúmɫeráẋ | quuk | qugyuq | qugyuq | qugruk | qugruk | qugruk | qugruk | qugruk | qugyuk | qugyuk | qugyuk | qugyuk | qugjuk | qugjuk | qujjuk | qujjuk | kutjuk | qughuk | qussuk | qutsuk | |
Kanada ansero | laĝix̂ | *lǝqlǝʁ | leẋɫeẋ | leghɫeq | neqɫeq | neqɫeq | lirliq | lirliq | lirliq | nirliq | nirliq | nirliq | nirliq | nirliq | nirliq | lirliq/nirliq | nirliq | nirliq | nirliq | nillik | nirliq | nerɫeq | nirtiq | |
Granda orcino | aglŭ̂ | *aʁɫuɣ | arɫŭ? | arɫuk | aqɫuk | arɫuk | aarlu | aarlu | aarlu | aarlu | aarlu | aarlu | aarlu | aarluk | aarluk | aarluk | aarluk | aarluk | aarluk | aalluk | aarluk | aarɫuk | aartiq? | |
Marmoto/arkta sciuro | sixsix | *sigsik | siksix | sikik | cikik | cikik | siksrik | chiksrik | siksrik | siksrik | siksrik | siksik | hikhik | hiksik | hikhik | siksik | siksi | sitsik | sitsik | sitsik | highik | sissi | sitsiq | |
Monta lagopo | aĝdiikax̂ | *aqărɣiʁ | aqergex | aqargiiq/aqarriq | aqasgiiq | aqazgiiq | arargiq | arargiq | aqargiq | aqargiq | aqaygiq | aqiygiq | aqilgiq | aqirgiq/aqigriq | aqidjgiq | aqiggiq | aqiggiq | aqiggiq | aqiggiq | akiggik | aqighiq | aqisseq | nagalaraq | |
Longvosta klangulo | aagix̂ | *aXaŋǝ-liʁ | aahaangalex | aahaangwliq | ahangkiluk | aahaangiiq/aahaaliq | aa'aangiq | aa'aangiq | aahaaliq | aahaaliq | ahaangiq | ahaangiq | aahaalliq | ahaangiq | ahaangiq | ahaangiq | ahaangiq | ahaangiq | ahaangiq | ahaangik | ahaangiq | ahaangiq | ahaangiq | |
(Gronlanda) baleno | alax̂ | *aʁvǝʁ | arvex | arveq | arweq/arruq | arveq | arviq | arviq | arviq | arviq | arviq | arviq | arviq | arviq | arviq | arviq | arviq | arviq | arviq | avvik | arviq | arfeq | arpiq | |
Hundo | sabaakax̂ | *qikmi- | qepeneẋ | qikmiq | qiqmiq/piugta | qimugta | qimmiq | qimmiq | qipmiq | qimmiq | qimmiq | qimmiq | qinmiq | qingmiq/qimmiq | qingmiq/qimmiq | qimmiq | qimmiq | qimmiq | qimmiq | kimmik | qimmiq | qimmeq | qimmiq | |
Fiŝo | qax̂ | *ǝqaɫuɣ | iqeɫex | iqaɫuk | iqaɫuk | iqaɫuk | iraluk | iraluk | iqaluk | iqaluk | qaluk | iqaluk | iqaluk | iqaluk | iqaluk | iqaluk | iqaluk | iqaluk | iqaluk | ikaluk | iqaluk | eqaluk | iqalik | |
Pediko | kitŭ̂ | *kumaɣ | kúmex | kumak | kumak | kumak | kumak | kumak | kumak | kumak | kumak | kumak | kumak | kumak | kumak | kumak | kumak | kumak | kumak | kumak | kumak | kumak | kumak | |
Aliaj nomoj | Atmosfero/vetero/ekstero | silan/slax̂ | *cǝla | siɫa | sɫaa | ɫa | ciɫa/ella | sila | chila | sila | sila | hila | sila | hila | hila | hila | sila | sila | sila | sila | sila | hila | sila | sila |
Jes | aang | *aa/ii | ii | ii | ii-i | ii-i | ii-i | ii-i | ii | ii | ii | ii | ii | ii | ii | ii | ii | ii | ii | ii | ii | aap | ii | |
