Бясконцая калона

Канстанцін Бранкузі
Бясконцая калона. 1938
Матэрыял	Чыгун
Памеры	29,33 × {{{шырыня}}} см
Тыргу-Жыу
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Бясконцая калона (рум.: Coloana fără sfârşit або Coloana infinitului) — цыкл скульптур румынскага скульптара Канстанціна Бранкузі, над якім ён перыядычна працаваў на працягу 19 гадоў. Самая вядомая Бясконцая калона была пабудавана ў румынскім горадзе Тыргу-Жыу.

Даследчык Іонэл Жыаноу (Ionel Jianou) прыводзіць пяць версій Бясконцай калоны з дуба і адну з гіпсу і сталі, створаных Бранкузі з 1918 па 1937. У Бясконцай калёны Бранкузі зноў адкрыў такі матыў румынскага фальклору, як «нябесная калона» (рум.: columna cerului), які з’яўляецца часткай міфалагічнай тэмы «Восі Свету  (руск.) (бел.» (axis mundi), распаўсюджанай сярод многіх народаў Зямлі. У румынскай народнай творчасці «нябесная калона» ўяўляла сабой архаічнае, дахрысціянскага вераванне, якое хутка было христианизировано, аб чым сведчаць згадкі аб калоне ў калядных каліндах  (руск.) (бел..

Бранкузі абраў не традыцыйную форму калоны, якая азначае толькі нябесную апору, а форму, якая складаецца з паўтаральных рамбоідаў  (руск.) (бел., перадае сімвалізм ўзыходжання. Іанэл Жыаноу падкрэслівае, што ромбападобная форма нагадвае дэкаратыўны стыль калон у сялянскай архітэктуры. Бранкузі назваў калону Бясконцай, паколькі па яго задуме яна накіравана не проста на неба, а ў бязмежную прастору за межамі чалавечага свету. Аб гэтай жа прасторы ідзе гаворка і ў іншай серыі скульптур Бранкузі «Птушка ў прасторы  (руск.) (бел.».

У канцы 1934 года Канстанцін Бранкузі прыняў прапанову Жаночай лігі жудеца Горж пабудаваць помнік у гонар салдат, якія загінулі каля ракі Жыу пры абароне горада ад нямецкіх войскаў у 1916 годзе. Спачатку Бранкузі хацеў узвесці толькі калону, але потым было вырашана зрабіць скульптурны комплекс, які складаецца з «Стала маўчання», «Брамы пацалунку» і «Бясконцай калоны».

Праца была скончаная 28 кастрычніка 1938 года. Вышыня калоны склала 29,33 метра. Яна складаецца з 17 чыгунных ромбападобных блокаў.

Па задуме Бранкузі гэтая «Бясконцая калона» павінна сімвалізаваць ўзыходжанне душ загінулых салдат на неба і адначасова падтрымліваць нябесны звод.

У 1950-х гадах камуністычны ўрад палічыў працу Бранкузі праявай буржуазнага духу. Быў падрыхтаваны план зносу, які так і не быў прыведзены ў выкананне.

У 1998—2000 гг. былі праведзены работы па аднаўленні калоны.

• Ionel jianou. Brancusi. — Tudor Publishing, 1963.
• alexandra Parigoris Endless Column Restored // Sculpture. — Jan./Feb. 2002. — № 1. (англ.)

• [1] Архівавана 6 лістапада 2006., [2] Архівавана 22 лістапада 2005. — версіі Бясконцай калоны