Cyfieithiadau o'r Ffrangeg i'r Gymraeg

Mae cyfieithiadau o'r Ffrangeg i'r Gymraeg yn adlewyrchu y traddodiad hir^{[angen ffynhonnell]} o cyfieithu o'r Ffrangeg i'r Gymraeg. Cafwyd y cyfieithiadau cynharaf o'r Ffrangeg i'r Gymraeg yn yr Oesoedd Canol Diweddar a chyfnod y Tuduriaid. Ffrangeg oedd prif iaith athroniaeth, gwleidyddiaeth, a ffasiwn am ganrifoedd,^{[angen ffynhonnell]} nes i'r Saesneg ei disodli yn ail hanner yr 20g.

Alain-Fournier, Henri (1886–1914)
- Le Grand Meaulnes (1913)
  - Diriogaeth goll, cyfieithwyd gan E. T. Griffiths (hefyd Henri Alban-Fournier) (Llandybie: Llyfrau'r Dryw, 1969)
Anouilh, Jean (1910–37)
- Le Rendez-vous de Senlis (1937)
  - Gwahoddiad i Ginio, cyfieithwyd gan John H. Watkins, Cyfres Dramâu'r Byd (Gwasg Prifysgol Cymru, 1976)
- Antigone (1942)
  - Antigone, cyfieithwyd gan Roy Owen, Cyfres Dramâu'r Byd (Gwasg Prifysgol Cymru, 1996)
- L'Alouette (1953)
  - Yr Ehedydd, cyfieithwyd gan Kathleen Parry, Cyfres Dramâu'r Byd (Gwasg Prifysgol Cymru, 1976)
Aragon, Louis (1897–1982)
- Les Lilas et Les Roses (1940)
  - Lelog a Rhosyn, cyfieithiad gan Tim Saunders, Taliesin 33 (Rhagfyr 1976)
Balzac, Honoré de (1799–1850)
- Y Campwaith Coll: a straeon eraill, cyfieithwyd gan T. Ifor Rees (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, 1954)
Beckett, Samuel (1906–89)
- En attendant Godot (1952)
  - Wrth aros Godot, cyfieithwyd gan Saunders Lewis, Cyfres Y Ddrama yn Ewrop (Gwasg Prifysgol Cymru, 1970)
- Fin de partie (1957)
  - Diwéddgan, cyfieithwyd gan Gwyn Thomas, Cyfres Y Ddrama yn Ewrop (Gwasg Prifysgol Cymru, 1969)
Bazin, René (1853–1932)
- La Terre qui meurt (1899)
  - Rousille; neu, Y Tir yn Darfod, troswyd gan T. Ifor Rees (Aberystwyth: Gwasg Aberystwyth, 1933)
Ben Jelloun, Tahar (g. 1944)
- Un fait divers d'amour
  - Stori Serch Digon Rhyfedd, cyfieithwyd gan Diarmuid Johnson, Taliesin 127 (Gwanwyn 2006)
Camus, Albert (1913–60)
- Caligula (1938)
  - Caligula, cyfieithywd gan Emyr Tudwal Jones a Prys Morgan, Cyfres Dramâu'r Byd (Gwasg Prifysgol Cymru, 1978)
- L'Étranger (1942)
  - Y Dieithryn, cyfieithwyd gan Bruce Griffiths (Llandysul: Gwasg Gomer, 1972)
- Les Justes (1949)
  - Dieuog, cyfieithwyd gan W. R. Jones (Caernarfon: Argraffty'r Methodistiaid Calfinaidd 1966)
- La Peste (1947)
  - Pla, cyfieithwyd gan Anna Gruffydd, Gwasg Carreg Gwalch 2022
Cloos, Micheline
- Le Berger des mers
  - Bugail y Môr, troswyd gan Iris George (Llandybie: Gwasg Christopher Davies, 1981)
Cotte, Jean-Louis (g. 1923)
- Furia
  - Lleng o Gythreuliaid, cyfieithwyd gan Norman Howells (Lerpwl: Gwasg y Brython, 1972)
- La Mise à prix
  - Pris ar ei Ben, cyfieithwyd gan Cyril P Cule (Aberystwyth: Cambrian News, 1971)
Dekobra, Maurice (1885–1973)
- La Vénus aux yeux d’or (1962)
  - Fenws â'r Llygaid Aur, troswyd gan Carwen Vaughan (Dinbych: Gwasg Gee, 1971)
- Anicia, l'espionne de Moukden (gydag Anne Mariel) (1964)
  - Dial yn y Dwyrain, troswyd gan W. J. Jones (Dinbych: Gwasg Gee, 1975)
Descartes, René (1596–1650)
- Le Discours de la méthode (1637)
  - Traethawd ar Drefn Wyddonol, cyfieithwyd gan D. Miall Edwards, Cyfres y Werin (Caerdydd: Cwmni Cyhoeddi Addysgol, 1923)
Dumas, Alexandre (1802–1870)
- Les Trois Mousquetaires (1844)
  - Y Tri Mysgedwr, addasiad gan J. E. B. Jones (Wrecsam: Hughes a'i Fab, 1965)
