Tamurejo

Tamurejo
Alministración
País	España
Autonomía	Estremadura
Provincia	provincia de Badayoz
Tipu d'entidá	conceyu d'España
Alcaldesa de Tamurejo (es)	Rosa María Araujo Cabello
Nome oficial	Tamurejo (es)[1]
Códigu postal	06658
Xeografía
Coordenaes	38°59′30″N 4°56′51″W / 38.9916°N 4.9475°O / 38.9916; -4.9475
Tamurejo Tamurejo (España)
Superficie	29.7 km²
Altitú	547 m
Llenda con	Agudo, Baterno, Siruela y Garbayuela
Demografía
Población	205 hab. (2023) - 113 homes (2019) - 101 muyeres (2019)
Porcentaxe	0.03% de provincia de Badayoz
Densidá	6,9 hab/km²
Más información
Estaya horaria	UTC+01:00
tamurejo.es

Tamurejo ye un conceyu español, perteneciente a la provincia de Badayoz (comunidá autónoma d'Estremadura). Alcontrar na zona más Esti oriental de la provincia de Badayoz, casi na llende cola provincia de Ciudá Real del que falta tan solo un km. Pertenez a la contorna de La Siberia y al Partíu xudicial d'Herrera del Duque y ye unu de los conceyos más amenorgaos de La Siberia. Ye un modelu bien típicu del asentamientu tradicional, dafechu integráu col paisaxe, que los sos habitantes respetaron y el so tresformamientu foi afortunadamente escasa calteniendo la so fisonomía peculiar y secular fisonomía. Nos últimos tiempos llevantáronse edificios más modernos que nun afectaron al cascu tradicional una y bones se construyeron na periferia del nucleu antiguu.

Tamurejo llinda al norte cola llocalidá de Garbayuela, al sur con Baterno, al oeste con Siruela y al este con Agudo perteneciente a Ciudá Real.

En 1594^[2] formaba parte de la Tierra de Siruela de la que dependía hasta l'añu 1742 nel consiguió la denominación de «villa» cuando reinaba Felipe V, llamáu «L'Animosu», denominación repitida pol rei Fernandu VI en 1756 tando venceyada a la Provincia de Trujillo.

A la cayida del Antiguu Réxime la llocalidá constituyir en conceyu constitucional na rexón d'Estremadura. Dende 1834 quedó integráu nel Partíu xudicial d'Herrera del Duque.^[3] Nel censu de 1842 cuntaba con 90 llares y 306 vecinos.^[4]

Tamurejo ta asitiada nel valle del Monte del Morru» o «Pinguta del Morru» en vuya falda empobinada escontra'l pueblu construyóse un mitador dende onde puede reparase una vasta parte del territoriu. Un pocu más embaxo, atópase la Peña de la Águila», a veres del ríu Agudo que foi llugar tradicional d'alcuentru de la población mientres la celebración del Día del Bodigo», día campestre al que da nome'l dulce típicu de la llocalidá. La Peña de la Águila» un gran peñón al que s'apuerta ensin dificultá, esguilando un pocu pero práuticamente andando, dende la Devesa del Pilar», a un gran altor sobre'l nivel del ríu Agudo. La so posición ye estratéxica yá que ta asitiada bien cercana a la llende con Castiella La Mancha (llende provincial a 1 km de la villa) y ye pasu obligáu pa viaxar dende los pueblos vecinos a Ciudá Real y Madrid. D'antiguo, la Mesta utilizaba cañaes que travesaben pol so términu nel so transhumancia escontra en norte pel branu y escontra el sur pel hibiernu. Tamién ta «El Molín», ruines d'un molín antiguu, y que, por aciu un conveniu cola Xunta d'Estremadura, la Diputación de Badayoz y la Confederación Hidrográfica del Guadiana, pretende reconstruyise y habilitar como paraxa d'ociu y recréu.

Unu de los munchos monumentos de Tamurejo ye la ilesia de Santu Toribio de Llébana, na archidiócesis de Toledo, que s'atopa nel centru de la villa. Tamién atopamos otru elementu relixosu destacáu: la Ermita de la Virxe del Rosario». Pela redolada del pueblu, atopamos el «Antiguu Molín» onde d'antiguo se molía'l granu.

