Βικιπαίδεια:Μορφή παραπομπών

Οι παραπομπές είναι ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία της Βικιπαίδειας. Αν χρησιμοποιηθούν σωστά, προσθέτουν αξιοπιστία και επαγγελματική μορφή στα άρθα. Όμως δεν αρκεί μόνο το περιεχόμενο. Η εμφάνιση των παραπομπών πρέπει να είναι κατά το δυνατόν άψογη.

Εκτός από τις παραπομπές, το ίδιο σημαντική είναι η ύπαρξη παραρτήματος με βιβλιογραφία. Αυτή βοηθά τον αναγνώστη να εντοπίσει τις πηγές του λήμματος σε μια βιβλιοθήκη, βιβλιοπωλείο ή στο διαδίκτυο.

Παραπομπές εντός του κυρίως κειμένου του λήμματος

Για να κάνετε παραπομπές εντός του κυρίως κειμένου του λήμματος χρησιμοποιείστε κατά προτίμηση την ετικέτα <ref> σε συνδυασμό με το πρότυπο {{παραπομπές}}:

κείμενο προς τεκμηρίωση.<ref name="paradeigma"/>
==Παραπομπές==
{{παραπομπές|refs=
<ref name="paradeigma">
Αναφορά.
</ref>
}}

Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε εντός του κειμένου και μια παραπομπή της μορφής

<ref>Αναφορά.</ref>

ή αν πρόκειται να τη χρησιμοποιήσετε πολλές φορές γράφεται την πρώτη φορά:

<ref name="paradeigma">Αναφορά.</ref>

και τις επόμενες χρησιμοποιείτε μόνο την ετικέτα (προσέξτε τη διαφορά στο τέλος):

<ref name="paradeigma"/>

χωρίς να την ξαναγράψετε στο πρότυπο {{παραπομπές}}. Αυτός ο τρόπος όμως δυσκολεύει τους συντάκτες των λημμάτων όταν ανάμεσα στο κυρίως κείμενο παρεμβάλονται μεγάλες παραπομπές και είναι προτιμότερος μόνο για υποσημειώσεις (βλ. αναλυτικά τη σχετική ενότητα παρακάτω).

Όταν παραπέμπετε στο ίδιο ή σε κοντινά μεταξύ τους σημεία στην ίδια πηγή, είναι προτιμότερο να τα συμπεριλάβετε όλα σε μία πλήρη αναφορά. Ωστόσο, όταν μια πηγή χρησιμοποιείται πολλές φορές σε ένα λήμμα και επιθυμείτε να τεκμηριώσετε ξεχωριστά τα διάφορα σημεία που αναφέρονται σε αυτή (π.χ. αναφορές σε διαφορετικές σελίδες ενός βιβλίου), τότε χρησιμοποιήστε συντετμημένες αναφορές της μορφής:

Δημιουργός (Χρονολογία), Σημείο.

π.χ.

Συγγραφέας (2004), σελ. 128.

και προσθέστε την πηγή σε κατάλογο πηγών με πλήρη παράθεση (βλ. παρακάτω Αναλυτική παράθεση βιβλιογραφίας).

Χρησιμοποιείστε τη λέξη "και" για να ξεχωρίσετε μεταξύ τους 2 σημεία.

π.χ.

Συγγραφέας (2004), σσ. 213 και 246.

Για 3 ή περισσότερα σημεία χρησιμοποιείστε παύλα (–). Τα σημεία μετά την παύλα θα πρέπει να αναγράφονται ώστε να είναι αναγνωρίσιμα με όσο το δυνατόν λιγότερα ψηφία (π.χ. 42–5, 1962–75). Εξαίρεση αποτελούν οι αριθμοί 10-19, όπου πρέπει πάντα να αναγράφεται η δεκάδα (π.��. 16–18).

π.χ.

Συγγραφέας (2004), σσ. 213–16.

αντί για 213–216.

Συγγραφέας (2004), σσ. 713–46.

αντί για 213–246.

Συγγραφέας (2004), σσ. 213–306.