Erckmann-Chatrian (ffugenw)
- Histoire d’un Conscrit de 1813 (1864)
  - Milwr Napoleon, cyfieithwyd gan John Elwyn Jones (Llanrwst: Gwasg Carreg Gwalch, 1990)
Genet, Jean (1910–1986)
- Les Bonnes (1947)
  - Y Morynion, cyfieithwyd gan Glenda Carr, Cyfres Dramâu'r Byd (Gwasg Prifysgol Cymru, 1988)
- Le Balcon (1956)
  - Y Balconi, cyfieithwyd gan Llifon Jones (Llanrwst: Gwasg Capel Gwalch, 1984)
Gide, André (1869–1951)
- La Porte étroite (1909)
  - Y Porth Cyfyng, cyfieithwyd gan Elenid Jones a Bruce Griffiths, Cyfres yr Academi (Caerdydd: Yr Academi Gymreig, 1975)
- La Symphonie pastorale (1919)
  - Y Deillion, cyfieithiad gan Caryl Glyn Davies a Gareth Alban Davies (Llyfrau'r Dryw, 1965)
Giono, Jean (1895–1970)
- L'Homme qui plantait des arbres (1953)
  - Dyn a Blannai Goed, addaswyd gan Martin Davis (Llanrwst: Gwasg Carreg Gwalch, 2004)
Hémon, Louis (1880–1913)
- Maria Chapdelaine (1880)
  - Ar Gwr y Goedwig, cyfieithwyd gan John Edwards (Ceredigion: Cymdeithas Lyfrau Ceredigion, 1956)
Hergé [Georges Prosper Remi] (1907–83)
- Les Cigares du pharaon (1934)
  - Mwg Drwg y Pharo, troswyd gan Dafydd Jones (Tresaith: Dalen, 2008)
- Le Lotus bleu (1936)
  - Alaw'r Dŵr, troswyd gan Dafydd Jones (Tresaith: Dalen, 2016)
- L'Oreille cassée (1937)
  - Y Glust Glec, troswyd gan Dafydd Jones (Tresaith: Dalen, 2013)
- L'Île Noire (1938)
  - Yr Ynys Ddu, troswyd gan Dafydd Jones (Tresaith: Dalen, 2009)
- Le Sceptre d'Ottokar (1938)
  - Teyrnwialen Ottokar, troswyd gan Roger Boore (Caerdydd: Gwasg y Dref Wen, 1980)
  - Braint y Brenin Ottokar, troswyd gan Dafydd Jones (Tresaith: Dalen, 2019)
- Le Crabe au pinces d'or (1941)
  - Y Cranc â'r Crafangau Aur, troswyd gan Roger Boore (Caerdydd: Gwasg y Dref Wen, 1978)
  - Y Cranc â'r Crafangau Aur, troswyd gan Dafydd Jones (Tresaith: Dalen, 2015)
- L'Étoile mystérieuse (1942)
  - Y Seren Wib, troswyd gan Dafydd Jones (Tresaith: Dalen, 2011)
- Le Secret de la Licorne (1943)
  - Cyfrinach yr Uncorn, troswyd gan Roger Boore (Caerdydd: Dref Wen, 1978)
- Le Temple du Soleil (1946)
  - Teml yr Haul, troswyd gan Dafydd Jones (Tresaith: Dalen, 2018)
- Les Sept Boules de cristal (1948)
  - Rhith Saith Rhyfeddod, troswyd gan Dafydd Jones (Tresaith: Dalen, 2017)
- Le Trésor de Rackham le Rouge (1944)
  - Trysor Rackham Goch, troswyd gan Roger Boore (Caerdydd: Dref Wen, 1978)
- Tintin au pays de l'or noir (1950)
  - Anialwch yr Aur Du, troswyd gan Dafydd Jones (Tresaith: Dalen, 2009)
- Objectif Lune (1953)
  - Llwybr i'r Lleuad, troswyd gan Dafydd Jones (Tresaith: Dalen, 2010)
- On a marché sur la Lune (1954)
  - Ar Leuad Lawr, troswyd gan Dafydd Jones (Tresaith: Dalen, 2010)
- L'Affaire Tournesol (1956)
  - Cawl Erfyn Efflwfia, troswyd gan Dafydd Jones (Tresaith: Dalen, 2011)
- Coke en stock (1958)
  - Y Bad Rachub, troswyd gan Dafydd Jones (Tresaith: Dalen, 2014)
- Tintin au Tibet (1960)
  - Tintin a'r Dyn Eira Dychrynllyd, troswyd gan Roger Boore (Caerdydd: Dref Wen, 1982)
  - Tintin ar grib Tibet, troswyd gan Dafydd Jones (Tresaith: Dalen, 2017)
- Les Bijoux de la Castafiore (1963)
  - Perdlysau Castafiore, troswyd gan Dafydd Jones (Tresaith: Dalen, 2016)
- Vol 714 pour Sydney (1968)
  - Awyren 714 i Sydney, troswyd gan Dafydd Jones (Tresaith: Dalen, 2008)
Ionesco, Eugène (1909–94)
- La Leçon (1951) a Le Nouveau Locataire (1957)
