Paleogen
| System | Cyfres | Oes | Oes (Ma) | |
|---|---|---|---|---|
| Cwaternaidd | Pleistosenaidd | Gelasaidd | ifancach | |
| Neogenaidd | Plïosenaidd | Piacensaidd | 2.588–3.600 | |
| Sancleaidd | 3.600–5.332 | |||
| Mïosenaidd | Mesinaidd | 5.332–7.246 | ||
| Tortonaidd | 7.246–11.608 | |||
| Serravallaidd | 11.608–13.65 | |||
| Langhianaidd | 13.65–15.97 | |||
| Bwrdigalaidd | 15.97–20.43 | |||
| Acwitanaidd | 20.43–23.03 | |||
| Paleogenaidd | Oligosenaidd | Cataidd | hynach | |
| Israniadau'r Cyfnod Neogen, yn ôl IUGS, fel a gaed yng Ngorffennaf 2009. | ||||
- Gofal: ceir cyfnod arall gydag enw tebyg: Paleosen.
Cyfres neu Epoc ddaearegol ydy Paleogen (ansoddair: Paleogenaidd) (Saesneg: Palaeogene neu Palæogene neu weithiau: Lower Tertiary) a ddechreuodd 65.5 ± 0.3 miliwn o flynyddoedd yn ôl ac a ddaeth i ben 23.03 ± 0.05 miliwn o flynyddoedd yn ôl. Mae'n cynnwys cyfnod cyntaf yr Era Cenosen.[1] Mae'n rhychwantu cyfnod o 42 miliwn o flynyddoedd ac yn nodedig oherwydd mai yn y cyfnod hwn y datblygodd mamaliaid o fod yn ffurfiau bychan, syml i fod yn anifeiliaid gyda chryn amrywiaeth oddi fewn i'w grŵp. Esgblygodd yr aderyn hefyd yn y cyfnod hwn gan esgblygu i'w ffurfiau presennol, fwy neu lai. Roedd hyn yn ganlyniad i ddiwedd y cyfnod a raflaenai hwn, sef y cyfnod diwedd y dinosoriaid ac anifeiliaid eraill.
Mae'r cyfnod yn cynnwys israniadau a elwir yn Epoc/au: y Paleosen, yr Ëosen a'r Oligosen. Mae'r system Paleogenaidd yn cael ei ddefnyddio am y creigiau a ffurfiwyd yn y cyfnod hwn.
| Cyfnod Paleogen 65.5–23.03 miliwn o flynyddoedd yn ôl | |
| Cyfartaledd O2 yn yr atmosffêr | ca. 26 Cyfaint %[2] (130 % o lefel a geir heddiw) |
| Cyfartaledd CO2 yn yr atmosffêr | ca. 500 rhan / miliwn[3] (2 wedi'i luosi gyda'r lefel fodern (cyn-ddiwydiannol)) |
| Cyfartaledd tymheredd yr wyneb | ca. 18 °C[4] (4 °C uwch na'r lefel heddiw)
|
