Marz Breizh
Stad | Rouantelezhioù ar Franked |
---|---|
E tiriad | Neustria |
Daveennoù douaroniel | 47°48′0″N 1°30′0″W |
Post dalc'het gant penn ar gouarnamant | Prefect of the Breton March |
Heuliet gant | Rouantelezh Breizh |
Marz Breizh a voe krouet en VIIIvet kantved, dindan an impalaer Karl Veur. Bodañ a rae kontelezhioù kornôg impalaeriezh ar Franked : kontelezh Gwened, kontelezh Naoned, kontelezh Roazhon, hag un darn eus Maen. En e benn e oa ur prefed (« Britannici limitis praefectus »), hag an hini brudetañ e oa Roland, a vije bet niz d'an impalaer hervez ar vojenn, hag a varvas e 778 e Roncevaux. Aloubet e voe gant Nevenoe ha rouaned Breizh war e lerc'h.
Ur marz all a voe krouet neuze, ennañ Touraine, Anjev ha Maen, dindan Roperzh Teurgn, e 861. Un darn a voe roet da Vreizh gant Feur-emglev Entrammes e 863.
Istor
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Bec'h a save bep an amzer, e Galia gozh, adalek Gwened betek Blois, etre Franked ha Brezhoned abaoe ma oa kouezhet an Impalaeriezh Roman.
E deroù ar VIvet kantved e voe kemeret Bro-Ereg gant Gwereg Iañ, met chom a rae kêr Gwened etre daouarn ar Franked.
E 578 avat e voe kemeret kêr Gwened gant Gwereg II, ha faezhet gantañ arme ar roue frank Chilperig war lez ar stêr Gwilun. Meur a wech e kasas e goskor da breizhañ douaroù frank Roazhon ha Naoned, ma voe kaset un arme frank all da lakaat urzh gant ar roue Guntram e 590. Bec'h a savas etre ar pennoù-brezel Bèpol hag Ebracari, ma voe faezhet ar Franked adarre, goude ma teuas Ebracari a-benn da adkemer Gwened ur pennad.
E 753 e voe kemeret Gwened adarre gant Pepin Grenn, hag aozet gantañ Marz Breizh da ziwall ar rouantelezh frank diouzh troioù-brezel ar Vrezhoned. War-lerc'h ar prefed Grifó e teuas Roland, a varvas e 778 en emgann Roncesvalls a-enep ar Vaskoned.
E 786 e kerzhas ar senesal Audulf a-enep ar Vrezhoned. E 799 e oa Guido Naoned a oa kont ha prefed marz Breizh hag aloubiñ Breizh a reas. Etre 814 ha 818 e oa Lambert Iañ Naoned a oa kont e-lec'h e dad.
Konted ar marzoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Guido Naoned, † 802/814, Kont, 799 Markiz Marz Breizh, 802 missus regis e Touraine
- e vab Lantbert (Lambert), † 834, Kont, Markiz Marz Breizh, 818/830 kont Naoned hag Angers, kaset e 834 gant Lotar Iañ da Italia
- Bernhard Poitiers, 834
- Lambert II Naoned, X 852, Kont ex territorio Nannetense ortus
Pennad kar
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Levrlennadur
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Émile Chénon, « Les marches séparantes d'Anjou, Bretagne, et Poitou », in Nouvelle revue historique de droit français et étranger, 16e année, 1892, p. 18-62, p. 165-211.
- Léon Levillain, « La Marche de Bretagne, ses marquis et ses comtes », in Annales de Bretagne, vol. 8, n° 58-1, 1951, p. 89-117, lenn enlinenn.
- René Cintré :
- « Un exemple de contestation péagère au XVe siècle. Le péage de Champtocé sur Loire, d'après le procès de 1412-1414 », in Annales de Bretagne et des pays de l'Ouest, vol. 92, n° 92-1, 1985, p. 13-25, lenn enlinenn.
- « Activités économiques dans les marches de Bretagne aux XIVe et XVe siècle », in Annales de Bretagne et des pays de l'Ouest, vol. 101, n° 101-4, 1994, p. 7-36, lenn enlinenn.
- « Les marches de Bretagne au Moyen Age. Économie, guerre et société en pays de frontière (XIVe-XXe s.) », impr. JMP, Pornichet, 1992
- Léon Fleuriot, Les origines de la Bretagne, Éd. Payot, 1980. (ISBN 2-228-12710-8)
- Henri Poisson, Jean-Pierre Le Mat, Histoire de Bretagne, Éd. Coop Breizh, (ISBN 978-2843460913)
- Joël Cornette, Histoire de la Bretagne et des Bretons. volum 1. Des âges obscurs au règne de Louis XIV, Éd. Seuil, 2005. (ISBN 978-2020548908)