Χριστιανός Γ΄ της Δανίας
| Χριστιανός Γ΄ | |
|---|---|
 Ο Χριστιανός Γ΄ σε πίνακα του 1550 | |
| Περίοδος | 1534–1559 |
| Στέψη | 12 Αυγούστου 1537 Καθεδρικός Ναός της Κοπεγχάγης |
| Προκάτοχος | Φρειδερίκος Α΄ |
| Διάδοχος | Φρειδερίκος Β΄ |
| Περίοδος | 1537–1559 |
| Προκάτοχος | Φρειδερίκος Α΄ |
| Διάδοχος | Φρειδερίκος Β΄ |
| Γέννηση | 12 Αυγούστου 1503 Γκότορπ, Δανία |
| Θάνατος | 1 Ιανουαρίου 1559 (55 ετών) Κόλντινγκχους, Δανία |
| Τόπος ταφής | Καθεδρικός Ναός του Ροσκίλντε |
| Σύζυγος | Δωροθέα της Σαξονίας-Λάουενμπουργκ |
| Επίγονοι | Άννα Φρειδερίκος Β΄ της Δανίας Μάγκνους του Χόλσταϊν Ιωάννης Β΄ του Σλέσβιχ-Χόλσταϊν-Σόντερμπουργκ Δωροθέα |
| Οίκος | Οίκος του Όλντενμπουργκ |
| Πατέρας | Φρειδερίκος Α΄ της Δανίας |
| Μητέρα | Άννα του Βρανδεμβούργου |
| Θρησκεία | Λουθηρανισμός |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Ο Χριστιανός Γ΄ (Christian 3., 12 Αυγούστου 1503 - 1 Ιανουαρίου 1559) ήταν ο βασιλιάς της Δανίας, από το 1534 ως το 1559, και της Νορβηγίας από το 1537 ως το 1559. Ήταν ο μεγαλύτερος γιος του Βασιλιά Φρειδερίκου Α΄ και της συζύγου του Άννας του Βρανδεμβούργου.[1][2][3] Εμπνευσμένος από τους εκπαιδευτές του, οι οποίοι ήταν Λουθηρανοί, έκανε επίσημη θρησκεία των βασιλείων του τον Λουθηρανισμό.[1][4][5]
Παιδική ηλικία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Χριστιανός γεννήθηκε το 1503 στο Κάστρο Γκότορπ, το οποίο ο πατέρας του Φρειδερίκος Α΄ είχε κάνει κύρια κατοικία του. Το 1514, όταν ήταν μόλις δέκα ετών, η μητέρα του πέθανε. Ωστόσο, τέσσερα χρόνια αργότερα, ο πατέρας του παντρεύτηκε την Σοφία της Πομερανίας (1498-1568).
Ο πατέρας του Χριστιανού, Φρειδερίκος Α΄, διορίστηκε ως Βασιλιάς της Δανίας στη θέση του ανιψιού του, Χριστιανού Β΄ το 1523.[2] Το 1526, ο Χριστιανός Γ΄, ως κυβερνήτης των δουκάτων του Χόλσταϊν και του Σλέσβιχ, και ως αντιβασιλέας της Νορβηγίας, το 1529, εμφάνισε σημαντική διοικητική ικανότητα.
Θρησκευτικές απόψεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Χριστιανός Γ΄ επηρεάστηκε από μικρή ηλικία από το Λουθηρανό δάσκαλό του Βόλφγκανγκ φον Ούτενχοφ και τον στρατιωτικό Γιόχαν Ραντζάου. Με προτροπή τους ταξίδεψε στη Γερμανία το 1521, όπου παρακολούθησε ομιλία του Μαρτίνου Λούθηρου.[2] Τα επιχειρήματα του Λούθηρου του κέντρισαν το ενδιαφέρον και ο πρίγκιπας, έπειτα, δεν έκρυψε την υποστήριξή του προς τις λουθηρανικές απόψεις. Έτσι, ήρθε σε σύγκρουση με το Καθολικό συμβούλιο των ευγενών, αλλά ακόμη και με τον πατέρα του. Στο Δουκάτο του Σλέσβιχ έκανε προσπάθειες για την εισαγωγή της προτεσταντικής μεταρρύθμισης, παρά τις αντιδράσεις των επισκόπων. Το 1528 έκανε τη λουθηρανική εκκλησία ως επίσημη εκκλησία του Σλέσβιχ-Χόλσταϊν.
Βασιλεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά το θάνατο του πατέρα του, το 1533, ο Χριστιανός Γ΄ ανακηρύχθηκε Βασιλιάς από μια συνέλευση, που πραγματοποιήθηκε στην ανατολική Γιουτλάνδη.[1][2] Το δανικό συμβούλιο των ευγενών και των Καθολικών επισκόπων αρνήθηκε να δεχτεί τον Χριστιανό Γ΄ ως Βασιλιά και απευθύνθηκε στον Κόμη Χριστόφορο του Όλντενμπουργκ προκειμένου να αποκατασταθεί ο Χριστιανός Β΄ στο δανικό θρόνο.[1] Το αποτέλεσμα ήταν ένας διετές εμφύλιος πόλεμος, μεταξύ των προτεσταντών και των Καθολικών.[6][2][5][7][8]
Ο Κόμης Χριστόφορος είχε την υποστήριξη της Ζηλανδίας, της Σκάνιας, της Χανσεατικής Ένωσης και αγροτών της βόρειας Γιουτλάνδης και της Φιονίας. Ο Χριστιανός Γ΄ είχε βρει υποστήριξη μεταξύ των ευγενών της Γιουτλάνδης.[5][7][8]
Το 1534, Καθολικοί χωρικοί υπό τον Σκίπερ Κλεμέντ, ξεκίνησαν μια εξέγερση στη βόρεια Γιουτλάνδη, λεηλατώντας τις ιδιοκτησίες των Λουθηρανών ευγενών.[1] Ένας στρατός ευγενών που είχε συγκεντρωθεί στο Σβέντστρουπ υπέστη μια τρομερή ήττα από τους χωρικούς. Ο Χριστιανός Γ΄ συνειδητοποιώντας ότι η θέση του στο θρόνο βρισκόταν σε άμεσο κίνδυνο, διαπραγματεύτηκε μια συμφωνία με τα Χανσεατικά Κράτη, επιτρέποντάς του να χρησιμοποιήσει ένα στρατό από προτεστάντες Γερμανούς μισθοφόρους. Έπειτα, τους έστειλε μαζί με τον πιστό του σύμβουλο Ραντζάου στο Άλμποργκ, που είχαν συγκεντρωθεί οι δυνάμεις των Καθολικών. Οι Γερμανοί μισθοφόροι εισήλθαν στην πόλη, όπου την λεηλάτησαν και σφαγίασαν περίπου 3.000 ανθρώπους.[5][7][8]
Έχοντας εξασφαλίσει την Γιουτλάνδη, ο Χριστιανός, επικεντρώθηκε στην απόκτηση του ελέγχου της Σκάνιας. Με τη βοήθεια του Σουηδού Βασιλιά Γουσταύου Α΄ κατάφερε να τερματίσει την Καθολική αντίσταση και σε αυτή την περιοχή. Έπειτα, μετακίνησε το στρατό του στη Φιονία, όπου νίκησε τον στρατό του Κόμη Χριστόφορου τον Ιούνιο του 1535. Οι δυνάμεις των Καθολικών στο Μάλμε και την Κοπεγχάγη είχαν παραδοθεί μέχρι τον Ιούλιο του 1536. Με τη συνθηκολόγηση που ακολούθησε ο Χριστιανός Γ΄ εξασφάλιζε τη μόνιμη παραμονή του στο θρόνο της Δανίας.[5][7][8]
Ο θρίαμβος των Λουθηρανών του Χριστιανού Γ΄ αποτέλεσε το τέλος του Ρωμαιοκαθολικισμού στη Δανία, μολονότι οι Καθολικοί εξακολουθούσαν να ελέγχουν ανώτερες κυβερνητικές θέσεις. Είναι χαρακτηριστικό, επίσης, το γεγονός ότι ο Μαρτίνος Λούθηρος έστειλε επιστολή στο Βασιλιά συγχαίροντάς τον για την επιτυχία του.[5][7][8]
Το οικονομικό χρέος του Χριστιανού εξαιτίας του πολέμου ήταν τεράστιο, με αποτέλεσμα να κατασχέσει εκκλησιαστικά εδάφη για την αποπληρωμή του. Οι κερδισμένοι αυτών των κατασχέσεων ήταν οι Λουθηρανοί ευγενείς που είχαν εισαχθεί από τη Γερμανία.[2][7][8]
Στις 30 Οκτωβρίου 1536 ο Χριστιανός επέβαλε το Λουθηρανισμό ως επίσημη θρησκεία του κράτους, αφού προηγουμένως είχε προχωρήσει σε διώξεις εναντίον των Καθολικών επισκόπων και ευγενών.[1][2] Μοναστήρια και κοινόβια έκλεισαν και το ακίνητά τους πέρασαν στο Βασιλιά, ο οποίος δώρησε μεγάλο μέρος τους σε υποστηρικτές του.[1] Έκλεισαν, επίσης, εκκλησίες και καθολικά σχολεία, ενώ ιερείς φυλακίστηκαν ή έγιναν μάρτυρες, αρνούμενοι τη νέα πίστη.[2][7][8]