Για 4 ή περισσότερους συγγραφείς, γράψτε μόνο τον πρώτο συγγραφέα και χρησιμοποιείστε τη συντομογραφία "και άλλοι", σε πλάγια γραμματοσειρά

π.χ.

Πρώτος Συγγραφέας και άλλοι (2004), σσ. 213–46.

Οι προηγούμενοι συντάκτες ενός λήμματος συνήθως γνωρίζουν την καθιερωμένη πρακτική - αν είναι δυνατό, ακολουθήστε τα βήματά τους αν το λήμμα έχει ήδη αναφορές. Το κυριότερο είναι να παραθέστε όλες τις πληροφορίες που μπορεί κάποιος να χρειαστεί για να αναγνωρίσει και να αναζητήσει μια πηγή. Αν είναι απαραίτητο, βάλτε τις πληροφορίες στην σελίδα συζήτησης, ή ως σχόλιο στην κύρια σελίδα, και ζητήστε από άλλους να τις μορφοποιήσουν σωστά για το λήμμα.

Θυμηθείτε: το πιο σημαντικό είναι να παραθέσετε εκτενείς πληροφορίες αναφορών — δηλαδή, αρκετές πληροφορίες ώστε ο αναγνώστης να μπορεί να αναζητήσει την αυθεντική πηγή με σχετική ευκολία.

Αναλυτική παράθεση βιβλιογραφίας

Ο πιο απλός τρόπος να παραθέσετε αναλυτικές αναφορές είναι συμπληρώνοντας το πρότυπο cite. Αν όμως δυσκολεύεστε στη χρήση του, μπορείτε να τις εισάγετε με το παρακάτω σχήμα για βιβλία, κεφάλαια βιβλίων, εφημερίδες, επιστημονικά περιοδικά, διατριβές, ιστοσελίδες, βίντεο και άλλα μέσα τεκμηρίωσης.

Βιβλία

Οι παραπομπές βιβλίων είναι της μορφής:

Συγγραφέας, Τίτλος, Εκδότης, Χρονολογία.

π.χ. Sander L. Gilman, Diets and Dieting: A Cultural Encyclopedia, Routledge, 2008.

και συμπεριλαμβάνουν με τη σειρά:

όνομα του συγγραφέα ή συγγραφέων: Ολόκληρο το μικρό όνομα ή σε περίπτωση που δεν το γνωρίζετε ολόκληρο αναγράφετε τουλάχιστον τα αρχικά του. Ο κατάλογος συγγραφέων είναι σε αλφαβητική σειρά κατά το επώνυμο του συγγραφέα.
τίτλο του βιβλίου: Να εμφανίζεται σε πλάγια γραμματοσειρά.
εκδότη
και τη χρονολογία έκδοσης

Προαιρετικά μπορείτε να συμπεριλάβετε και άλλες πληροφορίες:

Συγγραφέας, Τίτλος (επιμ. Επιμελητής Έκδοσης), Εκδότης, Πόλη Έκδοσης: Χρονολογία, Σελίδες, ISBN.

π.χ. Sander L. Gilman, Diets and Dieting: A Cultural Encyclopedia, Routledge, New York: 2008, ISBN 978-0-415-97420-2.

τον επιμελητή της έκδοσης: εντός παρενθέσεων, μετά το όνομα
τον τόμο του βιβλίου: σε έντονη γραμματοσειρά γράφοντας "τομ." και τον αριθμό του τόμου, χρησιμοποιώντας το ελληνικό ή το λατινικό ή το αραβικό σύστημα αρίθμησης.
την πόλη έκδοσης
το ISBN ενός βιβλίου
σύνδεσμο URL προς το βιβλίο ή απόσπασμα του βιβλίου (αν διατίθενται δωρεάν) ή σύνδεσμο προς τον εκδότη: Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε σύνδεσμο προς μια ιστοσελίδα με δωρεάν πρόσβαση στο βιβλίο ή σε απόσπασμά του, π.χ. στη Βικιθήκη. Σε περίπτωση που δεν είναι διαθέσιμο δωρεάν περιεχόμενο, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε σύνδεσμο προς κατάλογο του εκδότη του βιβλίου. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει πως επιτρέπεται να παραπέμπετε μαζικά σε εμπορικές ιστοσελίδες βιβλιοπωλείων.

