Ffidil

Ffidil

Enghraifft o'r canlynol	math o offeryn cerdd
Math	bowed string instrument
Rhan o	violin family
Cysylltir gyda	violin bow
Yn cynnwys	scroll, fretboard, pegbox, bridge, fine tuner, tailpiece, chinrest, neck, f-hole, sound board, sound box
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Offeryn cerdd gyda phedwar tant ydy’r ffidil neu feiolín, sy'n cael ei chanu (fel arfer) gyda bwa. Mae hi'n cael ei chwarae ledled y byd mewn pob math o gerddoriaeth. Mae tannau'r ffidil yn cael eu tiwnio at G, D, A, E (o'r gwaelod), yn dechrau ar G o dan C ganol. Y ffidil ydy aelod lleiaf ac uchaf o’r teulu llinynnau, sydd hefyd yn cynnwys y fiola, y sielo a'r bas dwbl.

Y ffidil yw’r pwysicaf o’r offerynnau llinynnol, a’r offeryn sy’n arwain y gerddorfa glasurol. Mae’r gwneuthuriad yn cynnwys corff gwag hirgul atseiniol a gwddf sy’n ymestyn at y pen mewn ffurf sgrôl. Yno mae pedwar peg tiwnio, dau bob ochr, i dynhau’r tannau sy’ wedi’u gosod mewn cynffon sy’n glwm i waelod y corff. Mae crib (bysfwrdd) o eboni yn ymestyn ar hyd y gwddf, o’r bocs pegiau hyd at ganol y corff lle mae’r siâp yn culhau. Mae tyllau siâp f wedi’u torri mewn i’r corff yn y lleoliad yma, ac mae’r union safle ac osgo’r tyllau’n bwysig at greu’r sain gorau o’r offeryn. Mae pont o bren masarn yn trosglwyddo dirgryniadau o’r tannau at y corff ac mae postyn sain tu mewn i’r offeryn yn cymryd sain o’r tannau uchaf at y cefn. Cynhelir sain ddyfnach mewn darn o bren wedi’i ludio at ochr mewnol y bol (neu’r plât uchaf). Gwneir y bol o bren sbriws, a defnyddir pren masarn i ffurfio’r ochrau a chefn yr offeryn. I gael y sain gorau mae gan arbenigwyr ddulliau o osod y bont a’r postyn sain yn union yn ôl mesuriadau unigryw at bob offeryn. Mae naddiad o drwch blewyn yn ddigon i wneud gwahaniaeth wrth gymhwyso’r mesuriadau bychain yng ngwneuthuriad pob rhan o’r offeryn. Y gwneuthurwr enwocaf hyd heddiw yw Antonio Stradivari, o Cremona yn yr Eidal, ac nid oes gwelliannau sylweddol i’r dyluniad a berffeithiodd ers y cyfnod euraidd o’i offerynnau gorau rhwng 1700 a 1720.

• Crwth

Eginyn erthygl sydd uchod am offeryn cerdd. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.