Len Pennie
| Len Pennie | |
|---|---|
| Ganwyd | 1999  Swydd Lanark |
| Dinasyddiaeth | y Deyrnas Unedig |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | bardd |
Mae Len Pennie yn fardd o'r Alban ac yn eiriolwr iaith ac iechyd meddwl Albanaidd.[1] Daeth yn adnabyddus ar y cyfryngau cymdeithasol yn 2020 yn ystod pandemig COVID-19 yn yr Alban am ei fideos "gair Sgoteg y dydd" a'i cherdd (poyum).[2] Ar hyn o bryd mae gan ei chyfrif Twitter "Miss PunnyPennie" (07/09/2021) dros 100,000 o ddilynwyr ledled y byd.[3][4] Mae'n barddoni yn yr iaith Sgoteg ac yn ladmerydd adnabyddus dros hynny.[5]
Barddoniaeth
[golygu | golygu cod]Cystadlodd Pennie mewn cystadlaethau adrodd barddoniaeth Sgoteg tra roedd hi yn yr ysgol.[6] Pan gafodd ei ffrwydro o'i gwaith mewn bwyty yn Dundee yn ystod y cyfnod cloi COVID-19 cyntaf yn yr Alban, dechreuodd bostio fideo am air Sgoteg bob dydd ar Twitter [6] i ddangos ynganiad ac ystyr y gair a sut i wneud hynny. ei ddefnyddio mewn ymadrodd.[4]
Mae ei cherddi yn cynnwys 'I'm no havin children', yn cyferbynnu'r "plant" Saesneg â'r "weans" Sgoteg,[2] a aeth yn firaol ym mis Hydref 2020. [6] Yn dilyn poblogrwydd ei swyddi, derbyniodd gamdriniaeth ar-lein, gan gynnwys misogyny[3] ac ymosodiadau ar statws Sgoteg fel iaith,[6] a beirniadaeth, gan gynnwys gan George Galloway, am yr hyn yr oedd beirniaid yn ei ystyried yn "hunaniaeth faux" neu cefnogi cenedlaetholdeb yr Alban. Fodd bynnag, derbyniodd Pennie gefnogaeth hefyd gan ffigurau adnabyddus gan gynnwys yr actor Cymreig, Michael Sheen,[7] digrifwr ac ymgyrchydd Janey Godley,[8] awdur Neil Gaiman,[3][9] awdur Billy Kay,[6] awdur bwyd Nigella Lawson, y cyflwynydd teledu Greg James,[10] a'r dramodydd David Greig. [10] Dywedodd Godley "Mae pobl yn dal i anfon fideos ataf o ferch ifanc (Miss Punny Pennie) sy'n egluro'r hyn y mae Albanwyr yn ei fy ngeirio. Mae barddoniaeth hardd yn dod allan o'i mis [sic] ac mae ei hiaith yn ysblennydd."[11]
Comisiynu a pherfformiadau
[golygu | golygu cod]Roedd Pennie yn un o bum bardd a gomisiynwyd i ysgrifennu cerdd ar gyfer ymgyrch Nadolig gan Lidl am y 'Daft Days'.[12] Rhannwyd ei hadroddiad o Rantin 'Rovin' Robin, Robert Burns gan Lyfrgell Farddoniaeth yr Alban [13] a pherfformiodd i dros 1,200 o bobl ar gyfer Noson Burns Byd-eang ar-lein Prifysgol St Andrews ac yn Big Burns Night Ymddiriedolaeth Genedlaethol yr Alban yn Ionawr 2021.[14] Ym mis Chwefror 2021, fe’i comisiynwyd gan y grŵp ymgyrchu Witches of Scotland i ysgrifennu a pherfformio cerdd ar gyfer eu ffilm In Memorial, i anrhydeddu’r rheini, menywod yn bennaf, a gafodd eu herlid o dan y Deddfau Dewiniaeth.[15] Ym mis Mawrth 2021 cafodd ei henwi’n fardd llawryf Cymdeithas Sant Andreas yn Los Angeles[16] ac ym mis Ebrill 2021 fe gyrhaeddodd restr fer Albanwr Ifanc y Flwyddyn gan Glasgow Times.[1] Mae hi'n feirniad ar gyfer cystadleuaeth awduron ifanc BBC Radio Scotland ar newid hinsawdd.[17][18] Mae hi wedi ysgrifennu ar gyfer TES ar bwysigrwydd Albanwyr yn yr ystafell ddosbarth.[19]
Cyflwyno'r Scots Language Awards
[golygu | golygu cod]Ym mis Medi 2021 bu i Puny gyflwyno y Scots Language Awards a gynhaliwyd y flwyddyn honnol yn ninas Dundee. Cynhelir y Gwobrau er mwyn cydnabod ymdrechion a gwaith y rhai sy’n hyrwyddo diwylliant, cerddoriaeth a geiriau unigryw yr iaith a diwylliant Sgoteg. Yn ogystal â chyflwyno'r noson, bu iddi hi hefyd ennill Gwobr Scots Performer o’ the year. [20]
Gadael Twitter
[golygu | golygu cod]Ar 2 Hydref 2021 cyhoeddwud bod Len wedi dileu ei chyfrif Twitter yn dilyn stelcian ac erlid ar y llwyfan cyfrwng cymdeithasol.[21] Cafodd ei chyfrif gyda'r geiriau, "“I’m gonnae tap oot so yous can read ma poyums and no ma obituary,” ('rwy'n mynd i adael [Twitter] fel eich bod yn darllen fy marddoniaeth nid fy ysgrif goffa').
