Хажи (Ислам)

Хажи (ғәр. حَاج‎ — «паломник»‎; рус. Хаджи́) — Мәккәгә барып хаж йолаһын уңышлы үтәгән мосолманға бирелгән дәрәжәле исем^[1]. Дәрәжә, ғәҙәттә, исем алдынан ҡушып әйтелә (мәҫәлән, Хажи Морат, Хажи-Рамаҙан), шул уҡ ваҡытта исемдән һуң әйтелгән осраҡтар ҙа була (Әхмәт хажи, Мөхәммәт хажи). Ваҡыт үтеү менән исемдәргә һәм фамилияларға ла инеп киткән (мәҫәлән, Хажиәхмәт, Хаж(и)ғәле, Хажибәк). Хаж ҡылған ҡатын-ҡыҙҙарҙы хажжә тип атайҙар(ғәр. حاجة‎)^[2].

Ғәрәп илдәрендә оло йәштәге кешегә ҡарата, был кешенең хажға барыу-бармауына ҡарамаҫтан, хажи һәм хажжә тип өндәшеү ихтирамлы мөнәсәбәт күренеше булып тора. Ҡасандыр Ғосман империяһы хакимлығы аҫтында булған Балҡан илдәрендә Иерусалимға һәм Изге ерҙәргә барған христиандарҙы ла «хажи» термины менән йөрөтәләр^[3].

Ҡыҙыҡлы факттар

Ираҡ һуғышы ваҡытында Америка һалдаттары, вьетнамдарға ҡарата «Чарли» һәм «Виктор Чарли» һүҙҙәрен ҡулланған ише, «хажи» һүҙен ираҡ баш күтәреүселәрен һәм төп ғәрәп халҡын билдәләү өсөн ҡулланған^[4].

Иҫкәрмәләр

↑ Malise Ruthven. Islam: A very short introduction (инг.). — Oxford University Press, 1997. — P. 147. — ISBN 978-0-19-285389-9.
↑ Guide to going to Mecca (билдәһеҙ). BBC. Дата обращения: 8 декабрь 2008. Архивировано 13 март 2013 года.
↑ Jerusalem and Ancient Temples (in Greek) (билдәһеҙ). apologitis.com. Дата обращения: 4 май 2010. Архивировано 4 февраль 2013 года.
↑ Herbert, Bob. From 'Gook' to 'Raghead', The New York Times (2 май 2005). 1 октябрь 2017 тикшерелгән.

Әҙәбиәт

Гогиберидзе Г. М. Исламский толковый словарь. — Ростов н/Д: Феникс, 2009. — 266 с. — (Словари). — 3000 экз. — ISBN 978-5-222-15934-7.
Гүзәл Ситдиҡова. Йәннәт баҡсаһы. Хаж юлъяҙмалары. Шиғырҙар. — Өфө: Уфимский полифграфкомбинат ДУП. 2014. — 232 бит (баш.)

	Был ислам тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ.

[1] Malise Ruthven. Islam: A very short introduction (инг.). — Oxford University Press, 1997. — P. 147. — ISBN 978-0-19-285389-9.

[2] Guide to going to Mecca (билдәһеҙ). BBC. Дата обращения: 8 декабрь 2008. Архивировано 13 март 2013 года.

[3] Jerusalem and Ancient Temples (in Greek) (билдәһеҙ). apologitis.com. Дата обращения: 4 май 2010. Архивировано 4 февраль 2013 года.

[4] Herbert, Bob. From 'Gook' to 'Raghead', The New York Times (2 май 2005). 1 октябрь 2017 тикшерелгән.

[1]

Исламда руханиҙар
Дин белгестәре	Ғөләмә Имам Мәүләүи Мулла Мөфәссир Мөхәддис Хәлифә Хатип Хафиз Шәйех Шәйех-үл-Ислам
Фаҡиһтар	Ҡаҙый Мөжәддит Мөжтәһид Мөфтөй Фаҡиһ
Шиғый дәрәжәләре	Аятулла Бөйөк аятулла Ун ике имам Мәржә-и тәҡлид Хүжәт әл-ислам
Суфый дәрәжәләре	Абрар Әүлиә Әвтәд Ғариф Дәрүиш Ишан Мөршид Мөрит Нүжәбә Нүҡәбә Бәйер Остаҙ Фәҡир Әфәнде
Башҡалар	Әмир әл-мөьминин Ахун Мәүләнә Мүрәбит Мәзин (Аҙансы) Нәиб Нәҡиб Хаҡ хәлифә Хажи Шәһит