Пушкінапад
Знос помнікаў Аляксандру Пушкіну ва Ўкраіне пачаўся падчас расейска-ўкраінскай вайны. Падчас расейскага уварваньне ва Ўкраіну гэта стала шырока распаўсюджанай зьявай, якую ўкраінцы ахрысьцілі Пушкінапад. Гэтая хваля дэмантажу зьвязана з працэсам дэрусыфікацыі Ўкраіны(en).
Гісторыя
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Сытуацыя з Пушкіным аказалася вельмі падобнай на «Ленінапад». Першай падзеяй, якая атрымала шырокую вядомасьць, стаў дэмантаж помніка Пушкіну ў Мукачава 7 красавіка 2022 году. Помнікі маскальскаму паэту дэмантавалі ў Ужгарадзе й Тарнопалі 9 красавіка. 22 сакавіка 2022 году жыхар Тарнопаля пафарбаваў у чырвоны колер помнік Пушкіну й напісаў на ім «стоп вайна». Сваім дзеяньнем ён зьвярнуў увагу на неабходнасьць дэмантажу помніка. Помнік паэту быў усталяваны ў Тарнопалі ў 1961 годзе. Першыя ініцыятывы па яго зносе зьявіліся ў 2014 годзе, пасьля пачатку расейска-ўкраінскай вайны.[1][2][3][4][5][6]
Мэр Тарнопаля Сяргей Надаль адзначыў:[7]
|
Злачынствы маскальскіх супраць украінскага народа: забойствы, катаваньні людзей, зґвалтаваньні жанчын і дзяцей, разбурэньне ўкраінскіх гарадоў сьцерлі ўсю культуру маскальскага народа. Тлумачэньняў гэтым злачынствам няма. Яны не пакідаюць нам выбара. Усё маскальскае трэба дэмантаваць. У тым ліку помнік маскальскаму пісьменьніку. | 
|
11 красавіка 2022 году ў вёсцы Забалотаўцы Львоўскай вобласьці дэмантавалі бюст Пушкіна.
19 красавіка 2022 году ў Крапіўніцкім прапанавалі прыбраць помнік Пушкіну, які зараз стаіць каля Пэдагагічнага ўнівэрсытэту.[8]
26 красавіка 2022 г. у вёсцы Пушкіна на Берагаўшчыне Закарпацкай вобласьці павалілі помнік Аляксандру Пушкіну, і пачаліся нарады па перайменаваньні вёскі.[9]
28 красавіка 2022 г. у Канатопе быў дэмантаваны помнік Пушкіну, цікава, што падчас дэмантажу помніку адарвала галаву.[10]
30 красавіка 2022 году ў Чарнігаве быў дэмантаваны помнік Пушкіну.[11]
5 мая 2022 у Віньніцы дэмантавалі мэмарыяльную дошку Пушкіну.
8 мая 2022 году бюст дэмантаваны ў Дэлятыні Івана-Франкоўскай вобласьці.[12]
13 мая 2022 году з уваходнай брамы дэндралягічнага парку «Александрыя» ў горадзе Белая Царква дэмантаваны бюст Пушкіну.
21 траўня 2022 году ў Мікалаеве быў дэмантаваны помнік Пушкіну.[13]
1 чэрвеня 2022 году ў Нікапалі быў пашкоджаны помнік Аляксандру Пушкіну.[14]
У Запарожжы дэмантавалі бюст расейскаму паэту Аляксандру Пушкіну. Бюст з каванай медзі прастаяў у горадзе больш за 20 гадоў і быў дэмантаваны ўвечары 26 ліпеня з дазволу мэрыі.[15]
1 верасьня 2022 году ў Кіеве быў дэмантаваны бюст Пушкіну на тэрыторыі гімназыі №153.
11 кастрычніка 2022 г. у Кіеве невядомымі быў дэмантаваны другі бюст Пушкіна перад Нацыянальным транспартным унівэрсытэтам. Дэмантаж прысьвяцілі лейтэнанту Ўзброеных сілаў Украіны Дзянісу Анціпаву на псэўда «Бук» — вядомаму грамадзкаму актывісту, выкладчыку карэйскай мовы ў Кіеўскім нацыянальным унівэрсытэце імя Тараса Шаўчэнкі, які загінуў у маі 2022 году ў баі з маскальскімі войскамі.
У г. Харкаве бюст Аляксандра Пушкіна быў дэмантаваны ў цэнтры горада 9 лістапада 2022 г. рашэньнем Харкаўскага гарсавета.[16] Бронзавы бюст прастаяў больш за 100 гадоў і быў адкрыты ў маі 1904 года побач з перайменаванай вуліцай Пушкінскай (былая вуліца Нямецкая).
