Полацкая і Глыбоцкая епархія

Полацкая і Глыбоцкая епархія
Свята-Богаяўленскі кафедральны сабор (Полацк)
Агульныя звесткі
Краіна	Беларусь
Епархіяльны цэнтр	Полацк
Заснавана	1104
Плошча	20 064,31 км²
Насельніцтва	439 624 (2009 год)
Кіраванне
Кіруючы архірэй	Епіскап Полацкі і Глыбоцкі Ігнацій (Луковіч) (з 30 жніўня 2019)
Кафедральны храм	Свята-Богаяўленскі сабор (Полацк)
Другі кафедральны храм	Сабор Раства Прасвятой Багародзіцы (Глыбокае)
Статыстыка
Благачынняў	10
Храмаў	105 храмаў і капліц; 3 манастыры (на 2012[1])
Святароў	63 (2012)[1]
Сайт	eparhia992.by
Карта
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Полацкая і Глыбоцкая епархія — епархія Беларускага экзархата Рускай праваслаўнай царквы, якая ўключае заходнюю частку Віцебскай вобласці з цэнтрам у Полацку. Гістарычна, кіруючыя епіскапы мелі рознае тытулаванне: Полацкія; архіепіскапы Полацкія і Віцебскія; Полацкія, Віцебскія і Мсціслаўскія; Полацкія і Велікалуцкія; епіскапы Полацкія і Віленскія; Полацкія і Глыбоцкія.

Полацкая епархія вядзе сваю гісторыю ад канца Х — пачатку XI ст., калі тут была заснавана першая на Беларусі епіскапская кафедра. Меркаванне пра яе заснаванне менавіта ў 992 годзе не пацвярджаюць крыніцы. Ва ўсякім разе гэта адбылося ў валадаранне князя Ізяслава (сына Уладзіміра Святаславіча і полацкай князёўны Рагнеды) або яго сына Брачыслава.

У X—XIII стст. у яе склад уваходзіла тэрыторыя з гарадамі Віцебск, Мінск, Ізяслаўль, Лагойск, Слуцк, Друцк, Навагрудак, Орша, Лукомль.

З 1391 года кафедра атрымала статус архіепархіі.

Знаходзілася ў кананічнай юрысдыкцыі: Кіева-Літоўскай мітраполіі Канстанцінопальскага Патрыярхата (1315—1329, 1356—1362, 1415—1419); Кіеўскай мітраполіі (1620—1628). Пасля ўзяцця Полацка ў 1563 годзе войска��і Івана Грознага на некаторы час перайшла ў распараджэнне Маскоўскай мітраполіі.

З кастрычніка 1596 года па кастрычнік 1620 года, са жніўня 1628 года па чэрвень 1657 года епархія заставалася без епіскапа ў сувязі з пераходам духавенства ва ўніяцтва. У 1662 годзе епархія канчаткова была скасавана.

У 1833 годзе епархія была адроджана і называлася Полацкай і Віленскай. У яе склад увайшлі землі Віцебскай, Віленскай і Курляндскай губерняў. З 1840 года епархія называлася Полацкай і Віцебскай.

У 1840—1856 гадах дзейнічала Полацкая духоўная семінарыя. У 1856 годзе яна была пераведзена ў Віцебск, але працягвала называцца Полацкай да снежня 1871 года.

Да пачатку Другой сусветнай вайны на Полацкай зямлі не засталося ніводнага дзеючага храма. Епархія спыніла сваё існаванне.

Падчас вайны адкрылася некалькі храмаў і Спаса-Ефрасіннеўскі манастыр.

У 1955 годзе ў Віцебскай вобласці налічвалася 26 цэркваў, але 10 з іх і Спаса-Ефрасіннеўскі манастыр былі закрыты ў час хрушчоўскіх ганенняў на Царкву.

Царкоўнае жыццё стала аднаўляцца толькі ў канцы 1980-х гадоў. 6 ліпеня 1989 года Полацкая епархія была адроджана.

Тэрыторыя епархіі ўключае: тэрыторыі Браслаўскага, Верхнядзвінскага, Глыбоцкага, Докшыцкага, Мёрскага, Полацкага, Пастаўскага, Расонскага, Ушацкага, Шаркоўшчынскага раёнаў.

Кафедральныя саборы — Богаяўленскі (Полацк), Сабор Раства Прасвятой Багародзіцы (Глыбокае).

Налічвае (2012): 100 прыходаў; 63 свяшчэннаслужыцелі (59 святароў, 4 дыяканы).

Кіруючы архірэй з 30 жніўня 2009 года — Ігнацій (Луковіч), епіскап Полацкі і Глыбоцкі.

• Полацкае (16 прыходаў)
• Глыбоцкае (18 прыходаў)
• Браслаўскае (8 прыходаў)
• Верхнядзвінскае (9 прыходаў)
• Докшыцкае (13 прыходаў)
• Мёрскае (14 прыходаў)
• Пастаўскае (7 прыходаў)
• Шаркаўшчынскае (8 прыходаў)
• Расонскае (2 прыходу)
• Ушацкае (5 прыходаў)^[2]

• Свята-Панцеляймонаўскі жаночы манастыр (Браслаў, вул. Савецкая, 38)
• Свята-Міхайлаўскі Беразвецкі жаночы манастыр (Глыбокае, вул. Ф. Скарыны, 77)

• Глеб (Савін) (12 жніўня 1992 — 28 снежня 1996)
• Філарэт (Вахрамееў) (28 снежня 1996 — 17 ліпеня 1997), мітр. Мінскі
• Феадосій (Більчанка) (10 жніўня 1997 — 30 жніўня 2019)
• Ігнацій (Луковіч) (з 30 жніўня 2019)

• 
  Богаяўленскі сабор у Полацку
• 
  Ефрасіннеўскі жаночы манастыр у Полацку
• 
  Сафійскі сабор у Полацку
• 
  Царква Пакрова Прасвятой Багародзіцы ў Полацку

• Сапунов А. П. Исторические судьбы Полоцкой епархии с древнейших времен до половины XIX века / сост. и изд. А. Сапунов. — Витебск, 1889. — 172 с.
• Горидовец В. Церковная жизнь на территории Полоцко-Витебской епархии в период немецкой оккупации в 1941—1944 годах // Вестник церковной истории. 2008. — № 2(10). — С. 279—284.

• Полацкая епархія афіцыйны сайт епархіі
• Інфармацыя на сайце Беларускага экзархата
• Полацкая і Глыбоцкая епархія афіцыйны сайт МП