Xirivella
Mae Xirivella (ynganiad Falensianaidd : [tʃiɾiˈveʎa] ) yn fwrdeistref yng Nghymuned Falensia, Sbaen. Mae'n ffinio â dinas Falensia, Alaquàs, Picanya a Mislata . Rhennir y fwrdeistref gan draffordd V-30 ac afon Turia, gydag ardal La Luz ar ran ddwyreiniol yr afon. Ers mis Mehefin 2012, mae pont ar draws y draffordd wedi cysylltu’r ddwy ran. [1] Mae materion lleol yn cynnwys llygredd sŵn, a achosir gan Faes Awyr Falensia gerllaw [2]
Cludiant
[golygu | golygu cod]Mae wedi'i gysylltu â chanol Falensia gan lwybrau bysiau a gorsaf reilffordd. Mae cysylltiadau metro yn bodoli yn nhref gyfagos Mislata . Disgwylir i Linell 14 arfaethedig Metrovalencia gysylltu'r dref â gweddill y rhwydwaith metro ar ôl 2030.
Toponymeg
[golygu | golygu cod]Gall yr enw Xirivella ddod o'r gair Lladin Silvella (coedwig fach).
Hanes
[golygu | golygu cod]Mae olion archeolegol wedi'u canfod yn Xirivella sy'n dyddio ers cyfnod y Rhufeiniaid.
Yn ystod yr Oesoedd Canol roedd ffermwyr oedd yn trin y tir yn byw yn yr ardal. Datblygodd y diwydiant sidan hefyd yn ystod y cyfnod hwn.
Roedd gan Xirivella boblogaeth o 29,409 o drigolion yn 2014.
Efaill-ddinasoedd
[golygu | golygu cod]Mae Xirivella wedi'i hefeillio â Casas de Benítez yn nhalaith Cuenca (Sbaen), dinas Dunavarsány yn Hwngari a dinas Habana Vieja yng Nghiwba.
Treftadaeth ddiwylliannol
[golygu | golygu cod]
Mae gan Xirivella dreftadaeth ddiwylliannol ddiddorol.
Mae'r hen ddinas yn cynnal y drefoldeb o'r cyfnod Arabaidd. Dyma restr o'r prif adeiladau hanesyddol:
- Eglwys Virgen de la Salud (Església de la Verge de la Salut): Yr unig blwyf tan 1953. Fe'i hadeiladwyd ar ddiwedd yr 17eg ganrif.
- Capel Virgen de la Salud (Ermita de la Verge de la Salut)
- La Closa: adeilad o'r 14eg ganrif. Cafodd ei adfer yn 2003.
- Tŷ Dau: adeilad o'r 14eg ganrif. Dyma'r man y gellid talu trethi.
- Tŷ Degwm (Casa del Delme): tŷ o’r 14eg ganrif, ond cafodd ei ddymchwel tua 2000.
- Alquería del Castillo (Alqueria del Castell): Mae hefyd wedi'i ddymchwel. Fe'i lleolwyd ar safle fila Rufeinig.
Bywyd diwylliannol
[golygu | golygu cod]Mae gan Xirivella fywyd diwylliannol gweithgar iawn. Mae yna nifer o gymdeithasau diwylliannol sy'n cynnwys y gerddorfa chwyth (banda) o'r enw CIM Xirivella, y côr (Escola Coral Andarella), yr Ŵyl Clowns Rhyngwladol (Mostra Internacional de Pallassos), yr ysgol gerddoriaeth, y Tŷ Diwylliant lle cynhelir cyngherddau, sioeau, arddangosfeydd, a theatr. Mae Xirivella hefyd yn trefnu Gwobr Xirivella, cydnabyddiaeth i anrhydeddu ei dinasyddion rhagorol.
Gwleidyddiaeth leol
[golygu | golygu cod]Roedd y fwrdeistref wedi cael ei llywodraethu gan Blaid Gweithwyr Sosialaidd Sbaen ers y 1970au, naill ai ar ei phen ei hun neu gyda chefnogaeth United Left . Ond yn etholiadau lleol 2011, enillodd Plaid y Bobl (yn Sbaeneg 'Partido Popular', sef plaid o'r adain dde) fwyafrif o seddi am y tro cyntaf. [3]
Crynodeb o ganlyniadau etholiad y cyngor
[golygu | golygu cod]| 1979 | 1983 | 1987 | 1991 | 1995 | 1999 | 2003 | 2007 | 2011 | 2015 | 2019 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Plaid Gweithwyr Sosialaidd Sbaenaidd (PSOE) | 8 | 13 | 10 | 11 | 9 | 11 | 10 | 10 | 7 | 6 | 9 |
| Chwith Unedig (IU) | 7 | 3 | 2 | 2 | 3 | 2 | 3 | 2 | 2 | 1 | |
| Undeb y Ganolfan Ddemocrataidd (UCD) | 6 | ||||||||||
| Plaid y Bobl (PP) | 5 | 2 | 3 | 8 | 8 | 8 | 9 | 11 | 7 | 7 | |
| Undeb Valencian (UV) | 2 | 1 | |||||||||
| Llwyfan Annibynnol Xirivella (PIX) | 3 | 4 | 1 | ||||||||
| Canolfan ddemocrataidd a chymdeithasol (CDS) | 2 | ||||||||||
| Compromís Coalició (Compromis) | 1 | 4 | 2 | ||||||||
| Podemos (Podemos) | 3 | 1 | |||||||||
| Dinasyddion (Cs) | 2 | ||||||||||
| Cyfanswm nifer y seddi | 21 | 21 | 21 | 21 | 21 | 21 | 21 | 21 | 21 | 21 | 21 |
Ffynhonnell: [4]
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Medio siglo incomunicados, El País, 27 June 2012
- ↑ Más de 2.200 viviendas están afectadas por los ruidos del aeropuerto de Manises, El Mundo, 11 July 2012
- ↑ Los socialistas pierden Gandia y el PP, Mislata El País, 23 May 2011
- ↑ Xirivella local results, pre.gva.es Archifwyd 2012-03-08 yn y Peiriant Wayback accessed 2 January 2011