Henry Rice
| Henry Rice | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | c. 1590  |
| Bu farw | c. 1651 |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Alma mater | |
| Galwedigaeth | hanesydd |
| Tad | Walter Rice |
| Mam | Elizabeth Mansel |
| Priod | Margaret Lewis |
| Plant | Walter Rice, Sir Edward Rice |
| Llinach | Teulu Rice, Rhys ap Thomas |
Uchelwr a hynafiaethydd o Sir Gaerfyrddin oedd Henry Rice (tua 1590 - tua 1651). Roedd yn un o ddisgynyddion Syr Rhys ap Thomas (1449-1525), un o uchelwyr mwyaf grymus de Cymru yn ail hanner y 15g. Credir mai Henry Rice yw awdur bywgraffiad Syr Rhys ap Thomas. Roedd yn byw ar ystad y teulu ym mhlas Newton, Llandeilo.
Bywgraffiad Syr Rhys ap Thomas
[golygu | golygu cod]Un o gymhellion Henry i ysgrifennu hanes Syr Rhys a'i deulu oedd ymdrech y teulu i adfer y tiroedd a gollwyd i Goron Lloegr ar ôl dienyddio Syr Rhys yn 1525. Yn 1625 a 1629 bu'n deisyf ar Siarl I, brenin Lloegr a'r Alban. i adfer gweddill stadau ei hendaid; hawliodd fod y breninesau Mari ac Elisabeth wedi addo hynny i'w dad a'i daid.[1]
Arosodd The Life of Sir Rhys ap Thomas (teitl gwreiddiol: A short view of the long life... of Rice ap Thomas) mewn llawysgrif hyd ddiwedd y 18g pan gafodd ei gyhoeddi yn y Cambrian Register (cyfrolau i a ii, 1795 a 1796 ) dan olygyddiaeth William Owen Pughe wrth y teitl newydd The Life of Sir Rhys ap Thomas.[1] Bu'n rhaid aros tan 1993 i gael argraffiad newydd ohono, wedi ei olygu gan Ralph A. Griffiths yn ei gyfrol ar Syr Rhys ap Thomas a'i deulu.[2] Gellir ei gymharu â The History of the Gwydir Family gan Syr John Wynn o Wydir fel un o'r ychydig enghreifftiau o lyfrau hanes teuluol cynnar yng Nghymru ac mae'n ffynhonnell bwysig i haneswyr yr Oesoedd Canol Diweddar.[2]
Llyfryddiaeth
[golygu | golygu cod]Ceir testun The Life of Sir Rhys ap Thomas yn:
- Ralph A. Griffiths, Sir Rhys ap Thomas and his Family: a study in the Wars of the Roses and Early Tudor Politics (Gwasg Prifysgol Cymru, 1993). ISBN 0-7083-1218-7
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ 1.0 1.1 RICE (TEULU), Newton (Llandeilo Fawr), Y Bywgraffiadur Cymreig.
- ↑ 2.0 2.1 Ralph A. Griffiths, Sir Rhys ap Thomas and his Family (Gwasg Prifysgol Cymru, 1993).
