Azoospermija
| Azoospermija | |
|---|---|
 Analiza sjemena koja ne otkriva spermatozoide i višestruke bijele krvne ćelije | |
| Klasifikacija i vanjski resursi | |
| ICD-10 | N46 |
| ICD-9 | 606.0 |
Azoospermija je zdravstveno stanje čovjeka čija sperma ne sadrži spermatozoide.[1] Povezana je s neplodnošću, ali mnogi su oblici podložni liječenju. U ljudi Pogađa oko 1% muškaraca[2] a može se dostignuti i do 20% muške neplodnosti, kao naprimjer u Kanadi.[3]
Klasifikacija
[uredi | uredi izvor]Azoospermija se može klasificirati u tri glavna tipa kako su dolje navedene. Mnoga navedena stanja mogu također uzrokovati različiti stepen oligospermije, a ne azoospermiju. Pretestikulska i testisna azoospermija poznate su kao neopstruktivna azoospermija, dok se posttestikulska smatra opstruktivnom.
Pretestikulska
[uredi | uredi izvor]Pretestikulsku azoospermiju karakterizira neadekvatna stimulacija inače normalnih testisa i genitalnog trakta. Niske razine folikul-stimulirajućeg hormona (FSH) niske (hipogonadotropne), srazmjerne neadekvatnoj stimulaciji testisa za proizvodnju sperme. Primjeri uključuju hipopituitarizam (iz različitih uzroka), hiperprolaktinemiju i egzogeno suzbijanje FSH, pomoću testosterona. Spermatogenezu može suzbiti i hemoterapija .[4] Pretestikulska azoospermija uočava se u oko 2% azoospermija, a tip je neopstruktivne azoospermije.
Testikulska
[uredi | uredi izvor]U slučaju ove azoospermije, testisi abnormalni, atrofirani ili odsutni, a proizvodnja sperme ozbiljno poremećena do odsutnosti. Razine FSH imaju tendenciju da budu povišene (hipergonadotropne) jer je povratna sprega prekinuta (nedostatak inhibicije sprege za FSH). Stanje je zabilježeno kod 49–93% muškaraca sa azoospermijom.[3] Otkazivanje testisa uključuje odsustvo proizvodnje, kao i nisku produkciju i zaustavljanje sazrijevanja tokom procesa spermatogeneze.
Uzroci zatajenja testisa uključuju urođene probleme kao što su neka genetička stanja (npr. Klinefelterov sindrom, neki slučajevi kriptorhidizma ili sindrom samo Sertolijevije ćelije, kao i stečena stanja infekcijom (orhitis), operacija (trauma, rak), zračenje ili drugi uzroci. Izgleda da medijatori oslobađanja mastocita koji oslobađaju direktno suzbijaju pokretljivost sperme na potencijalno reverzibilan način i mogu biti uobičajeni patofiziološki mehanizam za mnoge uzroke koji dovode do upale.[5] Ova zoospermija je tip neopstruktivne azoospermije.
Općenito, muškarci s neobjašnjivom hipergonadotropnom azoospermijom trebaju ići na procjenu hromomosomske slike.
Posttestikulska
[uredi | uredi izvor]U post-testikulskoj azoospermiji, spermatozoidi se proizvode, ali ne i ejakuliraju, stanje koje pogađa 7-51% azoospermijsih muškaraca.[3] Glavni uzrok je fizička opstrukcija (opstruktivna azoospermija) post-testistikulskih genitalnih puteva. Najčešći razlog je vazektomija napravljena za indukciju kontraceptivne sterilnosti.[6] Ostale prepreke mogu biti urođene (primjer ageneza vas deferensa, kao što se vidi u određenim slučajevima cistične fibroze) ili stečene, kao što je opstrukcija ejakulacijskog kanala, naprimjer infekcijom.
Poremećaji ejakulacija uključuju retrogradnu ejakulaciju i anejakulaciju; u tim uvjetima sperma se proizvodi, ali se ne izbacuje.
Genetika
[uredi | uredi izvor]Genetički faktori mogu prouzrokovati predtestikulskunu, testisnu i posttestikulsku azoospermiju (ili oligospermiju) i uključuju sljedeće situacije: Učestalost hromosomskih abnormalnosti obrnuto je proporcionalna broju spermatozoida, pa muškarci sa azoospermijom izloženi su riziku da imaju 10-15% (drugi izvori navode incidenciju 15-20% [7]) abnormalnosti kariotipa, naspram oko < 1% u plodnoj muškoj populaciji.[2]
Pretestikulskna azoospermija može biti uzrokovana kongencijalnim hipopituitarizmom, i kompleksnim stanjima, kao što su Kallmannov i Prader-Willijamov sindrom i druga genetička stanja koja dovode do nedostatka GnRH ili gonadotropinna. Teslikulska azoospermija preti Klinefelterov sindrom (XXY) i XX muški sindrom. Pored toga, 13% muškaraca s azoospermijom ima defektnu spermatogenezu, što je koja povezano s defektima Y-hromozoma. Takvi defekti imaju tendenciju da budu mikrodelecije i zahvataju obično dugi krak hromosoma. Dio dugog kraka Y-hromosoma nazvan je faktor azoospermije (AZF) na Yq11 i podijeljen na AZFa, AZFb, AZFc i možda više pododjeljaka. Defekti na ovom području mogu dovesti do oligospermije ili azoospermije, ali nije uočena čvrsta korelacija genotipa i fenotipa . Posttestikulska azoospermija može se vidjeti pri određenim tačkstim mutacijama u genu zvanom regulator transmembranske provodljivosti cistične fibroze (CFTR) koji je često povezan sa urođenim abnormalnostima vas deferens.
Za muškarce koji imaju genetičke uzroke azoospermije preporučuje se genetička kosultacija.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Berookhim, BM; Schlegel, PN (februar 2014). "Azoospermia due to spermatogenic failure". The Urologic Clinics of North America. 41 (1): 97–113. doi:10.1016/j.ucl.2013.08.004. PMID 24286770.
- ^ a b Male Infertility Best Practice Policy Committee of the American Urological Association; Practice Committee of the American Society for Reproductive Medicine (2001). Infertility: Report on Evaluation of the Azoospermic Male (PDF). American Urological Association; American Society for Reproductive Medicine. ISBN 978-0-9649702-8-1.
- ^ a b c Jarvi, K; Lo, K; Fischer, A; Grantmyre, J; Zini, A; Chow, V; Mak, V (2010). "CUA Guideline: The workup of azoospermic males". Canadian Urological Association Journal. 4 (3): 163–7. doi:10.5489/cuaj.10050. PMC 2874589. PMID 20514278.
- ^ Dohle, Gert R (2010). "Male infertility in cancer patients: Review of the literature". International Journal of Urology. 17 (4): 327–331. doi:10.1111/j.1442-2042.2010.02484.x. PMID 20202000.
- ^ Menzies, F. M.; Shepherd, M. C.; Nibbs, R. J.; Nelson, S. M. (2010). "The role of mast cells and their mediators in reproduction, pregnancy and labour". Human Reproduction Update. 17 (3): 383–396. doi:10.1093/humupd/dmq053. PMID 20959350.
- ^ Practice Committee of ASRM, August 2008. "The management of infertility due to obstructive azzospermia" (PDF). Arhivirano s originala (PDF), 4. 3. 2016. Pristupljeno 14. 6. 2010.
- ^ Padubidri; Daftary (2011). Shaw's Textbook of Gynaecology, 15e. p. 205. ISBN 978-81-312-2548-6