Broch (caer)
 | |
| Daearyddiaeth | |
|---|---|
| Gwlad |  Yr Alban |
| Cyfnod daearegol | Oes yr Haearn  |
Adeilad yn dyddio o Oes yr Haearn a geir yng ngogledd yr Alban yw Broch. Maent ar ffurf tyrrau crwn, ac yn ôl pob tebyg roedd to arnynt yn wreiddiol. Y farn draddodiadol oedd mai pwrpas amddiffynnol oedd iddynt, ond mae rhai archaeolegwyr yn amau hyn.
Rhestrodd yr RCAM 571 o safleoedd y gellid eu hystyried fel broch yn yr Alban. Ceir y rhan fwyaf ar ynysoedd Shetland, Ynysoedd Erch, Ynysoedd Heledd a gogledd tir mawr yr Alban, Caithness a Sutherland, er bod rhai esiamplau ymhellach i'r de.
Ymhlith yr esiamplau mwyaf adnabyddus mae Dun Carloway, ar ynys Leòdhas yn Ynysoedd Allanol Heledd a Broch Mousa ar ynys Mousa yn ynysoedd y Shetland.