Tremorfa

Tremorfa

Math	cymuned, maestref
Poblogaeth	6,633
Daearyddiaeth
Sir	Caerdydd
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	51.49°N 3.14°W
Cod SYG	W04001007
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Ardal a chymuned yng Nghaerdydd yw Tremorfa (tref + morfa). Mae o fewn ward Sblot yng Nghaerdydd.

Mae Tremorfa yn cael ei wasanaethu gan lwybr bws rhif 61 sy'n gweithredu o Pengam Green i Bentrebane trwy ganol y ddinas. Fe'i gwasanaethir hefyd gan wasanaeth City Circle rhifau 1 a 2.^[1]

Mae'r gyfradd ddiweithdra yn Nhremorfa yn uwch na'r cyfartaledd ar gyfer Caerdydd ac yn uwch na'r cyfartaledd cenedlaethol, gan awgrymu y gallai dod o hyd i swydd yn yr ardal hon fod yn anodd. Mae'r gyfradd o hawlio unrhyw fudd-dal (sy'n cynnwys manteision gwaith) yn fwy na 10% yn is yn Nhremorfa na'r cyfartaledd cenedlaethol, sy'n awgrymu fod cyflogau'n uwch na'r cyfartaledd yn yr ardal.^[2]

Mae gradd gymdeithasol yn ddosbarthiad yn seiliedig ar alwedigaeth ac mae'n galluogi aelwyd a'i holl aelodau i'w dosbarthu yn ôl swydd y prif enillydd incwm. Mae gan Tremorfa 20% o aelwydydd gyda swyddi rheoli, gweinyddol neu broffesiynol sy'n uwch na'r cyfartaledd cenedlaethol.^[2]

Mae ystadegau addysg ar gyfer yr addysg lefel uchaf sydd gan drigolion Tremorfa yn deillio o Gyfrifiad y DU 2011. Mae gan Dremorfa lefel is na'r cyfartaledd cenedlaethol o drigolion heb unrhyw gymwysterau neu gymwysterau sy'n hafal i 1 TGAU neu fwy gradd D neu is. Mae gan Dremorfa lefel uwch na'r cyfartaledd cenedlaethol o drigolion sydd â chymhwyster addysg uwch (lefel 4).^[2]

Mae nifer o ysgolion yn gwasanaethu Tremorfa. Yr unig ysgol uwchradd yw Ysgol Uwchradd Willows sydd wedi'i leoli ar Willows Avenue. Disgrifiwyd yr ysgol unwaith yn "anfoddhaol" ac angen "gwelliant sylweddol" gan y corff arolygu ysgolion Estyn.^[3] Mae'r ysgol bellach wedi gwella'n sylweddol ac nid oes angen gwelliant sylweddol bellach.^[4] Ymddangosodd Willows High yn rhaglen ddogfen Channel 4, <i>Educating Cardiff</i> yn 2015. Un o'r ysgolion cynradd ochr draw y ffordd o STAR HYB yw Ysgol Gynradd Baden Powell.

Ym mis Rhagfyr 2015, cynhaliwyd 'Pugfest' Nadolig yng nghanolfan chwarae Action Petz yn Nhremorfa, gyda mwy na 1,500 o ymwelwyr a thua 400 o gemau . Roedd yn un o'r digwyddiadau hwyliog ar gyfer cystadleuwyr a sefydlwyd yn genedlaethol gan Rob Clowes er cof am ei gi, Poppy.^[5] Yn 2017 ymwelodd y Tywysog Harry a'i wraig, Megan Markle, yn STAR HYB, Daeth tua 2000 o bobl yn unswydd i'w gweld.

• John Brooks, Barwn Brooks o Tremorfa (1927-2016), a oedd yn offerynnol yn ailddatblygu ardal Dociau Caerdydd sydd bellach yn cael ei adnabod fel Bae Caerdydd .
• RAF Pengam Moors, am hanes yr aerodrom rhwng 1905 a 1954.