Храм Хрыста Збавіцеля

Кафедральны праваслаўны сабор
Кафедральны Саборны храм Хрыста Збавіцеля (сабор Ражства Хрыстова)
руск.: Храм Христа Спасителя
Сучасны выгляд Храма Хрыста Збавіцеля
55°44′40,53″ пн. ш. 37°36′20,21″ у. д.HGЯO
Краіна	Расія
Горад	Масква, вул. Валхонка  (руск.) (бел., 15
Канфесія	Праваслаўе
Епархія	Маскоўская  (руск.) (бел.
Благачынне	Q4504192?
Архітэктурны стыль	Руска-візантыйскі
Архітэктар	Канстанцін Тон
Заснавальнік	Аляксандр I
Дата заснавання	19 жніўня 2000
Будаўніцтва	1994—1997 гады
Асноўныя даты
1860 — Будаўніцтва па праекце К. А. Тона 1931 — Разбурэнне 2000 — Аднаўленне па праекце А. М. Дзянісава  (руск.) (бел., З. К. Цэрэтэлі, М. М. Пасохіна  (руск.) (бел.
Дата скасавання	5 снежня 1931
Статус	Патрыяршы падворак
Стан	Дзеючы
Сайт	new.xxc.ru
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Кафедральны саборны храм Хрыста Збавіцеля (сабор Ражства Хрыстова) у Маскве — кафедральны сабор Рускай Праваслаўнай Царквы недалёка ад Крамля на левым беразе Масквы-ракі, на месцы, якое раней называлася Чартоллем (вуліца Валхонка, 15-17). Сённяшняе збудаванне — ажыццёўленае ў 1990-х гадах знешняе аднаўленне аднайменнага храма, створанага ў XIX стагоддзі.

Храм з’яўляецца калектыўным кенатафам воінаў Рускай імператарскай арміі, якія загінулі ў вайне з Напалеонам — на сценах храма напісаны імёны афіцэраў, якія загінулі ў Айчыннай вайне 1812 года і замежных паходах 1797—1806 і 1814—1815 гадоў.

Арыгінал храма быў узведзены ў памяць аб напалеонаўскім нашэсці па праекце архітэктара К. А. Тона. Будаўніцтва працягвалася амаль 44 гады: храм быў закладзены 23 верасня 1839 года, асвечаны — 26 мая 1883 года. Будынак храма быў разбураны ў разгар сталінскай рэканструкцыі горада  (руск.) (бел. 5 снежня 1931 года. Зноўку адбудаваны непадалёк ад ранейшага месца ў 1994—1997 гадах.

Храм мае статус Патрыяршага падвор’я.

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Храм Хрыста Збавіцеля
• Афіцыйны сайт Храма Хрыста Збавіцеля Архівавана 17 лістапада 2023.
• Навагодняя Елка ў Храме Хрыста Збавіцеля Архівавана 20 верасня 2012.
• Храм Хрыста Збавіцеля на сайце Храмы Расіі
• Гутарка з гісторыкам мастацтва на праграме Аляксандра Гордана NTV
• Артыкул пра гісторыю храма на сайце «Масква, якой няма» Архівавана 19 жніўня 2017.
• Храм Хрыста Збавіцеля на Вараб’ёвых горах
• Гісторыя храма на Вараб’ёвых горах па праекце Вітберга
• Як узрывалі Храм Хрыста Збавіцеля