Bywyd personol ac addysg
[golygu | golygu cod]Mae Pennie yn fyfyriwr israddedig blwyddyn olaf Sbaeneg ym Mhrifysgol St Andrews ac mae'n gweithio fel cogydd.[22] Fe’i magwyd yn Airdrie, Gogledd Swydd Lanark [6][23] ar aelwyd yn siarad Sgoteg gyda’i rhieni, neiniau a theidiau, a brodyr a chwiorydd. Mae ei mam yn athrawes. [6]
Lladmerydd Sgoteg
[golygu | golygu cod]Mae Len yn ladmerydd adnabyddus dros yr iaith Sgoteg gan siarad ar bwnc yr iaith a'i hunaniaeth. Mae hefyd yn anghytuno â barn neu feirniadaeth o orgraff Sgoteg - neu, yn ôl rhai, diffyg orgraff safonnol yr iaith a bu'n nodi i'r iaith fod o dan bwysau mewnol gan Albanwyr. Mewn podlediad gan yr ieithydd, Richard Simcott yn 2023 dywedodd,
"The work that I'm doing is a very public rebellion against this minoritisation. Now, more than ever, the community needs to come together and stop squabbling other things like standardised orthography and who's dialect is best... I don't really care how somebody spells a word as long as they recognise that word is part of a legitimate language."[24]
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ 1.0 1.1 Fotheringham, Ann (28 April 2021). "Talented trio to light up Scotswoman of the Year as event goes digital for first time". Glasgow Times.
- ↑ 2.0 2.1 Florent, Hugo (25 January 2021). "La personne à suivre. Len Pennie, la poétesse qui défend la langue écossaise". Courrier International.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 Mackie, Rachel (8 January 2021). "'You think your attacks don't hurt me, but they do' Scottish poet speaks out about being the victim of relentless online abuse". The Scotsman.
- ↑ 4.0 4.1 Hay, Katharine (10 February 2021). "You're Dead To Me host Greg Jenner and Nigella Lawson big fans of Scots poet". The Scotsman.
- ↑ "Keeping Scots Language Alive". BBC Scotland. 15 Awst 2021. Text " In Search Of Sir Walter Scott " ignored (help)
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 Hay, Katharine (24 October 2020). "'They went absolutely mad for it' – Scottish poet overwhelmed by online response to her latest Scots poem". The Scotsman.
- ↑ Allen-Mills, Tony (17 January 2021). "Scots poet Pennie is in heaven after actor Michael Sheen voices his support". Sunday Times.
- ↑ Ferguson, Brian (12 January 2021). "Janey Godley records video message of support for Scots language campaigners abused on social media". The Scotsman.
- ↑ Mackie, Rachel (30 December 2020). "Author Neil Gaiman joins support of Scottish warrior poet after she receives torrent of internet abuse". The Scotsman.
- ↑ Hay, Katharine (18 December 2020). "'It's embarrassing to witness' – Top Scottish playwright condemns trolls for 'misogynistic' comments towards Scots poet". The Scotsman.
- ↑ Ferguson, Brian (24 October 2020). "Comedy star Janey Godley named 'Scots Speaker of the Year'". The Scotsman.
- ↑ Erskine, Rosalind (2 December 2020). "Fife poet part of Lidl's 'daft days of Christmas' campaign". Fife Today.
- ↑ Brooks, Libby (24 January 2021). "Burns Night goes virtual: 'It might be even bigger this year'". The Guardian.
- ↑ "Edith Bowman to host Burns Big Night In from Bard's cottage". Press Association. 11 January 2021 – drwy The Gazette.
- ↑ Ferguson, Brian (7 February 2021). "Watch: Scottish 'warrior poet' pays tribute to thousands of women persecuted for witchcraft as campaign steps up". The Scotsman.
- ↑ Jackson, Lorne (21 March 2021). "So is this the top Jock in Hollywood?". The Herald.
- ↑ Gilmour, Lauren (16 April 2021). "New BBC competition on climate for young writers". Glasgow Times. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-05-14. Cyrchwyd 2021-10-02.
- ↑ "Meet the judges". Climate Tales. BBC Radio Scotland.
- ↑ Pennie, Len (30 October 2020). "4 top tips for using Scots language in the classroom". Tes (yn Saesneg). Tes Global Ltd. Cyrchwyd 13 May 2021.
- ↑ https://www.scotsman.com/news/people/scots-language-awards-2021-poet-len-pennie-hosts-award-ceremony-to-champion-scots-3396610
- ↑ "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-10-02. Cyrchwyd 2021-10-02.
- ↑ "Len Pennie – Internet poet and Twitter sensation, talks to TRE's Giles Brown". Talk Radio Europe. 23 December 2020.
- ↑ McMillan, Joyce (6 May 2021). "The Scotsman Sessions #232: Len Pennie". The Scotsman.
- ↑ "Scots with Len Pennie and Michael Dempster". The Language Podcast, S1E3 ar Youtube. 23 Medi 2023.
Dolenni allanol
[golygu | golygu cod]- Miss PunnyPennie ar Twitter
- Tudalen Miss Punny Pennie ar Youtube
- 'Keeping Scots Language Alive | In Search Of Sir Walter Scott | BBC Scotland' Cyfweliad am ei gwaith a'r iaith Sgoteg
- Latto, Ryan (25 January 2021). "Talking Scots (Burns Night Special 2021)". Unearthed Podcast. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-05-18. Cyrchwyd 2021-10-02.