Los platos típicos de Tamurejo, y polo xeneral d'Estremadura son:

• Migues: Son un platu típicu de pastores col que s'aprovechen les arrayadures de pan duru. Les migues provienen quiciabes del cuscús magrebín; nos territorios cristianos facer con pan, ayos fritos, chorizu, pimientos fritos y echábense-y torrendos de gochu pa estremalo de la comida árabe y xudía.
• Ayu blancu *

Gochucu: ye'l platu que se fai colos gochos pequeños

• Selmana Santa. Na población salen en procesión dellos pasos mientres la Selmana Santa. La celebración pagana nestes feches, ye especialmente destacable la conocida como "nueche de los quintos" que coincide cola nueche del Sábadu de gloria. Los mozos n'edá de quinta, salen a medianueche en busca d'un pinu; trescurríu'l tiempu, retornen col árbol cargáu a costazos pa llevalo hasta la plaza onde la llanten. Les moces quintes, mientres esperen la vuelta de los mozos, preparen migues, duces y llicores que van esfrutar depués toos nun templáu ambiente d'allegría y fiesta. Íguase la "candelilla"que se va sortear poles quintes dempués de la Misa el Domingu de Resurreición.

• 2 de mayu, fiesta de «La Enramá», fiesta que provién d'una ancestral costume nel pueblu, qu'entá sigue viva y que consiste en que los mozos de la llocalidá, aprovechando la nueche, gasayen a les chiques asitiándo-yos nes sos ventanes una caña en flor d'un árbol -d'ende'l nome de enramás- cantándo-yos cantares y tocando pieces musicales. Les moces recíprocamente correspuenden con natielles y llicores pa los sos "mayos" el día de la Cruz de Mayu, el día 3.
• 16 d'abril, fiestes de Santu Toribio de Llébana. Nesta festividá, ye tradición quemar nes cais los trastos vieyos y aprovechando el fueu, los mozos encienden cachos de corchu colos qu'intenten tisnar la cara a les moces.
• 7 d'agostu, fiestes de San Pantaleón, el patrón del pueblu magar el so día propiu ye'l 27 de xunetu. San Pantaleón foi un mártir cristianu. Nació en Nicomedia, actual Turquía a finales del sieglu III. Yera fíu de Eustorgio y Eucuba y foi médicu como'l so padre. El so nome, en griegu, significa: «El que se compadece de toos». Estudió filosofía y retórica y dempués dedicóse a la medicina. Foi médicu del emperador Galerio Maximiano. Foi escorríu por Diocleciano en 303 y en siendo torturáu de delles maneres, morrió. Ye invocáu polos que carecen dolores de cabeza y polos tuberculosos. En Ravello, Italia, caltiénse una angüeña con una porción de la so sangre, según nel Real Monesteriu de la Encarnación de Madrid. Ellí, cada añu, la viéspora del so santu (27 de xunetu), la so sangre, caltenida n'estáu sólidu, se licúa, ensin qu'hasta la fecha atopárase esplicación dalguna pa tal milagru. Tien una oración, mesma de la Ilesia Católica, pa los que quieren pidi-y un favor pa remediar les sos enfermedaes.

«Padre Misericordiosu, Dios de too consuelu, que disti a San Pantaleón el don de interceder por nós: Danos pol to amor la salú que te pidimos, danos tamién un corazón grande y arrogante que te sepa ver a Vos na cara de los otros. Padre Bonu y Toupoderosu, per San Pantaleón te rogamos concédasnos la paz y felicidá que con fe de Vos esperamos.»

• Primer domingu d'ochobre, fiestes de la Virxe del Rosario.

• 24 d'avientu, fiesta de «Les Faxines». Tres la Misa del gallu, tolos vecinos salen en procesión portando les llamaes «faxines», y entonáu les coples típiques de la ocasión. Les faxines fabricáronse mientres les selmanes precedentes; recuéyense los gamones —palos secos d'una variedá de planta llamada gamonita— y xúnense unos con otros hasta formar una gran antorcha que puede llegar a más de 3tres metros de llargu y casi un metro de perímetru. Dempués de la procesión, faise una gran foguera nel centru de la plaza con toes elles, que los mozos quintos acostumen a saltar; finalmente faise la entrega de premios a les meyores faxines y agasáyase a los más pequeños con un xuguete como anticipu de los Reis Magos.

• Web de Tamurejo
• Web de Tamurejo
• Tamurejo, pola Diputación de Badayoz
• Tamurejo.Net