Ne | nangaa | *naaka *qaanga | naaka | naka/naah | kaa | ina/qanga | naami/naagga | qanngaq/naagga | naumi/naakka | naumi/naagga | naggai | naaggai | imannaq | iiq/naagga | naung/naagga | nauk/aakka | aakka/naagga | aukka/aggaq | naggai/nauk | aukang | na'a/naagga | naami/naagga | iiqqii | |
Domo | ulax̂ | *ǝŋlu | lu | inglu | englu | englu | iglu | iglu | iglu | iglu | iglu | iglu | iglu | iglu | iglu | iglu | iglu | illu | illu | illuk | iglu | iɫɫu | ittiq | |
Tendo | pulaatxix̂ | *tupǝʁ | tupex | tupeq | tuviq | tuviq | tupiq | tupiq | tupiq | tupiq | tupiq | tupiq | tupiq | tupiq | tupiq | tupiq | tupiq | tupik | tupiq | tupeq | tupiq | |||
Demandi | ahmat- | *apete | apet- | apetaqa- | apqar- | apete- | apiri- | apiri- | apiri- | apiri- | apiri- | apiri- | apiri- | apiri- | apiri- | apiri- | apiri- | apiri- | apiri- | apigi- | apiri- | aperi- | apii- | |
Rakonti | uniikal | *uniɣ-paʁ- | unircex | ungikpaq | unifkuaq | unifkaraq | unipkaaq | unipkaaq | unipkaaq | unipkaaq | unipkaaq | unipkaaq | unipkaaq | unipkaaq | unipkaaq | unipkaaq | unikkaaq | unikkaaq | unikkaaq | unikkaak | unikkaaq | unikkaaq | unikkaaq | |
Plori | qidal | *qiRă- | qeje | qeya | qia | qeya | qia | qia | qia | qia | qia | qia | qia | qia | qia | qia | qia | qia | qia | kia | qia | qia | qia | |
Sago | *qaʁru | qarceẋ | ruuq | ruuq | qeruq | qarruq | qarruq | qarruq | qarruq | qarruq | qaryuq | qaryuq | qaryuq | qaryuq | qarjuq | qarjuq | qarjuk | qajjuk | katjuk | qarhuq | qarsoq | qarliq | ||
Neĝo (floko) | qaniigix̂ | *qaniɣ | qanix | qanik | qanik | qaniq | qanik | qanik | qanik | qanik | qanik | qanik | qanik | qanik | qanik | qanik | qanik | qanik | qanik | kanik | qanik | qanik | qanik | |
Prezo/Valoro | akiisal | *aki | aka | aki | aki | aki | aki | aki | agi | agi | aki | aki | aki | aki | aki | aki | aki | aki | aki | aki | akik | aki | agiq | |
Malsata | haagil | *kajak | kajex | keek | kaik | kaik | kaak | kaak | kaak | kaak | kaak | kaak | kaak | kaak | kaak | kaak | kaak | kaak | kaak | kaak | kaak | kaak | kaak | |
Kuiristo | unagix̂ | *ǝɣa | ega | ega | ega | ega | iga | iga | iga | iga | iga | iga | iga | iga | iga | iga | iga | iga | iga | iga | iga | ega | inga | |
Fumo | huyŭ̂s | *puju | pujex | puyuq | puyuq | puyuq | puyuq | puyuq | puyuq | puyuq | puyuq | puyuq | puyuq | puyuq | puyuq | pujuq | pujuq | pujuq | pujuq | pujuk | pujuq | pujuq | pujuq | |
Cindro | utxix̂ | *aʁra | arex | aʁra | araq | araq | arra | arra | arra | arra | arra | arya | arya | arya | arya | arja | arja | arja | ajja | atjak | arhaq | arsaq | arlaq | |