  - Y Wers ac Y Tenant Newydd, cyfieithwyd gan K. Lloyd-Jones, Cyfres Dramâu'r Byd (Gwasg Prifysgol Cymru, 1974)
- Le Solitaire (1973)
  - Y Dyn Unig, cyfieithwyd gan John Watkins, Cyfres yr Academi (Caerdydd: Yr Academi Gymreig, 1982)
Lamennais, Félicité Robert de (1782–1854)
- Paroles d'un croyant (1834)
  - Geiriau Credadun, cyfieithwyd gan W. Ambrose Bebb (Caerdydd: Y Cwmni Cyhoeddi Addysgol, 1921)
Loti, Pierre (1850–1923)
- Pêcheur d'Islande (1886)
  - Pysgotwr Ynys yr Iâ, cyfieithwyd gan Nathaniel H. Thomas (Abertawe: Thomas a Parry, 1924)
  - Pysgotwyr Llydaw, addaswyd gan John Elwyn Jones (Y Bala: Llyfrau'r Faner, 1985)
Marivaux, Pierre de (1688-1763)
- Le Triomphe de l'Amour (1732)
  - Serch yw'r Teyrn, yn Duges, Tywysoges, a Chyffur Epilio, addasiwyd gan Gareth Miles (Caerdydd: Gwasg Taf, 1992). Gyda cyfieithiadau dramâu gan Niccolò Machiavelli a John Webster
Maupassant, Guy de (1850–93)
- Marchog, a phump o ystorïau eraill, cyfieithwyd gan Gwenda Gruffydd (Abertawe: Morgan a Higgs, 1920)
Molière (1622–1673)
- Le Mariage forcé (1664)
  - Y Briodas Orfod, cyfieithwyd gan Nathaniel H. Thomas, Cyfres y Werin (Abertawe: Thomas a Parry, 1926)
- Le Médecin malgré lui (1666)
  - Doctor ar ei Waethaf, cyfieithwyd gan Saunders Lewis, Cyfres y Werin (Wrecsam: Hughes a'i Fab, 1924)
- L'Avare (1668)
  - Y Cybydd, cyfieithwyd gan Ifor L. Evans, Cyfres y Werin (Caerdydd: Cwmni Cyhoeddi Addysgol, 1921)
- Le Malade imaginaire (1673)
  - Y Claf Diglefyd, cyfieithwyd gan Bruce Griffiths, Cyfres y Ddrama yn Ewrop (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, 1972)
Monsigny, Jacqueline (1931–2017)
- Floris, mon amour (1970)
  - Ffloris, 'y Nghariad i, cyfieithwyd gan John Edwards (Llandysul: Gwasg Gomer, 1973)
- Floris, le cavalier de Petersbourg (1972)
  - Ffloris, Rhamant ac Antur, troswyd gan Cyril P. Cule (Llandysul: Gwasg Gomer, 1978)
Ramuz, Charles Ferdinand (1878–1947)
- Derborence (1936)
  - Pan Gwympodd y Mynydd, cyfieithwyd gan Gwenda Thompson a T. Ifor Rees (Abertawe: Gwasg John Penry, 1968)
Rousseau, Jean-Jacques (1712–78)
- Émile, ou De l'éducation (1762)
  - Émile, detholion cyfieithwyd gan R. M. Jones, Cyfres Ysgrifau ar Addysg (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, 1963)
Sagan, Françoise (1935–2004)
- Bonjour Tristesse (1954)
  - Henffych dristwch!, cyfieithwyd gan Elenid Williams (Aberystwyth: Cymdeithas Lyfrau Ceredigion, 1970)
Saint-Exupéry, Antoine de (1900–44)
- Le Petit Prince (1943)
  - Y Tywysog Bach, addaswyd/cyfieithwyd gan Llinos Dafis (Neckarsteinach: Edition Tintenfass, 2007)
Sartre, Jean-Paul (1905–80)
- Huis clos (1944)
  - Caeëdig Ddôr, cyfieithwyd gan Richard T. Jones, Cyfres Dramâu'r Byd (Gwasg Prifysgol Cymru, 1979)
- Les Jeux sont faits (1948)
  - Tynged Anochel, cyfieithwyd gan Berwyn Prys Jones, Cyfres yr Academi (Gwasg Gee, 1975)
Troyat, Henri (1911–2007)
- L'Araigne (1938)
  - Y Brawd, troswyd gan Rhiannon Davies a T. Ifor Rees (Aberystwyth: Cymdeithas Lyfrau Ceredigion, 1959)
- La Neige en deuil (1952)
  - Meirw ar y Mynydd, cyfieithwyd gan Rhiannon Davies a T. Ifor Rees (Landybie: Llyfrau'r Dryw 1965)
- Le Carnet vert, Le Retour de Versailles, Le Meilleur Client
  - Y Llyfryn-poced Gwyrdd, a straeon eraill, troswyd gan T. Ifor Rees (Landybie: Llyfrau'r Dryw, 1967)

