Ғәйбәт

Ислам Ислам тарихы

Иман шарттары

Тәүхид Фәрештәләр Китаптар Пәйғәмбәрҙәр Яуап көнө Тәҡдир

Исламдың биш нигеҙе

Шәһәҙәт Намаҙ Ураҙа Зәкәт Хаж

Шәхестәр

Мөхәммәт Ислам пәйғәмбәрҙәре Сәхәбәләр Хәлифәләр

Ғәйбәт (фарс. غیبت , ғәр. غِيبَةٌ‎) — ситтән тороп хөкөм итеү, берәй кеше тураһында ғәйбәт һөйләү, хәбәр таратыр өсөн кешенең шәхси серҙәрен асыҡларға ынтылыу.

Ғәйбәт — «кеше тураһында уның артында насар һәм мыҫҡыллы нәмәләр һөйләү, яманлау». Был һүҙ «ғәйеп — билдәһеҙ, йәшерен» тигән һүҙ менән бер тамырҙан яһалған. Ҡөрьәндә һәм Мөхәммәт Пәйғәмбәр хәҙистәрендә ғәйбәт төшөнсәһе йыш ҡына үлгән кешенең итен ашау менән сағыштырыла^[1]

Мөхәммәт Рәсүлуллаһ ғәйбәт һөйләүсене лә яратмаған, тыңларға ла рөхсәт итмәгән, уларҙың гонаһтары уртаҡ, тип әйтә торған булған. Башҡаларҙың ғәйептәрен тикшергәнсе, һәр кем үҙенең етешһеҙлектәрен бөтөрһөн, яҡшы кеше рәтенә инергә тырышһын — был пәйғәмбәрҙең васыяты^[2].

Кешенең артында, уға оҡшамаҫлыҡ, хатта ысын булһа ла, һөйләшеүҙәр ғәйбәт булып иҫәпләнә^[3][4]. Ислам дине был ғәмәлдәрҙе тыя һәм уларҙы иң яман ғәмәлдәрҙең береһе итеп ҡарай. Исламда ғәйбәт иң ҙур гонаһтарҙың береһе булып тора.

1. Судта шаһитлыҡ иткәндә;
2. Әгәр кеше ғәҙелһеҙлектән яфаланһа;
3. Әгәр бер кеше асыҡтан-асыҡ, йәмғиәттән оялмайынса гонаһ ҡылһа^[5].

• Яманат һатыу

• Rafik Berjak, "Backbiting", «The Qur'an: an encyclopedia», <https://books.google.com/books?id=isDgI0-0Ip4C&pg=PA106> 
• Камаль Эль Зант Аль-гыйба — хула // Нравы мусульманина. Часть 2