Mixail Litvin
| Mixail Litvin | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1892[1] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 20 noyabr 1938 |
| Vəfat yeri | |
| Partiya | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Hərbi xidmət | |
| Qoşun növü | NKVD |
Mixail İosifoviç Litvin (rus. Михаи́л Ио́сифович Литви́н; 1892[1], Zabaykal vilayəti[d] – 20 noyabr 1938, Leninqrad) — SSRİ NKVD-nin əməkdaşı, Dövlət Təhlükəsizliyi Baş İdarəsinin məxfi-siyasi şöbəsinin rəisi, NKVD-nin Leninqrad vilayəti üzrə rəisi, 3-cü dərəcəli dövlət təhlükəsizliyi komissarı (20 yanvar 1938-ci ildən). SSRİ NKVD-nin xüsusi üçlüyünün bir hissəsi idi.
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Litvin kasıb yəhudi ailəsində anadan olmuşdur. 1916–1917-ci illərdə çar ordusunda xidmət etmişdir. 1917-ci ildə RSDF(b)P-yə qoşulmuşdur. 1917–1918-ci illərdə Yenisey Vilayət Xalq Təsərrüfatı Şurasında Çapçılar İttifaqının zavod komitəsinin sədri, Krasnoyarskda mətbəənin komissarı. O, ağqvardiyaçılar tərəfindən tutulmuş və həbsxanaya salınmışdır 1919–1920-ci illərdə Krasnoyarsk və Xabarovskda məxfi formada fəaliyyət göstərmişdir. 1921–1922-ci illərdə alayların hərbi komissarı, cəbhənin hərbi komissarı, xüsusi idarənin rəisi olmuşdur. 1922–1923-cü illərdə Ümumrusiya Həmkarlar İttifaqları Mərkəzi Şurasının Uzaq Şərq Bürosunun məsul katibi olmuşdur. 1923–1926-cı illərdə Oryol Vilayət Həmkarlar İttifaqları Şurasının sədri olmuşdur. 1926–1929-cu illərdə Qazaxıstan Vilayət Həmkarlar İttifaqları Şurasının sədri olmuşdur. 1929–1930-cu illərdə Ümumittifaq Həmkarlar İttifaqları Mərkəzi Şurasının Mərkəzi Asiya Bürosunun sədri olmuşdur. 1930–1933-cü illərdə Ümumittifaq Bolşeviklər Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Mərkəzi Asiya Bürosunun Bölmə Bürosunun rəhbəri, ÜK(b)P MK-nin bölüşdürmə şöbəsinin planlaşdırma və maliyyə kadrları sektoru müdirinin müavini, ÜK(b)P MK-nin Bölmə şöbəsinin plan və maliyyə kadrları sektorunun müdiri, ÜK(b)P MK-nin bölüşdürmə şöbəsinin müdir müavini kimi çalışmışdır. 1933–1934-cü illərdə Ukrayna Kommunist (bolşeviklər) Partiyası Mərkəzi Komitəsinin kadrlar şöbəsinin müdiri olmuşdur. 1933–1937-ci illərdə Ukrayna Kommunist (bolşeviklər) Partiyası Mərkəzi Komitəsinin üzvü, 1933–1934-cü illərdə namizədi, 1934–1937-ci illərdə Ukrayna Kommunist (bolşeviklər) Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Təşkilat Bürosunun üzvü olmuşdur. 1934–1935-ci illərdə Ukrayna Kommunist (bolşeviklər) Partiyası Mərkəzi Komitəsinin sənaye və nəqliyyat şöbəsinin müdiri olmuşdur. 1935–1936-cı illərdə Ukrayna Kommunist (bolşeviklər) Partiyası Mərkəzi Komitəsinin kənd təsərrüfatı şöbəsinin müdiri, Ukrayna Kommunist (bolşeviklər) Partiyası Xarkov Vilayət Komitəsinin 2-ci katibi olmuşdur. 1936-cı ilin oktyabrından 1937-ci ilin mayına qədər SSRİ NKVD-nin GUGB NKVD-nin kadrlar şöbəsinin müdiri. I çağırış SSRİ Ali Sovetinin deputatı kimi xidmət etmişdir.[2][3][4]
Böyük terror
[redaktə | mənbəni redaktə et]Litvin 1937–1938-ci illərdə SSRİ NKVD-nin Dövlət Təhlükəsizliyi Baş İdarəsinin IV məxfi-siyasi şöbəsinin rəisi vəzifəsində çalışmışdır. 1937-ci ilin may–iyun aylarında Stalinin edam siyahılarını imzalamışdır.[5]
20 yanvar 1938-ci ildən NKVD-nin Leninqrad vilayəti üzrə idarəsinin rəisi olmuşdur. Bu dövrdə o, SSRİ NKVD-nin 30 iyul 1937-ci il tarixli, 00447 saylı əmri ilə yaradılmış xüsusi üçlüyə qoşulmuş[6] və Stalin repressiyalarında fəal iştirak etmişdir.[7] 1938-ci ildə Leninqradda 20,769 nəfər güllələnmişdir.[8] Leninqrad təhlükəsizlik işçiləri arasında yayılmış bir zarafatda deyilirdi: "Zakovskinin altında çiçəklər, Litvinin altında isə giləmeyvə var idi".[9]
Rütbələr
[redaktə | mənbəni redaktə et]- 22 dekabr 1936 – dövlət təhlükəsizliyinin baş mayoru;
- 20 yanvar 1938 – 3-cü dərəcəli dövlət təhlükəsizliyi komissarı.
Mükafatları
[redaktə | mənbəni redaktə et]- "Lenin" ordeni (22 iyul 1937);
- "Fəhlə-Kəndli Qırmızı Ordusunun XX illiyi" yubiley medalı (22 fevral 1938);
- "ÜFK–DSİ-nin (XV) fəxri işçisi" döş nişanı (9 may 1938).
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 Кто руководил НКВД. 1934-1941 (rus.).
- ↑ Петров Н. В., Скоркин К. В. Литвин Михаил Иосифович (Кто руководил НКВД (1934—1941): справочник 3000 nüs.). М.: Звенья. Под ред. Н. Г. Охотина и А. Б. Рогинского. 1999. ISBN 5-7870-0032-3.
- ↑ Абрамов В. Евреи в КГБ: Палачи и жертвы. — М.: Яуза; Эксмо, 2005.
- ↑ Лозицький В. С. Політбюро ЦК Компартії Україны: iсторія, особи, стосунки (1918—1991). – Київ, Генеза, 2005. (ukr.)
- ↑ "Сталиские списки". 2011-01-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-11-19.
- ↑ "Составы троек в 1937−1938 годах". NKVD.Memo.ru. Персоналии органов государственной безопасности СССР (1935−1939): справочник. 2022-03-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-07-10.
- ↑ "Сталинский план по уничтожению народа". AlexanderYakovlev.org. Архив Александра Н. Яковлева. 2017-08-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-18.
- ↑ "Levashovo Memorial Cemetery" (ingilis). 2013-04-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-11-18.
- ↑ Юрий Богданов. Это было строго секретно для всех нас. — Часть первая. — С. 13.
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Литвин Михаил Иосифович // Справочник по истории Коммунистической партии и Советского Союза: 1898—1991.
- Литвин Михаил Иосифович: Варианты биографии на сайте «Хронос»
- Литвин Михаил Иосифович: Досье // Альманах «Россия. XX век»: Архив Александра Н. Яковлева. — Биографический словарь.