Vento | achunal | *anuqǝ | anuqa | anuqa | anuqa | anuqa | anuri | anuri | anuri | anuri | anuri | anuri | anuri | anuri | anuri | anuri | anuri | anuri | anuri | anugik | anuri | anori | anirsiq | |
Spiro | angil | *anǝʁ- | anerte- | anernaq | anerneq | anerneq | anirniq | anirniq | aniqniq | anirniq | anirniq | anirniq | anirniq | anirniq | anirniq | anirniq | anirniq | anirniq | anirniq | aninnik | anirniq | anerneq | anirniq | |
Nomo | asax̂ | *atǝʁ | atex | ateq | ateq | ateq | atiq | atiq | atiq | atiq | atiq | atiq | atiq | atiq | atiq | atiq | atiq | atiq | atiq | atik | atiq | ateq | aliq | |
Ŝarĝo | husix̂ | *uci | usa | usi | uci | uci | uzi | uchi | usri | usi | uhi | usi | uhi | uhi | uhi | usi | usi | usi | usi | usik | uhi | usi | usi | |
Akvo | taangax̂ | *ǝmǝʁ | mex | emeq | meq | imiq | imiq | imiq | imiq | imiq | imiq | imiq | imiq | imiq | imiq | imiq | imiq | imiq | imiq | imik | imiq | imeq | imiq | |
Fajro | qignal | *ǝknǝ- | ekn'ex | ekneq | keneq | keneq | ikniq | itniq | ikniq | igniq | ingniq | ingniq | ingniq | ingniq | ingniq | ingniq | ingniq | inniq | inniq | innik | ingniq | inneq | igivattattiq | |
urini | qaalŭ̂ | **quʁ(r)ǝ- | qŭ-teqex | uraquq | qure- | qure- | qui- | qui- | qui- | qui- | qui- | qui- | qui- | qui- | qui- | qui- | qui- | qui- | qui- | kui- | qui- | qui- | quvi- | |
Ŝipo, boato | ayxaasix̂ | *umi(r)a | umax | umiaq | umiaq | umiaq | umiaq | umiaq | umiaq | umiaq | umiaq | umiaq | umiaq | umiaq | umiaq | umiaq | umiaq | umiaq | umiaq | umiak | umiaq | umiaq | umiaq | |
Lago | hanix̂ | *taci-ʁ | jajvex | nayvaq | nanwaq | nanvaq | navraq/teziq | navraq/tachiq | narvaq/tasriq | narvaq/tasiq | narvaq/tahiq | nayvaq/tasiq | nalvaq/tahiq | narvaq/tahiq | nagvaq/tahiq | navvaq/tasiq | navvaq/tasiq | navvaq/tasiq | navvaq/tasiq | navvak/tasik | nassak/tahiq | nassak/taseq | nattak/tasiq | |
Suno/Tago | aĝadĝix̂ | *ciqi-nǝʁ | siqinex | siqineq/mazaq | ciqineq/masaq | ciqineq/macaq | siriniq/mazaq | chiqiniq/machaq | siqiñiq/masaq | siqiñiq | hiqiñiq | siqiniq | hiqiniq | hiqiniq | hiqiniq | siqiniq | siqiniq | siqiniq | siqiniq | sikinik | hiqiniq | seqineq | siirliq | |
Nubo | *nụvǝja | nuiya | nuwiya | nuviya | nuviya | nuvuya | nuvuya | nuvuya | nuvuya | nuvuya | nuvuja | nuvujaq | nuvujaq | nuvujaq | nuvujak | nuvujaq | nuiaq | nuviaq | ||||||
Stelo | sdax̂ | *umluria | uvluriaq | uvluriaq | uvluriaq | uvluriaq | uvluriaq | ubluriaq | ubluriaq | ubluriaq | ubluriaq | ubluriaq | ulluriaq | ulluriaq | ulluriaq | ullugiak | ulluriaq | ulloriaq | utturiaq | |||||
Tero | tanax̂ | *luna | nuna | nuna | nuna | nuna | nuna | nuna | nuna | nuna | nuna | nuna | nuna | nuna | nuna | nuna | nuna | nuna | nuna | nuna | nuna | nuna | ||
