Arapski brojevi
Arapski brojevi, još nazivani i Hindu-arapski brojevi, su brojevi koji obuhvataju sljedećih deset cifara: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 i 9, zasnovanih na Hindo-arapskom brojevnom sistemu. To je danas najčešće korišteni sistem za simboličan prikaz brojeva u svijetu. U ovom sistemu, niz cifara, kao npr: "1234" se čita kao jedan broj, koristeći položaj svake cifre u nizu kako bi se istoj dodijelila odgovarajuća vrijednost. Simbol za nulu (0) je ključ za efikasnost ovog sistema, koji je razvijen od strane antičkih matematičara Indijskog potkontinenta u periodu oko 500. godine.
Sistem je usvojen od strane perzijskih i arapskih matematičara u Bagdadu a preko Arapa je prenesen dalje na zapad. Postoje neki dokazi koji ukazuju da su brojevi u svom sadašnjem obliku razvijeni iz arapskog pisma u Magrebu, zapadnom području arapskog svijeta.[1]
Trenutna forma brojeva razvijena je u Sjevernoj Africi i razlikuje se u formi od indijskih i istočnoarapskih brojeva. Italijanski naučnik Fibonacci se u sjevernoafričkom gradu Bejaia prvi put susreo sa brojevima te je njegov rad bio presudan u tome što su brojevi postali poznati širom Evrope. Nakon toga, Evropljani su ih dalje proširili širom svijeta. Upotreba arapskih brojeva širom svijeta omogućena je posredstvom evropske trgovine, kolonijalizma, korištenjem evropske literature i sl.
U brojevnom sistemu sa bazom 10, s tih deset oznaka se može predstaviti bilo koji željeni broj. Nula označava prazan skup, jedan - jediničnu količinu, a svaki sljedeći broj je za jedan veći od prethodnog. Dakle: 1 + 1 = 2, 2 + 1 = 3, 3 + 1 = 4, itd.
Historija
[uredi | uredi izvor]Nastanak
[uredi | uredi izvor]Decimalni Hindo-arapski brojevni sistem je nastao u Indiji oko 700. godine.[2] Sistem je razvijan postepeno, u rasponu od nekoliko vijekova. Smatra se da je odlučujući korak u razvoju ovog sistema postavio indijski matematičar Brahmagupta kada je uvrstio i formulirao nulu kao broj, 628. godine. Sistem je postao revolucionaran uključivanjem nule u poziciono označavanje, čime se ograničio broj pojedinačnih cifara na njih deset. Taj potez se smatra kao važna prekretnica u razvoju matematike. Može se uočiti razlika između ovog pozicijskog sistema, koji je identičan kroz cijeli sistem i glifova, tj. simbola koji su se koristili za pisanje brojeva a koji su varirali od regije do regije.
Prilagođavanje sistema u Evropi
[uredi | uredi izvor]Perzijski matematičar Abu Abdullah Muhammad bin Musa al-Khwarizmi je 825. godine napisao traktat Računanje sa hindu brojevima koji je sačuvan samo kao latinski prijevod Algoritmi de numero Indorum iz 12. vijeka. Termin algoritmi, što je bila prevodilačeva interpretacija al-Khwarizmijevog imena, postao je termin koji se i dan danas koristi u matematici.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Porijeklo arapskih brojeva A. Boucenna - Université Ferhat Abbas Setif Pristupljeno 9.7.2016.
- ^ O'Connor, J.J. and E.F. Robertson. 2000. Indijski brojevi Arhivirano 29. 9. 2007. na Wayback Machine, MacTutor History of Mathematics Archive, School of Mathematics and Statistics, University of St. Andrews, Scotland.
