1909
19g - 20g - 21g
1850au 1860au 1870au 1880au 1890au - 1900au - 1910au 1920au 1930au 1940au 1950au
1904 1905 1906 1907 1908 - 1909 - 1910 1911 1912 1913 1914
Digwyddiadau
[golygu | golygu cod]- 12 Chwefror - Sefyllfa'r NAACP
- 4 Mawrth - William Howard Taft yn dod Arlywydd yr Unol Daleithiau.
- 16 Gorffennaf - Gwrthryfel yn Persia; mae Mohammad Ali Shah yn ymddiswyddio.
- 8 Hydref - Daeargryn ger y ddinas Zagreb.
- 29 Hydref - Trychineb pwll glo Darren, Tredegar Newydd; 26 o bobol yn colli ei bywydau.
- 8 Tachwedd - Mae Freddie Welsh yn ennill y gwregys Lonsdale.
- Ffilmiau
- The Lonely Villa (gyda Mary Pickford)
- Llyfrau
- Emrys ap Iwan - Homilïau cyf. 2
- Anatole France — Balthazar
- Edward Thomas - The South Country
- H. G. Wells – The History of Mr Polly
- Drama
- John Galsworthy — Strife
- Barddoniaeth
- Guillaume Apollinaire — L'Enchanteur Pourrissant
- François Mauriac — Les Mains Jointes
- Cerddoriaeth
- Evan Thomas Davies - Ynys y Plant
- Gustav Mahler - Das Lied von der Erde
- Richard Strauss - Elektra (opera)
Genedigaethau
[golygu | golygu cod]- 16 Ionawr - Ethel Merman, actores a chantores (m. 1984)
- 22 Ionawr - U Thant, diplomydd (m. 1974)
- 29 Ionawr - George Thomas, gwleidydd (m. 1997)[1]
- 28 Chwefror - Stephen Spender, bardd (m. 1995)
- 5 Ebrill - Albert R. Broccoli, cynhyrchydd ffilmiau (m. 1996)
- 22 Ebrill
- Paola Levi-Montalcini, arlunydd (m. 2000)
- Rita Levi-Montalcini, niwrolegydd (m. 2012)
- 11 Mai - Aneirin Talfan Davies, awdur (m. 1980)[2]
- 20 Mehefin - Errol Flynn, actor (m. 1959)
- 12 Awst - Muhammad Ali Bogra, Prif Weinidog Pakistan (m. 1963)
- 25 Awst - Arwel Hughes, cyfansoddwr (m. 1988)[3]
- 14 Medi - Syr Peter Scott, naturiaethwr (m. 1989)
- 30 Medi Arthur Probert, gwleidydd (m. 1975)
- 13 Hydref - Art Tatum, pianydd jazz (m. 1956)
- 19 Hydref - Stein Grieg Halvorsen, actor (m. 2013)
- 24 Hydref - Elwyn Jones, Arglwydd Elwyn-Jones, gwleidydd (m. 1989)
- 28 Hydref - Francis Bacon, arlunydd (m. 1992)
- 1 Tachwedd - Kenneth H. Jackson, ysgolhaig (m. 1991)
- 7 Tachwedd - Eirene White, gwleidydd (m. 1999)[4]
- 29 Tachwedd - Goronwy Rees, newyddiadurwr (m. 1979)
- 14 Rhagfyr Ronald Welch, nofelydd plant (m. 1982)
- Isaac Davies (Eic Davies), dramodydd (m. 1993)
- Evan Roberts, botanegydd (m. 1991)
Marwolaethau
[golygu | golygu cod]- 17 Chwefror - Geronimo, arweinydd milwrol yr Apache, 79
- 12 Ebrill - Algernon Swinburne, bardd, 72
- 18 Mai - George Meredith, nofelydd, 81
- 19 Mai - Isaac Albeniz, cyfansoddwr, 48
- 31 Mai - Thomas Price, Prif Weinidog De Australia, 57[5]
- 1 Awst - Hugh Rowlands, arwr rhyfel, 81[6]
- 10 Tachwedd - George Essex Evans, bardd, 46[7]
- 17 Rhagfyr - Leopold II, brenin Gwlad Belg, 74
Gwobrau Nobel
[golygu | golygu cod]- Ffiseg: Guglielmo Marconi a Karl Ferdinand Braun
- Cemeg: Wilhelm Ostwald
- Meddygaeth: Emil Theodor Kocher
- Llenyddiaeth: Selma Lagerlöf
- Heddwch: Auguste Beernaert a Paul Henri Balluet d'Estournelles de Constant
Eisteddfod Genedlaethol (Llundain)
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Charles Roger Dod; Robert Phipps Dod (1997). Dod's Parliamentary Companion (yn Saesneg). Dod's Parliamentary Companion, Limited. t. 355.
- ↑ Alan Llwyd. "DAVIES, ANEIRIN TALFAN (1909-1980), bardd, beirniad llenyddol, darlledwr a chyhoeddwr". Cyrchwyd 3 Mehefin 2024.
- ↑ Maggie Humphreys; Robert Evans (1 Ionawr 1997). Dictionary of Composers for the Church in Great Britain and Ireland (yn Saesneg). A&C Black. t. 173. ISBN 978-0-7201-2330-2.
- ↑ Lena Jeger (27 Rhagfyr 1999). "Baroness White of Rhymney". The Guardian (yn Saesneg). Cyrchwyd 29 Ebrill 2019.
- ↑ "Death of the Hon. T. Price". The Border Watch (yn Saesneg). XLIX (4729). De Awstralia. 2 Mehefin 1909. t. 3. Cyrchwyd 23 Gorffennaf 2019.
- ↑ William Alister Williams. "Rowlands, Syr Hugh (1828-1909), cadfridog, a'r Cymro cyntaf i ennill Croes Victoria". Cyrchwyd 7 Mai 2020.
- ↑ Who's who in Australia (yn Saesneg). The Herald. 1922. t. 305.