Qara qoz

Qara qoz
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superrozidlər Klad: Rozidlər Klad: Fabidlər Dəstə: Fıstıqçiçəklilər Fəsilə: Qozkimilər Cins: Qoz Növ: Qara qoz
Beynəlxalq elmi adı
Juglans nigra L., 1753[1]
Şəkil axtarışı ITIS   19254 NCBI   16719 EOL   594611

Qara qoz (lat. Juglans nigra) — bitkilər aləminin fıstıqçiçəklilər dəstəsinin qozkimilər fəsiləsinin qoz cinsinə aid bitki növü.

Vətəni Şimali Amerikadır.

Hündürlüyü 45 m, gövdəsinin diametri 180 sm-ə çatan ağacdır. Açıqlıqda bitən ağacların çətiri iri və çadırvaridir. Gövdəsinin qabığı tünd-qəhvəyi rəngdə olub, qeyri-bərabər dərin çatlıdır. Cavan zoğları seyrək tükcüklü, tumurcuğu çılpaqdır, ipəyəoxşar, 4 pulcuqlu, yumurtavari formalıdır. Yarpaqları təklələkvari, 7-12 cüt ovalşəkilli–neştərvari və ya uzunsov-neştərvari yarpaqcıqdan ibarətdir. Yarpaqcığın alt üzü seyrək tükcüklü, üstdən çılpaqdır. Bəzən təpə yarpaqcığı zəif inkişaf edir və tez düşür. Erkəkcikli sırğaların uzunluğu 6-15 sm-dir. Dişicikli çiçəklərin 3-5-i bir yerdə yerləşir. Meyvəsinin diametri 6 sm, kürəvaridir. Meyvəyanlığı açılmır, quruyub meyvəyə yapışır. Qabığı çətin sınandır. Toxumla, qələmlərlə çoxaldılır. Aprel-may aylarında çiçəkləyir, sentyabr-oktyabr aylarında meyvəsi yetişir.

Tez böyüyən, şaxtaya və quraqlığa davamlı, işıqsevən, torpağa tələbkar ağacdır.

Mədəni şəraitdə Lənkəranda, Gəncədə, Dağlıq Qarabağda, Zaqatalada, Abşeronda az-az hallarda tək-tək və ya kiçik qruplarda rast gəlinir.

Tək və qrup əkinlərində istifadəsi məqsədyönlüdür. Gözəl çətirli, iri, dekorativ ağacdır. Mebel istehsalında istifadə olunur.

• Wallia nigra (L.) Alef.

• Juglans nigra f. laciniata Rehder
• Juglans nigra f. oblonga (Marshall) Fernald
• Juglans nigra oblonga Marshall
• Juglans pitteursii C.Morren
• Juglans rugosa Dode