Antipatiya

Antipatiya (q.yun. ἀντιπάθεια, ἀντι- "qarşı" və πάθος - "hiss, ehtiras, cazibə") — düşmənçilik, bəyənməmək və ya ikrah hissi, kimisə və ya nəyisə rədd etməyə emosional münasibət. Simpatiyanın əksidir. Antipatiya, simpatiya kimi, əsasən şüursuz bir hissdir və şüuraltı qərarla müəyyən edilir, lakin eyni zamanda qəbul edilmiş inanc sistemi tərəfindən qınanan insanlara, canlılara və ya müəyyən bir cəmiyyətdəki hadisələrə münasibətdə əxlaqi qiymətləndirmə nəticəsində tamamilə şüurlu şəkildə yarana bilər.

Antipatiya şəxsi və ya irsi təcrübə ilə qazanılan və ya tərbiyə ilə aşılanan zərərlilik, təhlükə, çirkinlik, antipatiya obyektinin alçaqlığı ideyasından qaynaqlanır. Bu hiss fərdin sinir sisteminin xüsusi həyəcanlılığına da əsaslana bilər.

İnsanların və heyvanların müəyyən obyektlərə qarşı irsi və ya qazanılmış antipatiyası çox vaxt instinktiv və ya reflektor xarakter daşıyır və bəzi müəlliflərə görə fərdin^[1], bioloji növün, qrupun və ya etnik qrupun özünü qorumaq vəzifəsi ilə əlaqələndirilir^[2].

Sosiologiya və psixologiyada antipatiya simpatiya kimi şəxsiyyətlərarası və qruplararası münasibətlərin motivasion tənzimləyicilərindən biri kimi çıxış edir. Eyni zamanda, bəyənmə və bəyənməmə hissləri daha çox və ya daha az müstəqil və ya hətta bir-birini tamamlayan ola bilər, yəni təbii olaraq başqa bir insana qarşı emosional münasibətdə birləşə bilər (bir qütbün şiddəti, əksin eyni vaxtda ifadəsi)^[3] .