Montsupro | qayax̂ | *qemi | qemix | qemiq | qemiq | qemiq | qimiq | qimiq | qimiq | qimiq | qimiq | qimiq | qimiq | qimiq | qimiq | qimiq | qimiq | qimiq | qimiq | kimik | qimiq | qimeq | qimiq | |
Arbo/Ligno | *napar- | napax | napartuq | napaq | napa | napaaqtuq | napaaqtuq | napaaqtuq | napaaqtuq | napaaqtuq | napaaqtuq | napaaqtuq | napaaqtuq | napaaqtuq | napaaqtuq | napaaqtuq | napaaqtiq | napaattuq | napaattuk | uqpik/napaaqtuq | urpik/napaartoq | urpik/napaartuq | ||
Bojado | qihlŭ | *qiluɣ | qelŭ | qilugaq | qiluk | qiluk | qiluk | qiluk | qiluk | qiluk | qiluk | qiluk | qiluk | qiluk | qiluk | qiluk | qiluk | qiluk | qiluk | kiluk | qiluk | qiluk | qiliilaq | |
Kaj/ankaŭ | ama | *amma | ama/sama | amahwa/aamta | amleq/cama | amleq/cama | amma | amma | amma | amma | amma | amma | amma | amma | amma | amma | amma | amma | amma | amma | amma | aamma | aamma | |
Ŝamano | qugaaĝix̂ | *aŋalku- | angekex | angaɫkuq | angaɫquq | angaɫkuq | angatkuq | angatkuq | angatkuq | angatkuq | angatkuq | angatkuq | angatkuq | angatkuq | angatkuq | angakkuq | angakkuq | angakkuq | angakkuq | angakkuk | angakkuq | angakkoq | angakkiq | |
Ĉielo | inix̂ | *qilaɣ | qilex | qilak | qilak | qilak | qilak | qilak | qilak | qilak | qilak | qilak | qilak | qilak | qilak | qilak | qilak | qilak | qilak | kilak | qilak | qilak | qilak | |
Nazkiso/Kiso | qingul | *kungik | singeq | singaq(-ghaqaa) | cingaq | cingaq | kunik | kunik | kunik | kunik | kunik | kunik | kunik | kunik | kunik | kunik | kunik | kunik | kunik | kunik | kunik | kunik | kunik | |
Plumo | haka | *culuk | silek | siluk | culuk | culuk | suluk | chuluk | suluk | suluk | huluk | suluk | huluk | huluk | huluk | suluk | suluk | suluk | suluk | suluk | huluk | suluk | siik | |
Lakto | mulukax | *emug, itug | ituk/emunge | ituk/emuk | muk | ituk | immuk | immuk | immuk | immuk | ituk | miluk | miluk | ituk | immuk | immuk | immuk | immuk | immuk | immuk | immuk | immuk | immuk | |
Tie estas ! | wa | *uva | hwa | hwa | w'a | w'a | uvvaa | uvvaa | uvva | uvva | uvva | uvva | uvva | uvva | uvva | uvva | uvva | uvva | uvva | uvva | uhha | uffa | uppa | |
Kajako | iqyaq | *qyaq | qajax | qayaq | qayaq | qayaq | qayaq | qayaq | qayaq | qayaq | qayaq | qayavialuk | qayaq | qayaq | qayaq | qajaq | qajaq | qajaq | qajaq | kajak | qajaq | qajaq | saqqit | |
Adjektivoj | Malvarme! Brrr! Kiom malvarme! | ababa | *alaapaa | alaapa | alaappa | alaappa | alaappa | alaappa | alaappa | alaappa | alaappa | ikkii | ikkii | ikkii | ikkii | ikkii | ikkii | ikkii | ikkii | ikkii | ||||
Ankaŭ/plu/pli | ahlii | *culi | sali | salin | cali | cali | suli | chuli | suli | suli | huli | suli | huli | huli | huli | suli | suli | suli | suli | suli | huli | suli | suli | |
