Ζάρι
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Το τυχερό παιγνίδι κύβος ή κύβοι και σήμερα αποκαλούμενο ζάρια ήταν γνωστό από τους αρχαιότατους χρόνους στον ελλαδικό χώρο που παίζονταν κυρίως από άνδρες, σε αντίθεση με τους αστραγάλους που θεωρούνταν τεχνικό παιχνίδι και παιζόταν προτιμώμενο από γυναίκες και παιδιά. Το ζάρι σήμερα χρησιμοποιείται σε εκατοντάδες τύπους παιχνιδιών ως ο παράγοντας τύχης.
Εφευρέτης των "κύβων" θεωρείται ο Βασιλιάς της Εύβοιας Παλαμήδης που κατά την πολιορκία της Τροίας το δίδαξε στους συμμάχους Έλληνες και που πρόσφερε, όπως αναφέρει ο Όμηρος, κύβους στο ναό της θεάς Τύχης. Σε μελανόμορφη αγγειογραφία αρχαίου ελληνικού αγγείου παρίστανται "κυβοπαικτούντες" ο Αχιλλέας και ο Αίας ενώ επιγραφή σ΄ αυτό αναφέρει και τα κέρδη των παικτών: "τέσσερα Αχιλέος, τρία Αίαντος". Στους Δελφούς υπήρχε επίσης εικόνα που είχε δημιουργήσει ο Πολύγνωτος η οποία παρίστανε άνδρες να παίζουν κύβους. Το παιχνίδι των κύβων φαίνεται όμως πως το γνώριζαν και οι αρχαίοι Αιγύπτιοι και οι Ινδοί.
Στην ιστορία του αρχαίου ελλαδικού χώρου και ιδιαίτερα στην αρχαία Αθήνα το παιχνίδι των κύβων ήταν πολύ διαδεδομένο όπου από τότε πολλοί μανιώδεις παίκτες είχαν καταστραφεί οικονομικά. Το παιχνίδι αυτό παιζόταν κυρίως στα συμπόσια, αλλά υπήρχαν στην τότε Αθήνα καθώς και σε άλλα μέρη του ελλαδικού χώρου δημόσια κέντρα τα καλούμενα "Κυβεία" ή Σκιραφεία, (θεωρούνται οι πρόδρομοι των σημερινών καζίνο), και που το όνομά τους οφείλονταν από τον ναό της Σκιράδος Αθηνάς στον οποίο και σύχναζαν οι θιασώτες του παιγνιδιού.
Το κυβικό σχήμα των ζαριών διατηρήθηκε αναλλοίωτο μέχρι σήμερα που ονομάζονται "ζάρια". Η κάθε πλευρά έφερε και μια αξία από του αριθμού 1 μέχρι και 6 που παριστάνονταν με σημεία, ή κάποιο τύπο περιβαλλόμενα από κύκλο μονό ή διπλό, και υπόψη, κατά τρόπο ώστε το άθροισμα των σημείων των απέναντι κατά ζεύγη εδρών, του κάθε κύβου, να είναι πάντα 7, δηλαδή το 1 με απέναντι το 6, το 2 με το 5 και το 3 με το 4.
Το παίγνιο αυτό παιζόταν με ρίψη δύο ή τριών κύβων σε τραπέζι από κωνικό κεράτιο ή ποτήρι με πλατιά βάση καλούμενο πύργος ή φορμίσκος ή κήθιον ή διάσειστον, επειδή σ΄ αυτό σείονταν οι κύβοι που έπρεπε ν΄ ακούγονται γι' αποφυγή δόλου. Κέρδιζε, αυτός που έφερνε τους μεγαλύτερους αριθμούς στη ριξιά, λεγόμενη "πλειστοβολίνδα". Η καλύτερη βολή , η "ευολώτατη", ονομαζόταν "Αφροδίτη" και ήταν οι τρεις εξάδες ή εξάρες όπως λέγονται σήμερα, η δε χειρότερη ήταν η αριθμητικά μικρότερη που ήταν οι τρεις μονάδες που τότε ονομαζόταν "κύων" (σκύλος) και σήμερα λέγονται "άσσοι".
Σήμερα επιτραπέζια παιγνίδια που χρησιμοποιούνται ζάρια είναι πολλά παιδικά όπως, ο "γκρινιάρης", το "φιδάκι", το "μονόπολυ" και άλλα παρόμοια, καθώς και για τους μεγαλύτερους το "τάβλι", και το παράνομο "μπαρμπούτι" που διώκεται ποινικά. Ο δε χώρος που επιχειρείται να παίζεται το τελευταίο λέγεται κοινώς μπαρμπουτιέρα.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
