Centlmen
 | Bu məqalə qaralama halındadır. |
Centlmen (Gentleman) - Gender sistemində centlmen etosuna malik maskulinliyin xüsusi bir tipi. Cəngavər anlayışı kimi, centlmen anlayışı da sosial tarixdən gəlib və özünü ilkin mənasında «yaxşı ailədən çıxmış insan» anlayışını ifadə edirdi. Zamanla centlmen anlayışı zadəganların davranış tipləri və maskulinliyi ilə əlaqədar məcazi məna daşımağa başladı. XX əsrdə artıq bu termin bu anlayışa uyğun davranış və etik dəyərlərə malik hər bir kişi haqqında işlədilə bilər. Centlmen öz sağlamlığının və fiziki formasının qayğısına qalır - həvəskar idmanla məşğul olmaq centlmenliyin vacib elementlərindəndir. Centlmen xüsusi qapalı məktəblərdə (İngiltərədə bu cür məktəblər, məsələn İton, Vinçester, Vestminster, Reqbi, Xarrou məktəblərdir) tərbiyə olunan kişi elitarlığının kollektiv formasına malik olur. Burada gənclər özlərində yoldaşlıq hissi və xarakteri tərbiyə etmək bacarığına yiyələnirlər. Centlmen obrazının əsas komponentlərindən biri onun qadına münasibətidir. Qadın centlmenin qayğılarının əsas predmeti deyil. O, qadına yalnız ailə qurmaq və hər cəhətdən yaxşı yerdən evlənmək istəyəndə diqqət yetirir. Bununla belə, maliyyə məsələləri çox vaxt birinci yerdə dayanmır. Centlmen özünün qadınlarla münasibətini qanuni sevgi, nikah çərçivəsində kodifıkasiya edir. Onun üçün qadında başlıca dəyərlər ləyaqət, ismət, itaətkarlıq, mülayimlik, zəriflik və nəciblikdir. Qadının gözəlliyinin lazımlığı ən son faktordur. Qadın və həyat yoldaşı centlmen üçün sinonim məna daşıyır. Beləliklə, maskulin tipli centlmen - qadınlar barəsində diskriminasyon meylli, həyat və fəaliyyət sferalarına gender prinsiplərinə əsasən mütəşəkkil sərhəd qoyan insan nümunəsidir. «Zəif, köməksiz» qadın kultunu məhz o yaradır. Centlmen tipi bu gün də son dərəcə populyardır və müəyyən sosial təbəqədən olan bir çox kişilərin davranış modelində izlənilir.