Ŝveliĝi | hums | *puvet | puvceqertéẋ | puuvaaquq | puge- | puve- | puit- | puit- | puvit- | puvit- | puvit- | puvit- | puvit- | puvit- | puvit- | puvit- | puvit- | puvit- | puvit- | puvit- | puvit- | puik- | puiq- | |
Longa | adul | *takǝ(v) | takevaláẋ | taakǝlʁi | takequq | takequq | tagiruq | tagiruq | takiruq | takiruq | takiruq | takiyuq | takiyuq | takiyuq | takiyuq | takijuq | takijuq | takijuq | takijuq | takijuk | takihuuq | takisooq/takivoq | tagiliq | |
Dika | ignatul | *quvi | quginaẋ | quginaq | quili | quvinaq | quiniq | quiniq | quiniq | quiniq | quiniq | quiniq | quiniq | quiniq | quiniq | quiniq | quiniq | quiniq | quiniq | kuinik | quiniq | quineq | quiniq | |
Blanka | quhmax̂ | *qătǝ-ʁ | qetex | qeteq | qeteq | qeter- | qatiq | qatiq | qatiq | qatiq | qatiq | qatiq | qakuqtaq | qaquqtaq | qakuqtaq | qakuqtaq | qakuqtaq | qakuqtaq | qakutaq | kakuttak | qakuqtuq | qaqortoq | qaartiq | |
Grizhara | qidaayŭ | *qirʁǝʁ | qircéreɫeẋ | qiiq | qiiq | qiiq | qiʁriq | qirʁiq | qirʁiq | qirʁi | qirʁiq | qiyriq | qiiq | qiriq | qiiq | qiiq | qiiq | qiiq | qiiq | kiik | qiiq | qeeq | qiiq | |
Kupro | kanuuyax̂ | **kanɣu-ja | kanuje | kanuya | kanuyaq | kanuyaq | kannuuyaq | kannuyaq | kannuyaq | kannguyaq | kannuyaq | kannuyaq | kannuyaq | kannuyaq | kanuhaq | kannujaq | kannujaq | kannujaq | kanusaq | kannujak | kannussaq | kanngussak | kanngutsak | |
Nombroj | 1 | ataqan | *ataʁu-ci- | ateresex | ataaziq | atauciq/atuusiq | atauciq | atausiq | atauchiq | atausriq | atausiq | atauhiq | atausiq | atauhiq | atauhiq | atauhiq | atausiq | atausiq | atausiq | atausiq | atausik | atauhiq | ataaseq | alaasiq |
2 | aalax̂ | *malǝʁu- | malrug | malghuk | malluk | malruk | marluuk | marluk | malruk | malruk | malruk | malruk | malruuk | malruuk | malruuk | marruuk | marruuk | marruuk | maqruuk | magguuk | marluk | marluk | martut | |
3 | qankun(-s) | *pingajunt | pingejug | pingayut | pingaun | pingayun | pingasut | pingachut | piñgasrut | piñgasut | piñgahut | pingasut | pingahut | pingahut | pingahut | pingasut | pingasut | pingasut | pingasut | pingasut | pingahut | pingasut | pingasit | |
4 | siiching | *cǝtama- | sitamij | sitamat | staamat | cetaman | sitaman | chitaman | sisaman | sisaman | hihaman | sitaman | hitaman | hihamat | hitamat | sitamat | tisamat | sitamat | sitamat | sitamat | hihamat | sisamat | siamat | |
5 | chaang | *taɫiman | tasímengíyi | taɫimat | taɫiman | taɫiman | tauliman | taliman | talliman | talliman | talliman | talliman | talliman | tallimat | tallimat | tallimat | tallimat | tallimat | tallimat | tallimat | taddimat | tallimat | tattimat | |
