Yuxarı Anbaras məscidi

Yuxarı Anbaras məscidi — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad rayonunun inzibati mərkəzində yerləşən məscid.

Ordubad şəhər əhalisi arasında yerləşdiyi məhəllənin adı ilə Yuxarı Anbaras məscidi adlandırılan məscidin inşa tarixi məlum deyildir.

XIX yüzilliyin ortalarında təmir olunarkən məscidin tavanında, taxta üzərində qara rənglə yazılmış kitabə qoyulmuşdur. Kitabənin mətni belədir: "Ya Məhəmməd! Ya Əli! Ağa Mirzə Cəfər məscidini Ağababanın oğlu mərhum, mərifətli Cəfərqulu 1284-cü il tarixdə (05.05.1867–23.04.1868-ci il) təmir etdirdi"^[1].

Kitabədə verilən məlumatdan görünür ki, təmir olunan vaxt (1867–1868-ci illər) məscid "Ağa Mirzə Cəfər məscidi" adlanırmış. Bu məlumata əsasən demək olar ki, plan quruluşunun həlli, fasad hissələrinin qurulmasında tətbiq olunan memarlıq kompozisiyası üsulları XVII–XVIII əsr tikintilərinə uyğun gəldiyi üçün ehtimal ki, ХVII əsrdə Ağa Mirzə Cəfər adlı şəxsiyyət tərəfindən inşa etdirilmişdir. Abidə 1284-cü ildə təmir edilərkən "Ağa Mirzə Cəfər məscidi" adlanırmış. El arasında məscidə bəzən "Hacı Mir Cəfər ağa məscidi" də deyirlər. Kitabədə isə məscidin adı "Ağa Mirzə Cəfər məscidi" kimi qeyd olunmuşdur. Görünür, zaman keçdikcə məscidin adındakı "Mirzə" sözü "Mir" şəklinə düşmüş və məscid "Mir Cəfər ağa məscidi" kimi adlandırılmağa başlamışdır. "Hacı" titulunun məscidin banisinin adına əlavə olunması isə onun sonralar Həcc ziyarətində olması ilə əlaqədardır.

1. Hacıfəxrəddin Səfərli. Naxçıvanın türk-islam mədəniyyəti abidələri. Naxçıvan: "Əcəmi" Nəşriyyat Poliqrafiya Birliyi, 2017, 115 s.