Casgliadau

Beirdd Simbolaidd Ffrainc, cyfieithwyd gan Euros Bowen, Cyfres Barddoniaeth Pwyllgor Cyfieithiadau yr Academi Gymreig (Academi Gymreig / Gwasg Prifysgol Cymru, 1980)
Saith Stori, cyfieithwyd gan Henry Lewis (Wrecsam: Hughes a'i Fab, 1929)
Storïau tramor 3, cyfieithiadau o'r Ffrangeg, or Rwseg ac o'r Llydaweg, gol. R. M. Jones (Llandysul: Gwasg Gomer, 1976). Storïau gan Alphonse Daudet, Anatole France, Guy de Maupassant, Prosper Mérimée ac Alfred de Vigny
Storïau tramor 6: Storïau Ffrangeg Allfro, gol. Mair Hunt (Llandysul: Gwasg Gomer, 1978). Pymtheg stori gan awduron sy ddim o Ffrainc ond sy'n ysgrifennu yn y Ffrangeg:
- Constant Burniaux (Gwlad Belg), Beau Manolin
- Louis Delattre (Gwlad Belg), Pierre de la Baraque
- Mohammed Dib (Algeria), Y Cuadra; Y Neges
- Philippe-Joseph Aubert de Gaspé (Québec), Noson gyda'r Cythreuliaid
- Jean-Charles Hervey (Québec), Y Dyn a Aeth i Wlad y Llygoden Gysegredig
- Charles Ferdinand Ramuz (Y Swistir), Yr Hen Antille
- Jean-Louis Schmidt (Gwlad Belg), Marw Esgob
- Francoise Mallet-Joris (Gwlad Belg), Sant o Wlad Groeg
- Ahmed Sefrioui (Moroco), Ewythr Hammad; Y Llestr Pridd; Un Diwrnod Ymhlith Diwrnodau
- Ibrahim Seid (Tsiad), Nidjema’r Ferch Amddifad, ,Diffyg ar yr Haul; Cyfiawnder y Llew
Storïau'r Meistri: Detholiad o storïau Daudet, Flaubert, Maupassant, Anatole France ac eraill, cyfieithwyd gan R. J. Paul-Williams (Llundain: Gwasg Gymraeg Foyle, 1945). Storïau gan Alphonse Daudet, Guy de Maupassant, Honoré de Balzac, Henri Barbusse, Anatole France, Gustav Flaubert

Llyfryddiaeth am Lenyddiaeth Ffrangeg

Erthyglau am André Gide, André Malraux, Jean-Paul Sartre, Paul Valéry, a Paul Claudel yn Y Llenor yn Ewrop, gol. Gareth Alban Davies a W. Gareth Jones (Gwasg Prifysgol Cymru, 1976)
Nodiadau ar, a straeon byrion gan, Marc Bernard, Félicien Marceau, Yvonne Escoula, Charles Ferdinand Ramuz, Guy de Maupassant, Georges Simenon a Jean-Paul Sartre, yn Storïau Tramor 2, gol. R. M. Jones (Llandysul: Gwasg Gomer, 1975)
Paul W. Birt, Cerddi Alltudiaeth: Thema yn llenyddiaethau Quebec, Catalunya a Chymru (Gwasg Prifysgol Cymru, 1998)
Manon Hefin Mathias, "Dyn Dewr, Gwraig Dda; Georges Sands", Taliesin 132 (Gaeaf 2007)
John Rowlands, Beirniadaeth ar Tynged Anochel gan Sartre, Taliesin 32 (Gorffennaf 1976)
Heather Williams, "Barddoniaeth i bawb o bobl y byd: cabledd?", Taliesin 95 (1996), 56–62
Heather Williams, Barddoniaeth i Bawb? Stéphane Mallarmé (Aberystwyth: Cronfa Goffa Saunders Lewis, 1998)

Gweler hefyd