serce

Inherited from Proto-Slavic *sьrdьce.

• IPA^(key): /ˈsɛr.t͡sɛ/
• Rhymes: -ɛrt͡sɛ
• Syllabification: ser‧ce

serce n (diminutive serdëszkò or serdulkò, related adjective sercowi)

1. (anatomy) heart (muscular organ that pumps blood through the body, traditionally thought to be the seat of emotion)
2. heart (one's feelings and emotions, especially considered as part of one's character)
3. (card games) heart (a suit of cards)

   Synonym: czerwiéń

• Stefan Ramułt (1893) “serce”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page 192
• Jan Trepczyk (1994) “serce”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volumes 1–2
• Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “serce”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi‎^[1]
• “serce”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka, Fundacja Kaszuby, 2022

Inherited from Proto-Slavic *sьrdьce.

• IPA^(key): /ˈsɛrt͡sɛ/, [ˈsɛrt͡sə]

serce n

1. (archaic) heart

   Synonym: (usual modern word) wutšoba

• sercny
• sercowny

• Muka, Arnošt (1921, 1928) “serce”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
• Starosta, Manfred (1999) “serce”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag

serce

1. Alternative form of serchen

• sierce, sirce, sirdce

Inherited from Proto-Slavic *sь̑rdьce with a hardening of the s- under influence of Old Czech srdce. First attested in the first half of the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /sɛrt͡sɛ/
• IPA^(key): (15^th CE) /sɛrt͡sɛ/

serce n (related adjective serdeczny)

1. (anatomy, attested in Lesser Poland) heart (muscular organ that pumps blood through the body, traditionally thought to be the seat of emotion)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego, pages 21, 28:

     Iescz bødø vbodzy..., sziwa bødø sercza (corda) gich na weky wekom

     [Jeść będą ubodzy..., żywa będą sierca (corda) jich na wieki wiekom]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki‎^[3], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego, pages 21, 15:

     Vczinilo se iest sercze (cor) moie iaco wozk rozquiraiøczy se wesrzod sercza (in medio ventris) mego

     [Uczyniło sie jest sierce (cor) moje jako wosk rozskwirający sie weśrzod sierca (in medio ventris) mego]

2. (attested in Lesser Poland) heart (symbol, a seat of mental life, feelings, thoughts, ethical principles)
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[4], Krakow, page 171b:

     Tenczy ma mecz varø kresczyganskø, a ne telko skutkem, alle tesze y szerczem

     [Tenci ma mieć wiarę krześcijańską, a nie telko skutkiem, ale teże i siercem]

3. (figuratively, attested in Lesser Poland) heart (physical inside part of something)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki‎^[5], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego, pages 45, 2:

     Ne bødzemy se bacz, gdi se bødze møczicz zema y przenesoni bødø gori w sercze morske (in cor maris)

     [Nie będziemy sie bać, gdy sie będzie męcić ziemia i przeniesiony będą gory w sierce morskie (in cor maris)]

• Polish: serce
• Silesian: serce

• Boryś, Wiesław (2005) “serce”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “serce”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “serce”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish serce.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛrt͡sɛ
• Syllabification: ser‧ce

serce n (diminutive serduszko, augmentative serducho, related adjective sercowy)

1. (anatomy) heart (muscular organ that pumps blood through the body)
2. (anatomy) heart (part of the chest on its left side at the level of the heart - the organ)
3. (literary) heart (person as an entity that feels emotions)

   Synonym: psychika

4. (literary) heart (seat of emotion)
5. heart (one's feelings and emotions, especially considered as part of one's character)

   Synonym: charakter

6. heart (positive actions or emotions shown towards someone)

   Synonym: życzliwość

7. clapper; tongue (object so suspended inside a bell that it may hit the bell and cause it to ring)
8. heart (most important part of something that makes it function)

   Synonym: trzon

9. heart (center of something)

   Synonyms: centrum, środek

10. heart (conventional shape or symbol used to represent the heart, love, or emotion)
11. heart (emotional strength that allows one to continue in difficult situations; courage; spirit; a will to compete)
12. (obsolete, in the vocative) heart (term of endearment for a loved one)
13. (obsolete, music) heart (central part of a reed)
14. (obsolete) hammerstone

    Synonym: tłuk

15. (obsolete, fishing) hole in a cod end (narrow end of a trawling net)
16. (obsolete, rail transport) railroad switch, set of points, turnout (track system allowing the passage of railway vehicles or their combinations from one track to another)

    Synonym: rozjazd

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), serce is one of the most used words in Polish, appearing 18 times in scientific texts, 4 times in news, 9 times in essays, 30 times in fiction, and 33 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 94 times, making it the 673rd most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

• serce in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• serce in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “serce”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• “SERCE”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku, 13.01.2023
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “serce”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “serce”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “serce”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 69

Inherited from Old Polish serce.

• IPA^(key): /ˈsɛr.t͡sɛ/
• Rhymes: -ɛrt͡sɛ
• Syllabification: ser‧ce

serce n

1. (anatomy) heart (muscular organ that pumps blood through the body)
2. (anatomy) heart (part of the chest on its left side at the level of the heart - the organ)
3. heart (seat of emotion)
4. heart (one's feelings and emotions, especially considered as part of one's character)

• serce in silling.org