6 | atuung | *aʁvinelegh | inglex | aghvínelek | arwinlgen | arvinglegen | arwinilik | arwinilik | itchaksrat | itchaksat | itchakhat | arvinillik | arvinillik | arviniq | arvinraq | arviniqtut | arviniliit | pingasuujuqtut | pingasuujurtut | pingasuujuttut | arhiniddit | arfinillit | arpiniit | |
10 | hatix̂ | *qulǝ(ŋ) | qulex? | qula | qulin | qula | qulit | qulit | qulit | qulit | qulit | qulit | qulit | qulit | qulit | qulit | qulit | qulit | qulit | kulit | qulit | qulit | qutit | |
Aleuta | Pra-Eskima | Sirenika | Siberia jupika | Alutika | Jupika | Inupiaka el Seward | Kaviaraka | Malimiutuna | Norddekliva | Uumarmiutuna | Siglituna | Inuinaktuna | Natsilika | Kivallika | Aivilika | Norda bafina | Sudbafina | Nunavika | Nunatsiavumiututa | Norda Grolanda | Okcidenta gronlanda | Orienta gronlanda |
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Notoj kaj referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ 60-80 parolantoj
- ↑ 400 parolantoj
- ↑ 10 000 parolantoj,
Centra_Alaskan_Yup'ik-lingvo, aŭtomata traduko de WikiTrans el la angla artikolo : Central_Alaskan_Yup'ik_language - ↑ Jugtuna lingvo, aŭtomata traduko de WikiTrans el la angla artikolo : Yugtun
- ↑ aŭ Jupika de la Pacifika Golfo, 400 parolantoj,
Alutiiq-lingvo, aŭtomata traduko de WikiTrans el la angla artikolo : Alutiiq_language - ↑ 70 parolantoj,
Naŭka lingvo, aŭtomata traduko de WikiTrans el la angla artikolo : Naukan_language - ↑ aŭ Juita, Chaplinon kaj Insulo Sankt-Laŭrenco, 1400 parolantoj,
Centra siberia jupika lingvaro, aŭtomata traduko de WikiTrans el la angla artikolo : Siberian_Yupik_language - ↑ Sireniki_Eskimo-lingvo, aŭtomata traduko de WikiTrans el la angla artikolo : Sireniki_Eskimo_language
- ↑ Nordalasko 3500 parolantoj
- ↑ Duoninsulo de Seward, proksime de Qawiaraq, sude de Nome ĝis Unalakleet,
Kaviaraka lingvo, aŭtomata traduko de WikiTrans el la angla artikolo : Qawiaraq_language - ↑ Markolo de Anaktuvuk
- ↑ North Slope ĝis Kivalina
- ↑ Ulukhaktok foje listigita kiel Inuinaktuna,
Kangirjuarmiutuna lingvo, aŭtomata traduko de WikiTrans el la angla artikolo : Kangiryuarmiutun - ↑ Paulatuk, Sachs Harbour, Tuktoyaktuk ,
Siglituna lingvo, aŭtomata traduko de WikiTrans el la angla artikolo : Siglitun - ↑ Aklavik, Inuvik el Inupiaka,
Umamarmiutuna lingvo, aŭtomata traduko de WikiTrans el la angla artikolo : Uummarmiutun - ↑ Okcidenta Kanado 750 parolantoj
- ↑ Nunatsiavut, 550 parolantoj,
Nunatsiavumiututa lingvo, aŭtomata traduko de WikiTrans el la angla artikolo : Nunatsiavummiutut - ↑ Orienta Kanado, 40000 parolantoj
- ↑ Avanersuarmiutut,
Inuktuna lingvo, aŭtomata traduko de WikiTrans el la angla artikolo : Inuktun - ↑ Gronlando 54000 parolantoj