Cyflafareddiadau Fienna

Cyflafareddiadau Fienna

Enghraifft o'r canlynol	cytundeb
Gwlad	Hwngari  Tsiecoslofacia  Rwmania
Prif bwnc	Lands of the Crown of Saint Stephen
Yn cynnwys	Dyfarniad Gyntaf Fienna, Ail Ddyfarniad Fienna
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Mae Cyflafareddiadau Fienna, a elwir hefyd yn Ddyfarniadau Fienna, yn gyfres o ddau ddyfarniad lle ceisiodd yr Almaen Natsiaidd a'r Eidal Ffasgaidd ddelio â galwadau tiriogaethol Hwngari dan ei harweinydd, Miklós Horthy, i ad-ennill peth o'r tiroedd a gollwyd gan Hwngari yng Nghytundeb Trianon yn 1920 gan osgoi rhyfel. Fe wnaethant alluogi Hwngari i feddiannu ardaloedd yn heddychlon yn yr hyn sydd bellach yn Slofacia, Wcrain a Rwmania. Gan hynny gwirdrowyd llawer o golledion Hwngari yn sgil y ffaith i Ymerodraeth Awstria-Hwngari goll'r Rhyfel Byd Cyntaf ac adferwyd peth o'r tirigaeth a feddiannau Hwngari rhwng 1867-1918, a adnebir heddiw yn aml fel Hwngari Fawr.

Cynhaliwyd y ddau set o Gyflafareddau ym Mhalas y Schloss Belvedere ger Fienna.

Arweiniodd Cyflafaredd Gyntaf Fienna at Ddyfarniad Gyntaf Fienna ar 2 Tachwedd 1938, lle cafodd ardaloedd â mwyafrif Hwngareg yn ne Slofacia ac Wcráin Carpatiau (Rwthenia y bryd hynny) eu gwahanu oddi ar Tsiecoslofacia a'u dyfarnu i Hwngari.

Ym 1940 cafodd Hwngari ran o ogledd Transylfania ac ardaloedd Szatmár/Satu Mare a Máramaros/Maramureș o Rwmania dan bwysau gan yr Almaen er mwyn gallu integreiddio'r boblogaeth Székely Hwngareg eu hiaith, i diriogaeth Hwngari.

Wedi buddugoliaeth y 'Cynghreiriaid' yn yr Ail Ryfel Byd, bu’n rhaid i Hwngari golli'r ardaloedd hyn eto ym 1947 ar ôl iddi hi (fel Rwmania) gymryd rhan yn yr ymosodiad ar yr Undeb Sofietaidd ar ochr yr Almaen yn 1941. Cyhoeddwyd bod y ddau fesur yn ddi-rym gan y Cynghreiriaid yn ystod y Rhyfel ac fe'u canslwyd yn ffurfiol yng Nghynhadledd Heddwch Paris ym 1947.

Mae ardaloedd y dyfarniad cyntaf bellach yn perthyn i Slofacia, lle mae'r Magyars (pobl o dras Hwngaraidd) yn dal i fod yn bron i 10% o'r boblogaeth. Arweiniodd hyn at ddial yn erbyn y Magyars yn Tsiecoslofacia, ac fe'i hystyriwyd hyd yn oed yn ddadleoliad llwyr, fel yn achos y lleiafrifoedd Almaeneg eu hiaith. Fel ateb dros dro, cytunodd arweinwyr comiwnyddol Tsiecoslofacia a Hwngari ar gyfnewid poblogaeth ym mis Chwefror 1946. Cafodd tua 70,000 o bobl eu hailsefydlu ar y ddwy ochr. Nid yw'r mater lleiafrifol yno yn rhydd o wrthdaro erbyn yr 21g - fel y mae i'r Slofaciaid yn Hwngari. Yn Transylfania, hefyd, ar wahân i ddadleoliad Rwmaniaid o dras Almaenig, bu ymosodiadau dialgar yn erbyn trigolion Hwngari.

• Cytundeb München
• Hwngari Fawr
• Rwmania Fawr

• Time magazine, Fascist Edens, 14 Tachwedd 1938 Archifwyd 2013-07-21 yn y Peiriant Wayback