Ορισμένα βιβλία επανεκδίδονται πολλές φορές κατά το πέρασμα των χρόνων. Κάποιες φορές επανατυπώνονται, και κάποιες φορές ένα βιβλίο μπορεί να εκδοθεί από διάφορους εκδότες. Όσο μεγαλώνει η Βικιπαίδεια είναι πιθανό ότι διάφοροι συντάκτες μπορεί να βασίζονται σε διαφορετικές εκδόσεις του ίδιου βιβλίου. Αυτό μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα στις παραπομπές, καθώς διαφορετικές εκδόσεις μπορεί να έχουν διαφορετική σελιδοποίηση. Ιδανικό θα ήταν, όλες οι παραπομπές σε ένα λήμμα να αναφέρονται στην ίδια έκδοση από τον ίδιο εκδότη, και αυτές οι πληροφορίες να περιλαμβάνονται στο τέλος του λήμματος και/ή να δίνεται το ISBN. Με αυτό τον τρόπο δεν θα υπάρχει σύγχυση σχετικά με την σωστή σελίδα για αναφερόμενες φράσεις ή υλικό.

Είναι σημαντικό να δίδονται πλήρεις παραπομπές για κάθε ξεχωριστή έκδοση η οποία αναφέρεται σε (ή όπου παραπέμπει) ένα λήμμα, και κάθε παραπομπή εντός κειμένου να δίνει αρκετές πληροφορίες ώστε να διακρίνονται οι εκδόσεις.

Αν η ενότητα "Πηγές" περιέχει δύο ή περισσότερα έργα από τον ίδιο συγγραφέα αλλά εκδιδομένα το ίδιο έτος, χρησιμοποιήστε ένα γράμμα μετά το έτος για να ξεχωρίσετε τις διαφορετικές πηγές (για παράδειγμα 2005α και 2005β).
Αν δεν ξέρετε την ημερομηνία έκδοσης, προσπαθήστε να την βρείτε (μπορείτε να δοκιμάσετε στην τοπική βιβλιοθήκη σας, ή την ιστοσελίδα Ζέφυρος για αναζήτηση σε ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες).
Αν η ημερομηνία έκδοσης δεν είναι διαθέσιμη, χρησιμοποιήστε "χ.χ." (χωρίς χρονολογία)
Πολλές φορές οι συντάκτες χρησιμοποιούν μια έκδοση ενός βιβλίου που εκδόθηκε πολύ μετά την αρχική έκδοση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, "πρέπει" να καταχωρύσουν την ημερομηνία της έκδοσης που χρησιμοποιούν ή το ISBN ή κατά προτίμηση και τα δύο. Αυτό είναι σημαντικό γιατί διαφορετικές εκδόσεις μπορεί να σελιδοποιούνται διαφορετικά.
Όταν οι συντάκτες χρησιμοποιούν μια έκδοση ενός βιβλίου που εκδόθηκε πολύ μετά την αρχική έκδοση, "μπορούν" να καταχωρίσουν την ημερομηνία της αρχικής έκδοσης σε αγκύλες ακολουθούμενη από την ημερομηνία της έκδοσης που χρησιμοποίησε ο συντάκτης που κάνει την παραπομπή. Για παράδειγμα, μια παραπομπή εντός του κειμένου μπορεί να είναι

π.χ (Μαρξ [1867] 1967)

Η πλήρης παραπομπή θα ήταν:

π.χ Καρλ Μαρξ [1867], Το Κεφάλαιο: Μια κριτική της Πολιτικής Οικονομίας (Επιμέλεια Φρίντριχ Ένγκελς), τομ. Α´, International Publishers, Νέα Υόρκη: 1967.

