Baner Cirgistan

Baner Cirgistan

Enghraifft o'r canlynol	baner cenedlaethol
Lliw/iau	coch, melyn
Dechrau/Sefydlu	3 Mawrth 1992
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Cafodd baner Cirgistan ei chomisiynu'n swyddogol ar 3 Mawrth 1992.^[1] Mae'r faner yn dangos lôn goch sengl gyda haul euraid arddulliedig yn y canol. Meddianwyd Cirgistan gan Ymerodraeth Rwsia yn 1876 bu yna'n werinaieth o fewn yr Undeb Sofietaidd nes iddi ennill ei hannibyniaeth yn 1991. Lleolir Cirgistan yng nghanolbarth Asia.

Mae cefndir coch y faner yn cynrychioli dewrder, mae'r haul yn cynrychioli heddwch a ffyniant, ac mae'r tunduk ('iwrt' Cirgis))yn cynrychioli cartref y teulu neu, drwy estyniad, y bydysawd.^[2] Yn ôl dehongliadau poblogaidd,^[3] mae 40 pelydr yr haul yn cynrychioli 40 llwyth Cirgiz yn eu undod yn erbyn y Mongols gan yr arwr epig Manas. Yn wir, ystyrir bod y gair Cirgis yn dod o'r gair Twrcig ('Turkic') am "pedwar deg". Golygda Cigiz "rydym yn bedwar deg".

Yn ôl dyfarniad y wladwriaeth, "Dylai baner genedlaethol Gweriniaeth Cirgis a'i delwedd, waeth beth fo'u maint, gyfateb yn union i liw a delweddau sgematig safon Baner Genedlaethol Gweriniaeth Kyrgyz. Dylai lliwiau Baner y Wladwriaeth Gweriniaeth Kyrgyz gyd-fynd â'r lliwiau a nodir ym manyleb dechnegol Baner y Wladwriaeth Gweriniaeth Cirgis."^[4].

Ers yr Oes Efydd, roedd gan Cyrgyzstan lawer o faneri. Gyda sefydlu'r Chanad Kokand (teyrnas a fodolau rhwng 1709–1876, yn Nyffryn Fergana,sy'n rhan bellach yn rhan o diriogaeth Cirgistan), derbyniodd y llwyth ei gwladwriaeth ei hun nes cael ei goresgyn gan Rwsia ym 1876.

Ymhlith y Rwsiaid, ffurfiodd ardal Cirgistan, ynghyd â chanolbarth Asiaidd Kanates, y "General Government Turkestan", a arweiniodd at faner wedi'i hysbrydoli gan Otomaniaid. Roedd y faner hon, ymhlith pethau eraill, yn arddangos lleuad cilgant a seren yn dangos bod y boblogaeth Turkestan yn tarddu o bobl Twrceg yn bennaf.

Yn ystod Gwrthryfel Canolbarth Asia yn 1916, disgrifir bod y gwrthryfelwyr Cirgis yn chwifio baneri gwyn wrth ymosod ar Prebechakenska.^[5]

Gyda chwymp yr Ymerodraeth Rwsia ym 1917, enillodd y Kanat hwn annibyniaeth ynghyd â baner newydd, a ddylanwadwyd yn gryf hefyd gan y Twrciaid: dau orbit llorweddol mewn coch a glas gyda lleuad gwyn a seren gwyn arni. Yn y faner hon, roedd y ddau liw yn sefyll ar gyfer cymysgu'r Mongoliaid a'r Twrciaid fel cyd-etifeddion yr hen Kara-Kyrgyzstan.

Gyda sefydlu'r Undeb Sofietaidd, ffurfiodd Cirgistan ran o'r "Weriniaeth Sosialaidd Sosialaidd Awtomataidd Turkestan" (OSRC) "yr oedd ei faner yn plethu brethyn coch y comiwnyddion gyda'r ongl darian gydag ymyl gwyn yn cuddio a llythyrau'r wlad mewn sgript Arabeg tu mewn.

Ar ôl diddymu Turkestan OSRC (1924), sefydlwyd Kyrgyz OSSR fel rhan o Rwsia gyda Kazakhstan i'r gogledd. Mae baner y OSRC hwn wedi dod yn un o dalaith Rwsia Turkestan, a gafodd ddylanwad hefyd ar faner Kazakhstan.

Yn 1936, sefydlwyd Kyrgyz OSSR ymreolaethol. Roedd y faner hon, a dderbyniwyd ar 31 Mawrth 1937, yn faner syml goch yn yr arddull gomiwnyddol, gyda'r enw gwlad yn Cirgiseg a Rwsieg arno (КЫРЫЗЫЗ ССР (Cyrzz SSR) a КИРГИЗСКАЯ ССР (Kyrgyzstan SSR).

Ar 22 Ragfyr 1952, sefydlwyd fersiwn o'r faner Sofietaidd yn cynnwys trac glas yng nghanol y faner gyda thrac gwyn tenau yn y canol: roedd y glas yn sefyll dros y bobl Cirgis a'r gwyn ar gyfer yr eira wedi'i gapio mynyddoedd y wlad. Yn y gornel darian roedd morthwyl a seren goch a choch.

Mae gan pob rhanbarth o Cirgistan (областы, oblasty neu облусу, oblusu) ei baner ei hun. Mae nifer ohonynt yn ymgorffori elfen o'r faner genedlaethol.

• 
  Rhanbarth Batken
• 
  Bishkek (dinas annibynnol a'r brifddinas)
• 
  Rhanbarth Chuy
• 
  Rhanbarth Jalal-Abad
• 
  Rhanbarth Issyk-Kul
• 
  Rhanbarth Naryn
• 
  Rhanbarth Osh
• 
  Rhanbarth Talas

• Flags of the World – Cirgistan