Motorola 68000

Ο 68000 ήταν ο πρώτος μικροεπεξεργαστής 16/32-bit που σχεδίασε, παρήγαγε και παρουσίασε η εταιρεία Motorola τον Σεπτέμβριο του 1979.^[1] Ο 68000 όταν παρουσιάστηκε ήταν στην κορυφή της τεχνολογίας, ο μόνος με 32-bit καταχωρητές. Η συχνότητα λειτουργίας ξεκινούσε από τα 8 MHz (σε ορισμένους κλώνους υπήρξαν εκδόσεις στα 4 και 6 MHz) στις πρώτες εκδόσεις και έφτανε στα 20 MHz στις τελευταίες^[2]. Τον διαδέχθηκε ο 68010. Η παραγωγή του σταμάτησε το 2009 ^[3]. Η Motorola το 1983 κυκλοφόρησε και τον 68008 μια περιορισμένη έκδοση του 68000 με 8-bit δίαυλο δεδομένων (data bus), γνωστό από την παρουσία του στον Sinclair QL. Ο 68000 χρησιμοποιήθηκε σε προσωπικούς υπολογιστές ορόσημα όπως στον Apple Macintosh, στην Amiga της Commodore και στους 520 ST και 1040ST της Atari.

• Motorola MC68000L και MC68000L8 οι πρώτες εκδόσεις στα 8 ΜΗz σε κεραμική βάση 64 ακίδων (DIP 64)
• Motorola MC68HC000P8 και MC68000P8 στα 8 MHz, και MC68HC000P12F και MC68000P12F στα 12 MHz, όλες εκδόσεις σε πλαστική βάση 64 ακίδων (DIP 64) με τεχνολογία CMOS.^[4]
• Motorola MC68000P12 στα 12 MHz σε πλαστική βάση 68 ακίδων (PGA-68)
• Motorola MC68HC000RC10 και MC68000R12 στα 8 και 10 MHz σε κεραμική βάση τύπου PGA-68 (Gold Cap)
• Motorola MC68HC000FN8 και MC68000FN10 και MC68HC000FN12 στα 8, 10 και 12 MHz αντίστοιχα, όλες οι εκδόσεις σε πλαστική βάση τύπου PLCC-68
• Motorola MC68HC000FN12F και MC68EC000FN16 και MC68HC000FN16 στα 16 MHz σε πλαστική βάση τύπου PLCC-68

Λόγω της τεράστιας εμπορικής επιτυχίας πολλές εταιρείες κυκλοφόρησαν κλώνους:

• Apple (68000-8) στα 8ΜΗz
• Hitachi HD68000-6 στα 6ΜΗz
• Mostek MK68000P-8B στα 8ΜΗz
• Rockwell R68000C8 στα 8ΜΗz
• ST (εταιρεία) TS68000CP10 στα 10ΜΗz
• Thomson TS68000CFN16 στα 16ΜΗz
• Toshiba TMP68HC000P-10 στα 10ΜΗz

• Η συχνότητα λειτουργίας του (χρονισμός ρολογιού) ξεκινούσε από τα 8 ΜHz και έφτανε στα 20 MHz.
• Ενσωμάτωνε 68.000 τρανζίστορ, δηλαδή τουλάχιστον 10.000 φορές λιγότερα από όσα περιέχει ένας σημερινός μικροεπεξεργαστής.
• Είχε δυνατότητα διευθυνσιοδότησης στα 24 bit (δίαυλος διευθύνσεων, address bus), δηλαδή διαχειριζόταν 2²⁴ byte μνήμης, ήτοι 16.777.216 byte ή 16 Μb. Στον 68008 ήταν στα 20 bit.
• Με τα εξωτερικά κυκλώματα επικοινωνούσε με δίαυλο δεδομένων (data bus) των 16 bit. (ο 68008 με 8 bit)
• Τροφοδοτούνταν με μία τάση στα 5V

Ο 68000 είχε οκτώ καταχωρητές 32-bit δεδομένων γενικής χρήσης (D0-D7) και οκτώ καταχωρητές διευθύνσεων μνήμης (A0-A7). Ο τελευταίος καταχωρητής διευθύνσεων ήταν και δείκτης σωρού SP (Stack Pointer) που μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από τους συμβολομεταφραστές (assemblers) ως ισοδύναμος με τον A7.

Αποτέλεσε τεράστια εμπορική επιτυχία και χρησιμοποιήθηκε σε πολλούς και σημαντικούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές όπως:

• Atari 520ST
• Atari 1040ST
• Apple Lisa & Lisa II και MAC XL
• Apple Macintosh
• Apple Macintosh Plus
• Apple MACINTOSH SE
• Commodore Amiga
• Sega Genesis (παιχνιδομηχανή)

• M68000 Microprocessor Users Manual (9th Edition) Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine.; Motorola (Freescale); 224 pages; 1996.
• Addendum to M68000 User Manual (Rev 0) Αρχειοθετήθηκε 2014-08-21 στο Wayback Machine.; Motorola (Freescale); 26 pages; 1997.
• M68000 Family Programmer's Reference Manual Αρχειοθετήθηκε 2015-09-24 στο Wayback Machine.; Motorola (Freescale); 646 pages; 1991; ISBN 978-0137232895

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Motorola 68000

• Ιστοσελίδα με χαρακτηριστικά όλων των επεξεργαστών (Αγγλικά)
• Ιστοσελίδα με αναλυτικές πληροφορίες μικροεπεξεργαστών (Αγγλικά)