Εφημερίδες

Παραπομπές προς λήμματα εφημερίδων τυπικά περιλαμβάνουν τον τίτλο του λήμματος σε εισαγωγικά, το όνομα του συντάκτη, το όνομα της εφημερίδας σε πλάγια γράμματα, ημερομηνία δημοσίευσης και την ημερομηνία κατά την οποία το ανακτήσατε αν είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο.

Είναι πολύ σημαντικό στην περίπτωση λημμάτων εφημερίδων στο διαδίκτυο να συμπεριλαμβάνετε τίτλο, εφημερίδα και ημερομηνία της δημοσίευσης, επειδή πολλές εφημερίδες διατηρούν τα λήμματα τους στο διαδίκτυο μόνο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα πριν μεταφερθούν στο αρχείο. Με μια πλήρη παραπομπή, οι αναγνώστες μπορούν να βρουν το λήμμα εύκολα ακόμη κι αν ο σύνδεσμος δεν λειτουργεί.

Περιοδικά

Τα λήμματα περιοδικών είναι της μορφής:

Συγγραφέας, «Τίτλος», Εκδότης, Περιοδικό Τόμος:(Αρ. Έκδοσης), Έτος, Σελίδες.

π.χ.

και θα πρέπει να περιλαμβάνουν με τη σειρά:

όνομα του συγγραφέα ή συγγραφέων: Ολόκληρο το μικρό όνομα ή, σε περίπτωση που δεν το γνωρίζετε ολόκληρο, αναγράφετε τουλάχιστον τα αρχικά του. Ο κατάλογος συγγραφέων είναι σε αλφαβητική σειρά κατά το επώνυμο του συγγραφέα.
τίτλο του λήμματος: Εντός εισαγωγικών, χωρίς πλάγια γραμματοσειρά.
τίτλο του περιοδικού: Σε πλάγια γραμματοσειρά, χωρίς να ακολουθείται από κόμμα (,).
τόμο: αναφέρετε τον αριθμό του τόμου με ελληνικό ή λατινικό ή αραβικό σύστημα αρίθμησης ή με τα γράμματα της αγγλικής αλφαβήτου κατ' αλφαβητική σειρά, αναλόγως με το σύστημα που χρησιμοποιεί η έκδοση του περιοδικού. Χρησιμοποιείστε έντονη γραμματοσειρά.
αριθμό έκδοσης: Εντός παρενθέσεων μετά τον αριθμό τόμου, από τον οποίον τον ξεχωρίζετε με άνω-κάτω τελεία (:).
και αν είναι δυνατόν τις αναφερόμενες σελίδες.

Πείτε πού το βρήκατε εσείς

Ένα κοινό λάθος είναι η αντιγραφή της πληροφορίας μιας παραπομπής από μια ενδιάμεση πηγή, χωρίς να την ελέγξετε προσωπικά. Για παράδειγμα, μπορεί να βρείτε πληροφορίες σε μια ιστοσελίδα η οποία γράφει ότι προέρχονται από κάποιο συγκεκριμένο βιβλίο. Εκτός κι αν κοιτάξατε στο βιβλίο ο ίδιος για να ελέγξετε ότι οι πληροφορίες βρίσκονται όντως εκεί, πρέπει να αναφέρετε την ιστοσελίδα. Ο σκοπός αυτού του κανόνα είναι να επιτρέπεται στους αναγνώστες να κρίνουν την αξιοπιστία των πειστηρίων και να τους επιτραπεί να τα επαληθεύσουν τουλάχιστον στο ίδιο βαθμό με εσάς.

Η παραπομπή σας πρέπει να έχει τη μορφή:

<Βιβλίο>, όπως αναφέρεται στην <ιστοσελίδα>.

Δε θα πρέπει να παραπέμπετε μόνο στο βιβλίο, εκτός κι αν το είδατε ο ίδιος. Αν κοιτάξατε το βιβλίο, δεν είναι πλέον αναγκαία η αναφορά στην ιστοσελίδα, αλλά μπορείτε να την αναφέρετε στους εξωτερικούς συνδέσμους, αν είναι χρήσιμο ανάγνωσμα για το λήμμα.

Δείτε επίσης