Ο άξονας της εξωτερικής πολιτικής του Χριστιανού Γ΄ βασιζόταν στη συμμαχία του με Γερμανούς Προτεστάντες πρίγκιπες, ως αντίβαρο στη συνεχιζόμενη εχθρότητα του Αυτοκράτορα Καρόλου Ε΄, ο οποίος ήταν αποφασισμένος να στηρίξει τις κληρονομικές αξιώσεις που έθεταν οι κόρες του Χριστιανού Β΄. Το 1542 κηρύχθηκε πόλεμος εναντίον του Καρόλου Ε΄ και, αν και οι Γερμανοί Προτεστάντες πρίγκιπες αποδείχθηκαν αναξιόπιστοι, το κλείσιμο των δανικών στενών για τα ολλανδικά πλοία αποδείχτηκε αποτελεσματικό όπλο, καθώς οι Ολλανδοί πίεσαν τον Κάρολο να υπογράψει ειρήνη με τη Δανία το Μάιο του 1544.[5]
Το 1544 ο Χριστιανός Γ΄ διαμοίρασε τα Δουκάτα του Χόλσταϊν και του Σλέσβιχ με τα αδέλφια του Ιωάννη και Αδόλφο.[5]
Η εξωτερική πολιτική των τελευταίων ετών του Χριστιανού ήταν ήπια, προκειμένου να αποφύγει τυχόν ανάμιξη σε πολεμικές συρράξεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η άρνησή του να συμμετάσχει στον Σμαλκαλδικό πόλεμο του 1546.[2]
Ο Βασιλιάς Χριστιανός Γ΄ την Πρωτοχρονιά του 1559 στο Κόλντινγκχους και ενταφιάστηκε στον Καθεδρικό Ναό του Ροσκίλντε.[5]
Οικογένεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Νυμφεύτηκε το 1525 τη Δωροθέα των Ασκάνια, κόρη του Μάγκνους Α΄ δούκα της Σαξονίας-Λάουενμπουρκ, με την οποία απέκτησε πέντε παιδιά:[5]
- Άννα 1532-1585, ιατρός, φαρμακοποιός και αλχημίστρια.
- Φρειδερίκος Β΄ 1534–1588, βασιλιάς της Δανίας & Νορβηγίας.
- Μάγκνους 1540–1583, δούκας του Χόλσταϊν, βασιλιάς της Λιβονίας, επίσκοπος του Κούρλαντ.
- Ιωάννης Β΄ 1545–1622, δούκας του Σλέσβιχ-Χόλσταϊν-Σόνντερμπουρκ.
- Δωροθέα 1546-1617, παντρεύτηκε τον Γουλιέλμο των Γουέλφων δούκα του Μπράουνσβαϊγκ-Λύνεμπουργκ.
Πρόγονοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Πρόγονοι του Χριστιανού Γ΄ της Δανίας |
|---|
|
|
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 http://danmarkshistorien.dk/leksikon-og-kilder/vis/materiale/christian-3-1503-1559/
- ↑ Christian 3 (Dansk Konge)
- ↑ Stortinget.no (Νορβηγικό κοινοβούλιο) - Endringer i Grunnloven og kirkeloven
- ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 https://nbl.snl.no/Christian_3
- ↑ http://www.nrk.no/kultur/christian-3-1.896637
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2015.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2015.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- This article incorporates text from a publication now in the public domain: Bain, Robert Nisbet (1911). "Christian III.". In Chisholm, Hugh (ed.). Encyclopædia Britannica. Vol. 6 (11th ed.). Cambridge University Press. σ. 276.
- Grell, Ole Peter (1995) The Scandinavian Reformation. From evangelical movement to institutionalisation of reform (2 ed. Cambridge University Press)
- Lausten, Martin Schwarz (1987) Christian d. 3. og kirken, 1537–1559 (Copenhagen: Akademisk forlag)
- Lockhart, Paul Douglas (2007) Denmark, 1513–1660. The rise and decline of a Renaissance monarchy (Oxford University Press)
- Scocozza, Benito (1997). "Christian 3.". Politikens bog om danske monarker [Politiken's book about Danish monarchs] (in Danish). Copenhagen: Politikens Forlag. σσ. 114–119.