11 лістапада 2022 года дэмантавалі помнік Аляксандру Пушкіну ў Жытоміры.
11 лістапада 2022 года дэмантаваны і знік помнік Пушкіну ў горадзе Жмэрынцы.
17 лістапада 2022 года дэмантаваная скульптура Пушкіна ў горадзе Чарнаўцы.
20 лістапада 2022 года невядомымі быў павалены бюст Пушкіну ў горадзе Нікапаль.
21 лістапада 2022 года дэмантаваны помнік Пушкіну ў горадзе Крамянчук.
29 лістапада 2022 года дэмантаваная мемарыяльная дошка Пушкіну ў горадзе Мікалаеў.
29 лістапада 2022 года дэмантаваны помнік Пушкіну ў горадзе Ананьеў.
Памнік у Тульчыне дэмантаваны 10 снежня 2022 года.
Помнік Пушкіну ў Дніпро дэмантаваны 16 снежня 2022 года.
23 сьнежня 2022 году дэмантаваная другая скульптура Пушкіна ў горадзе Чарнаўцы.[17]
Помнік у Кралявецы дэмантаваны 24 сьнежня 2022 году.
27 сьнежня 2022 года дэмантаваны бюст Пушкіну з фасада Чарнавіцкага драматычнага тэатра імя Вольгі Кабылянскай.[18]
29 сьнежня 2022 году дэмантавалі бюст у г. Палоннае.[19]
29 сьнежня 2022 году дэмантаваная другая мэмарыяльная дошка Пушкіну ў Мікалаеве.
30 сьнежня 2022 году гарадзкі галава Краматорска Аляксандар Ганчарэнка паказаў фота дэмантажу бюста Аляксандра Пушкіна.[20][21][22]
Тэзы й антытэзы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Пытаньне зносу помнікаў разглядаецца ў канцэпце зьмястоўнай іх нагрузкі, высьвятленьні прычын іх усталёўкі. Ва ўкраінскім грамадзтве існавалі тэзы «Ня трэба зьнішчаць гісторыю! Гэта ж наша гісторыя!», «Зьнясіце ўсе гэтыя помнікі ў музэі», «Гэта выдатныя дзеячы».[23]
Глядзіце таксама
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Дэрусыфікацыя ва Ўкраіне(uk)
- Дэкамунізацыя ва Ўкраіне(uk)
- Закон Украіны «Аб забесьпячэньні функцыянаваньня ўкраінскай мовы як дзяржаўнай»(uk)
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Кокотюха (2022-04-23) Як Пушкін в Україні став аналогом Леніна
- ^ У Мукачеві демонтували пам'ятник Пушкіну
- ^ У Тернополі демонтували пам’ятник Пушкіну – мер
- ^ У Тернополі демонтували пам'ятник Пушкіну
- ^ Береза Дерусифікація триває: в Ужгороді демонтували пам’ятник Пушкіну (відео)
- ^ Бугаєнко У Тернополі демонтували пам'ятник Алєксандру Пушкіну
- ^ Туманова В Україні почався "Пушкінопад": у Тернополі демонтували пам’ятник російському поету
- ^ У Кропивницькому запропонували прибрати пам’ятник Пушкіну (укр.) Праверана 2022-04-23 г.
- ^ На Закарпатті "впав" вже шостий пам'ятник Пушкіну. Еспресо.Захід (укр.) Праверана 2022-04-28 г.
- ^ Під час демонтажу відірвало голову: у Конотопі знесли пам'ятник Пушкіну (фото) (укр.) Праверана 2022-04-28 г.
- ^ У Чернігові бійці тероборони знесли пам’ятник Пушкіну (укр.) Праверана 2022-04-30 г.
- ^ На Прикарпатті демонтували погруддя Пушкіна та комісара Руднєва
- ^ У Миколаєві зусиллями невідомих зник пам'ятник Пушкіну (фото) (укр.) Праверана 2022-05-21 г.
- ^ У Нікополі осквернили пам'ятник Пушкіну (рас.) Праверана 2022-06-01 г.
- ^ У Запоріжжі демонтували пам'ятник Пушкіну (укр.)
- ^ Харківська міська рада
- ^ Чернівці позбулися Пушкіна: демонтовано другий пам’ятник (укр.) Праверана 2022-12-23 г.
- ^ В Черновцах с фасада театра демонтировали бюст Пушкина
- ^ Юхууууууу! Пушкінопад триває.... - Декомунізація. Україна. (укр.) Праверана 2022-12-29 г.
- ^ Цензор.НЕТ В Краматорске снесли памятник Пушкину. ФОТО
- ^ В Краматорске снесли бюст Пушкина
- ^ У Краматорську демонтували пам’ятник Пушкіну
- ^ Толерантність культури vs війна | Газета «День» (day.kyiv.ua)