Тыраксін

Тыраксін
Агульныя
Хім. формула	C15H11I4NO4 (леватыраксін)
Тэрмічныя ўласцівасці
Класіфікацыя
Рэг. нумар CAS	300-30-1
PubChem	853; 25201456
SMILES	O=C(O)C(N)CC1=CC(I)=C(OC2=CC(I)=C(O)C(I)=C2)C(I)=C1
ChemSpider	830

Тыраксі́н^[1], тэтратыранін^[1], C₁₅H₁₁I₄NO₄ — ёдзмяшчальны гармон, які выпрацоўваецца фалікуламі^[2] шчытападобнай залозы пазваночных жывёл і чалавека, вытворнае тыразіну. У складзе тыраксіну 65,4 % ёду.^[1]

Сінтэзуецца тэраксін у складзе бялку тэрэаглабуліну шляхам ядзіравання тэразіну і акісляльнай кандэнсацыі двух малекул дыёдтыразіну з адшчапленнем аланіну^[2]. Унутрыклетачны пратэоліз гэтага бялку вядзе да вызвалення тыраксіну і паступлення яго ў кроў^[2].

У земнаводных і некаторых касцістых рыб тыраксін стымулюе метамарфоз. У цеплакроўных жывёл павышае інтэнсіўнасць асноўнага абмену, уплывае на рост і дыферынцыраванне тканак, уплывае на функцыі сэрца, павышае ўзбуджальнасць нервовай сістэмы. Разам з вазапрэсінам рэгулюе водны баланс арганізма і іншае.

Парушэнне сінтэзу тыраксіну ў арганізме вядзе да цяжкіх эндакрынных захворванняў^[2]. Недахоп тыраксіну ў арганізме чалавека вядзе да крэцінізму, мекседэмы; лішак — да тырэатаксікозу або базедавай хваробе.

• Тыраксі́н, тэтратыранін // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 16: Трыпалі — Хвіліна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 16. — С. 79. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0263-6 (т. 16).
• Тыраксін // Хімічны слоўнік навучэнца: Дапаможнік для вучняў / Б. Н. Качаргін, В. М. Макарэўскі, Л. Я. Гарнастаева, В. С. Аранская. — Мн.: Народная асвета, 2003. — С. 232. — 287 с. — 1 000 экз. — ISBN 985-12-0621-8.
• Тирокси́н, З,5,З¹,5¹-тетраиодтеранин // Биологический энциклопедический словарь (руск.) / Гл. ред. М. С. Гиляров; Редкол.: А. А. Баев, Г. Г. Винберг, Г. А. Заварзин и др. — М.: Сов. энциклопедия, 1986. — С. 632. — 831 с. — 100 000 экз.
• Тирокси́н, З,5,З¹,5¹-тетраиодтеранин / Крюкова И. В. // Т. 25. Струнино — Тихорецк. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — С. 572—573. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)

	Тыраксін на Вікісховішчы